ПОСТМОДЕРНИЗМ ЖӘНЕ БОЛМЫСТЫҢ ЖАНА

Презентация қосу

ПОСТМОДЕРНИЗМ ЖӘНЕ
БОЛМЫСТЫҢ ЖАНА
СТРАТЕГИЯСЫ
3-топ
z
Постмодернизм бағыты болмыстың жаңа
ережесін дайындау категориялық тіл мен
интеллектуалдық әрекеттің жаңа стратегиясын
қалыптастырудағы негізгі міндеттер деп санады.
Олар классикалық философияның негізгі
жағдайларын сынаудан бастап, идеалдар мен
құндылықтар иереархиясының абсолюттігін
қамтамасыз ететін тұрақтылықтың абсолютті
кепілі ретіндегі ақыл-ойдың билігін сынаумен
жалғастырды.
z
Әлемге деген постмодернистік көзқарас
антропоцентризм, еуропоцентризм,
логоцентризм, этноцентризм сынды көптеген
центризмдерді орнату арқылы еуропалық
әлемнің болмыс стратегиясының
жарамсыздығын дәлелдеді.
Постмодерн тұрақсыздық, өзгермелілік,
ағымдылық мойындалатын әлем үлгілері
өміріндегі эклектизмді насихатады.
Болмыс – тарихи қалыптасқан кең
мағыналы, терең ауқымды философиялық
ұғым. Әр заманда өмір сүрген ойшылдар
бұл ұғымды көбінесе жүйелі
философиялық толғаныстардың бастапқы
негізі деп қараған. Осы уақытқа дейін де
болмыс туралы бұл көзқарас өз мәнін
сақтап келеді. Болмыс туралы
z
философиялық мәселені түсіну үшін ең
алдымен оның адамзаттың шынайы
Рухани болмыс сана мен санасыздық
өмірінде қандай түбегейлі орын алатынын
процестерін қамтиды. Рухани болмысты
ұғыну қажет.
шартты түрде екі үлкен топқа: жеке
кісілердің өмірлік қызмет – тіршілігінен
бөліп алуға келмейтін (дербестенген
руханилық) және кісіден тысқары өмір
сүретін, басқаша айтқанда,
объективтендірілген (дербестенген емес)
руханилыққа бөлуге болады.
z
ОНТОЛОГИЯ Бұл термин
(грекше on, ontos - болмыс, философия тарихында
logos - ілім) ХҮІІ ғ. бастап қолданылады.

Болмыс мәселесі – Бірақ жалпы болмыстың
діни иллюзиялардан және ол туралы
бас тартқан философиялық ойлардың
философиялық қалыптасуы
рефлексиялардың бірі.
өте ерте кезеңнен басталады.
“Онтология”
z терминін енгізген

Р. Гоклениус И. Клауберг
(“Философиялық лексикон”, (“Онтософия”,
1613) 1656)

Практикалық қолданыста
ұғымды негіздеген Христиан Вольф.
Шығыстық мәдениетте
болмыс мәселесі
шынайылық пен өткіншіліктің
баламасы ретінде Үнділердің
«Ригведа» гимндерінде
талданады.
Әлем мен адам
тұрақтылығының кепілі -
универсалды, толыққанды,
абсолюттік ақыл-ой.
Абсолюттік ақыл-ой -
абсолюттік болмыстың
бейнесі.
Платон “идеалдық әлем” болмысы
ойын ұсынып, болмыс
парадигмасының екі жағын ашты:

“Феноменалды болмыс”
- пайымдау арқылы жетуге болатын
көрінетін деректі болмыс;

“Метафеноменалды болмыс”
- көрінбейтін, түсінілмейтін, дерексіз
болмыс.
Аристотель: “метафизика - ойдың эмпирикалық
әлем шеңберінен шығып, метаэмпирикалық
нақтылыққаzжетуге ұмтылуы”.

Ол милеттіктерден Платонға дейінгі
философиялық ой дамуы бағытын түйіндей
отырып, метафизиканың 4 анықтамасын берді:

1. Бастапқы немесе жоғарғы бастаулар себебін
зерттеу;
2. Болмысты тану;
3. Субстанция туралы білім;
4. Құдай туралы білім.
Болмыс

акт және
категория акциденция ақиқат
потенция

метафизикалық логикалық
зерттеу зерттеу
Болмыс мәселесі:
z
Антик философиясында
космоцентристік;
Ортағасырда теоцентристік;

Жаңа дәуірде ғылыми сипатқа
ие болды.
Гегельше - болмыс
формаларын жіктеп сапа, сан,
өлшем формаларына бөлді.
Батыстықz өркениеттің кеңістіктік-уақыттық өсуі
адамзаттың белсенді әрекеті шекарасын кеңейту
қажеттілігін барған сайын алға тарта отырып,
табиғи және әлеуметтік әлем туралы идеяларды
негіздейтін жаратылыстанымдық-ғылыми
және философиялық концепцияларды дүниеге
әкелді.

Субстанция – абсолюттік бастауды, түпнегізді
бейнелеу үшін қолданылатын ұғым.
Болмыс
түрлері

Заттар
Мен
Адам Рухани Әлеуметтік
Табиғи
болмысы болмыс болмыс
Процестер
болмысы
Мартин Хайдеггер: «Болмыс мәселесі
z
кім үшін маңызды және оның қандай
мәні бар?» деген сұрақ қойып, болмысты
талдауда ғылыми танымға айрықша мән
береді.

Ол адам болмысын «осы-болмыс» деп
атап, осы болмыстың болмысы
онтологиялық мәселе, осы болмыс
әрқашан әлемдегі болмыс, ал әлем
«болмыс ішінде де» және «болмысқа
қарай» өлшемдерімен беріледі.
Осылайша ол «адам өзінің көретін бүкіл
нәрселерін ненің арқасында көре
алады» деп ой толғайды.

Ұқсас жұмыстар

Онтология мен метафизика

ҚАЗІРГІ ЗАМАН МӘДЕНИЕТІ

Хайдеггер философиясының жалпы сипаты

Европа философиясы

Модернизм және авангард

Мәдениетті зерттеудің семиотикалық тәсілі

Болмыс ұғымы

Материалдық болмыс

Қазақ тілі және әдебиеті факультеті

Мартин Хайдаггер өмірі

Пәндер