Химиялық реакциялар

Презентация қосу

Химиялық процестердің
кенетикасы
Орындаған: Иса Айбала 1-курс магистр
Қабылдаған: Керимбаева К. З.
Жоспар
1. Химиялық процестің түрлері
2. Химиялық кинетика
3. химиялық реакциялардың жүру заңдылықтары
4. Химиялық реакцияның жылдамдығына әсер ететін
факторлар.
Химиялық процесс дегеніміз -бұл химиялық реакциялар.Химиялық реакциялар
заттардың өзара әрекеттесуі нәтижесінде олардың химиялық құрамы мен
құрылысы өзгеріп, басқа заттарға айналуы. Химиялық реакциялар масса сақталу
заңы мен эквивалент заңына негізделген. Химиялық реакциялардың ядролық
реакциялардан айырмашылығы реакция кезінде әрекеттесетін затрат құрамындағы
химиялық элементтер мен олардың атомдарының жалпы санының
өзгермейтіндігінде. Химиялық реакциялар химиялық теңдеулер арқылы
өрнектеледі. Химиялық процесссе тура реакция мен қатар бастапқы заттар қайта
түзілетін кері реакция жүреді. Қайтымды реакцияда тура реакция мен кері
реакцияның жылдамдықтары теңескенде жүйеде химиялық тепе-теңдік орнайды,
бірақ кері процессс баяу жүретіндіктен көптеген химиялық реакциялар қайтымсыз,
яғни аяғына дейін жүреді.
Химиялық процесстің наше түрі бар?
Каталитикалық Гидротазалау
крекинг

Пиролиз
Алкилдеу
Каталитикалық крекинг 450 – 5000 С Висбкркинг ( немесе жайлап
температурада, атмосфералық қысымда, крекингілеу) дегеніміз -
катализатор қатысындажүргiзiледi. қалдықтар гудрон және жартылай
Катализатор ретiнде–алюмосиликаттар гудроннан бастапқы шикізатқа
қолданылады. Катализатор - қатты, қарағанда тұтқырлығы және суу
кеуектiдене, негiзгi құрамы AІ2O3–тен температурасы төмен қазандық
тұрады. Осы катализаторды отындарын алуға арналған
қолданғанда бензин шығымы-70%, газ термиялық крекинг процесінің бір
шығымы-12-15%. Осы әдiспен алынған формасы.
бензиннiң октан саны 78-82 дейiн
барады және сақтау барысында
қасиетiн өзгертпейдi.
Пиролиз (гр. pyr — от, гр. lysis — еріту, Гидротазалау– мұнай өнімдерін тазалау
ажырату) — қатты қалдықтарды, бірінші мақсатында оған 250 – 420°С температура
кезекте тұрмыстық қоқысқалдықтарды мен 2 – 5 МПа қысымда катализатор
400°С-тан 700°С-қа дейінгі температурада арқылы сутекпен әсер ету процесі. Оның
ауасыз термиялық ыдырату жолымен нәтижесінде мұнай өнімдеріндегі қоспалар
өңдеу әдісі. Пиролиз кезінде энергия көзі гидрогенолизге ұшырап, көмірсутектер мен
ретінде пайдалануға болатын жанғыш газ оңай ұшатын заттар (NH3, H2O, H2S) тұз.
— швельгаз бөлінеді (құрамында едәуір Табиғи және іліспе мұнай (яғни мұнай
мөлшерде метан бар). Қоқыстарды қоқыс төтел) көмірсутек газдары отын және
жағатын заводтарда жағумен мұнай химиясының шикі затын өндіруде
салыстырғанда Пиролиз тұрмыстық өте құнды шикі заттарға жатады. Бұл
қалдықтарды толығымен өңдеуге газдарды алғашқы өңдеудің негізгі өнімдері
мүмкіндік береді. Бұл жағдайда – газ бензині, сұйытылған және құрғақ
атмосфераға қауіпті заттектер аз газдар, техникалық жеке көмірсутектері:
шығарылады және олардың күлде аз ғана пропан, н-бутан, изобутан, пентан.
мөлшері қалады
Алкилдеу дегеніміз алкил тобин органикалық заттың көміртек-оттек
байланыстары арқылы енгізу реакция ларын айтады. Сонымен қатар
синтезін этерификация реакция ларына да жатқызуға болады,
этерификация спирттерден және органикалық қышқылдардан дай немесе
күрделі эфирлердің түзілу реакция лары.
Химиялық кинетика

