Қарт адамдардың тамақтануы

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министірлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы КеАҚ университеті

Қарт адамдардың тамақтануы.

Орындаған: Маманова А.Е
Тексерген: Жуманова Г.Т
Тобы:ПП-901
Жоспары:

1. Кіріспе
2. Негізгі бөлімі
•Жасы ұлғайған және қартайған кісілердің
тамақтану ерекшеліктері,
•Қартайған кісілерге үйлесімді тамақты
құрастыруға қойылатын талаптар,
•Қарттардың ағзасына қажетті витамндер,
•Қарттардың тамақтану ережесі,
•Жасы ұлғайған адамдар үшін тамақтану
пирамидасы
3. Қорытынды
• Жасы ұлғайған және қартайған кісілердің тамақтану ерекшеліктері
Қартаю организмнің барлық деңгейінде байқалатын жастық
өзгерістерінің жиналуының баяу процесі. Қартаюды құрайтын
өзгерістер мен себептерге ОЖЖ клеткасының өзгерістері, жыныс
безінің атрофиясы, ішектік аутоинтоксикация коллоидтар
дегенерация жатады. Қартаюға әкеліп соғатын фактор ол клетка
протоплазмасының өздігінен жаңару қарқындылығының төмендеуі
болып табылады. Қартаю процесінде протоплазма жаңаруын
қамтамасыз ететін нуклеопротейдтер мен нуклеин қышқылдары
жоғалады. Қартаю кезінде организмнің барлық жүйесінің
функционалдық мүмкіндігі әлсірейді. Әсіресе өзгерістер ас қорыту
жүйесінде байқалады. Тамақтың сандық мөлшерін шектеу
ұсынылады.
• 2. Қартаюды алмасу процестерінің қарқыны
төмендегендіктен тағамның жоғары биологиялық
құндылығын: витаминдер, биомикроэлементтер ,
фосфолепидтер , көп қанықпаған май қышқылдары
жеткілікті қосу арқылы қамтамасыз етуге болады.
• 3. Тағамды азық – түлікте кездесетін табиғи
антисклеротикалық заттармен байыту.
• Қартайған адамдардың клеткаларының регенерация
процесін қамтамасыз ету үшін :
Белоктың жоғары мөлшері қажет. Бірақта белоктың артық
мөлшері атеросклероз ауруының дамуына ықпал ететіндіктен
белокқа салыстырмалы шектеу қойылады. Жасы ұлғайған және
қартайғандар рационында белок пен қанттың шектелуі
қандағы холестерин деңгейінің төмендеуіне әкеледі. Осы
жастағыларға белоктың қажеттілігі дене салмағының 1 кг-
на 1г белок есептеледі. Жануар белоктары жалпы белоктың
55% -н құрауы тиіс.
• Қарттардың ағзасына қажетті витаминдер
• Қарттарды витаминмен қамтамасыз етуде
организмнің зат алмасуын реттеп, қартаюды
баяулатады. Ең маңыздысы С витамині.
Аскорбин қышқылы қорғаныс механизмін
нығайтып, холестерин биосинтезін реттеп,
организм реактивтілігін көтереді.
Липотроптық қасиеті бар витаминдерге В12,
фоли қышқылы, холин, инозит жатады. Олар
атеросклероз дамуын тежейді.
• Уақытынан бұрын қартаюдың
дамуын тежейтін алдын- алу
шаралары бар. Оларға белгілі
қарым – қатынаста алынған
витаминдер комплексі жатады.
Қартайған жағдайда кейбір
минералдық заттардың
жетіспеуі кезінде кейбір
тіндердің минералдануы
жоғарылайды. Қарттардың
минералдық алмасуында
кальцидің орны ерекше. Қазіргі
кезде қарттар үшін тәулігіне 800
мг кальций ұсынылған.
• Қарттардың минералдық алмасуындағы магнийдің , калийдің рөлі:
• Магний тамыр кеңейткіш әсері бар ішек жиырылуын реттейді, өт
бөлінуін күшейтеді. Қандағы холестерин деңгейін төмендетеді.
Магнийдің негізгі көздері дәнді дақылдар мен лобия тұқымдастар.
Магнийдің тәуліктік қажеттілігі 400 мг.
• Калий организмнен натрий хлориді мен судың шығуын арттырады,
жүрек жиырылуын күшейтеді. Калийдің көздері жеміс қақ, картоп, мейіз.
Қарттардың тамақтану режимінің негізгі ұстанымдарына тамақты
қатаң түрде сол белгілі бір уақытта ішу, көп мөлшерде тамақ ішуді
шектеу, әр тамақтанудың арасы ұзақ болмауы тиіс. Тәулігіне 4 не 5 реттік
тамақ ішуі тиіс. Тағам рационы ертеңгілік асқа 25%, екінші ертеңгілік ас
15%, түскі ас 35%, кешкі ас 25% болуы тиіс.
Қарттардың тамақтану ережесі

• қалыптан тыс тоя тамақтанбау.
• майлы, тәтті, күшті тағамдарды жемеу.
• тамақ талғамау.
• мүмкіндіктің барынша тамақтану.
• тұзсыз, майсыз тамақтарды тұтыну.
• тамақтан соң жеңіл қыймылдау.
• тамақты көп шайнап,
• қортып жеу
• Қартаю үдерісін тоқтату
• Көптеген жасы үлкен
адамдар өздерінің нашар
көңіл-күйлері туралы
шағынуда. Олар бұны
өздерінің жасымен
байланысты деп есептейді,
бұл әрқашанда да шындық
болып табылмайды.
• Осыған көкөністер мен
жемістер көмектеседі, бірақ
ең дұрысы оларды буда
дайындаған жөн. Олар
қартаю үдерістерін
тоқтатады, қатерлі ісік пен
атеросклероздың пайда болу
мүмкіндігін азайтады.
• Жасы ұлғайған адамдар үшін
тамақтану пирамидасы
Дәстүрлі тамақтану
пирамидасы арнайы жасы
ұлғайған адамдардың
қажеттілігі үшін өзгертілген
болатын. Оның басты
ұстанымы – жасы ұлғайған
адамдарда энергетикалық
қажеттіліктердің едәуір аз
болуы. Шамамен алғандағы
калорияның күндізгі нормасы
олар үшін 1200-1600 ккал. Жасы
70-тен асқан адамдар өзінің
ағзаларын маңызды қоректік
заттармен қамтамасыз ету
үшін, тамақтануына ерекше
көңіл бөлуі керек.
• Дене шынықтыру
Жасы ұлғайған адамдар
үшін қозғалыс және дене
шынықтыру өте маңызды.
Бұл жаста қозғалудың
тамаша тәсілі жүзу, аква
аэробика, нордтық жүріс,
велосипед тебу, жаяу жүру
және теннис болып
табылады. Денсаулық
жағдайына және күш-
жігеріне сәйкес келетін дене
шынықтырудың әрбір түрі
пайда әкеледі. Бұл тіпті
бау-бақшадағы жұмыс
немесе бірлесіп тамақ
дайындау болуы мүмкін.
ҚОРЫТЫНДЫ
• Адам жасы ұлғайып қартайған шағында оның ағзасында үлкен
өзгерістер болады.Кейбір әже-аталарымыз тез ренжігіш және әр
нәрсеге бала сияқтанып қуанады. Әрине мұның бәрі адам жұйкесінің
тозуына байланысты. Біз кішкентай балаларға қалай көңіл бөлеміз
дәл солай қарияларға да көңіл бөлу керек. Олардың тамақтануы,
ұйқысы және күнделікті отырып тұруына тіпті жуынуына да
көмектесуіміз керек. Күтім жақсы болса олар ұзақ өмір сүреді.
Қария адамдардың көбіне ұйқысы бұзылады. Түнде ұйықтай алмай
күндіз маужырап отырады. Себебі жоғарғы нерв жүйесі бұзылған,
әр түрлі күйзелістің әсері.
• Қарт адамдарға қарау әркімнің міндеті. Олардың көңіліне келетін
ауыр сөздер айтпай жылы қабақ таныту керек. Қан қысымын әлсін-
әлсін өлшеп отырған дұрыс. Сәл көтерілсе қан қысымын түсіретін
дәрілер немесе көк шәй беру керек.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Чипсылардың орнына ЖЕМІСТЕР

Егде жастағы адамдардың тамақтануы

Қарт адамға диета

Егде және кәрі жастағы адамдардың ұтымды тамақтануын ұйымдастыру

Қарт адамдардың тамақтану ерекшеліктері

Егде жастағы адамдар көбінесе

Тері күтімі

Қарттар үшін профилактикалық медициналық қызметтер

Қарттар мен қарттарға қызмет көрсетудің шетелдік тәжірбиесі

Геронтология мәселелері

Пәндер