Химиялық кинетика, химиялық реакциялар кинетикасы —
химияның химиялық процестердің жылдамдығын және жүру
заңдылықтарын қарастыратын бір саласы.
Химиялық реакциялардың жүру заңдылықтарымен танысу
үшін мынадай түсініктерге және заңдарға анықтама берейік:
фаза
гомогенді және гетерогенді жүйелер мен реакциялар
химиялық реакциялардың жылдамдығы
әрекеттесуші массалар заңы
Вант-Гофф ережесі
катализ
катализатор
Химиялық реакциялар

Гомогенді Гетерогенді

Гомогенді жүйелерде әрекеттесетін заттардың Гетерогенді жүйелер бірнеше фазадан
агрегаттық күйі бірдей немесе бір фазаның тұрады; әрекеттесуші заттар әр түрлі
көлемінде жүретін реакцияларды гомогенді агрегаттық күйде болатын реакцияларды
реакциялар деп атайды. гетерогенді реакциялар деп атайды

Фаза – гетерогенді (әртүрлі) жүйенің біртекті бөлігі. Мысалы, О˚С су үш агрегаттық күйде
болып: мұз, су мен бу – үш фазадан тұратын гетерогенді жүйе түзеді: қатты фаза – мұз, сұйық – су
және газтекті фаза – бу
Химиялық реакцияның жылдамдығы
Химиялық реакцияның жылдамдығы уақыт өлшемінде әрекеттесетін заттардың
немесе түзілген өнімдерінің біреуінің зат мөлшері жүйенің белгілі бір көлемінде
(гомогенді реакция) немесе фаза бетінің аудан бірлігінде (гетерогенді реакция)
өзгеруін айтады.

Гомогенді реакция жүйенің Гетерогенді жүйелерде реакция
бүкіл көлемінде жүреді: фазааралық бетте жүреді:
Әрекеттесуші массалар заңы
• Әрекеттесуші массалар заңы: химиялық реакцияның жылдамдығы әрекеттесуші
заттардың концентрацияларының көбейтіндісіне тура пропорционал.

Мұнда А, В, С, D – газ және сұйық күйдегі заттар, ал а, в, с, d – реакция теңдеудегі стехиометриялық
коэффициенттер.
Осыдан әрекеттесуші массалар заңы математикалық түрде былай бейнеленеді:
Әрекеттесуші заттардың Жүйедегі заттардың
табиғаты концентрациясы

Реакция жылдамдығына әсер ететін факторлар

Температура Катализатор Қысым
Вант-Гофф ережесі
• Вант-Гофф ережесі: гомогенді жүйелерде химиялық
реакциялардың жылдамдығы әрбір 10 градусқа көтергенде
шамамен 2-4 есе артады.Вант-Гофф ережесін, математикалық
теңдеуі жылдамдықтардың қатынасы арқылы өрнектеледі:
Катализатор(өршіткі)

• Катализатор(өршіткі) -химиялық реакциялардың жылдамдығын арттырып , бірақ
реакция нәтижесінде өзгермей қалатын заттар.катализатор қатыса жүретін
реакцияларды каталидік үрдістер деп атайды.Катализатор қатысындағы химиялық
реакция жылдамдығының өзгерісі катализ деп аталады. Реакция жылдамдығын
өзгерте отырып, өздері реакция барысында жұмсалмайтын және соңғы өнімдердің
құрамына кірмейтін заттар катализаторлар деп аталады.
Қысымның әсері
• Жүйедегі қысымның өзгеруі реакцияларға газдар қатысқанда ғана әсер етеді.
Қысымның жоғарылауы заттың молекулаларының көлем бірлігіне
ұлғаюымен қатар жүреді, яғни оның концентрациясы пропорционалды өседі.
Керісінше, қысымды төмендету реактив концентрациясының эквивалентті
төмендеуіне әкеледі.

Ұқсас жұмыстар

Химиялық реакциялардың жылдамдығы

Химиялық реакциялардың кинетикасы

Химиялық кинетика

Химиялық реакцияның жіктелуі

Ядролық реакциялар және химиялық элементтердің өзгеруі

Химиялық байланыс

Органикалық реакциялардың жіктелуі мен механизмде

Химиялық тепе - теңдік

Концентрацияның әсері

ХИМИЯЛЫҚ ТЕПЕ- ТЕҢДІККЕ ТЕМПЕРАТУРАНЫҢ, ҚЫСЫМНЫҢ ЖӘНЕ КОНЦЕНТРАЦИЯНЫҢ ӘСЕРІ

Пәндер