ЖОО-дағы оқыту әдістері мен формалары: дәріс және семинар

ЖОО-дағы оқытудың әдістері мен формалары

Орындаған: Сағындық Нұрила

М1504-11

Әдіс түсінігі гректің Metodos -бір нәрсеге жол деген сөзінен шыққан.

Оқыту әдістері- алға қойылған мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізуге бағытталған оқЫтушы мен оқушының реттелген әрекеті.

Окыту әдiстерi объективті және субъективті құрамға ие . Объективтi әдiстерге төмендегідей ерекшеліктер сай : бірінші ден, окыту әдiстерi ; екiншiден, накты окыту әдістері жатады . Субъективтi әдістерге топтын немесе окушылардың ерекшелік терi мен накты жағдайларға байланысты педагог тұлғасынын әдiстердi колдану ерекшеліктері жатады .

Тәсілдер дегеніміз - құрамдас элементтер мен әдістердің бiр бөлiгi, яғни окытушы немесе окушының іс - әрекетін аныктаушы . Педагогиканың тарихи дамуы үлкен көлемде педагогикалык карумен - дидактикалық әдістерді жинақтауға мүмкіндік бердi .

Окыту әдістерін төмендегідей әртүрлі критерийлерге сәйкес жіктеуге болады :

дәстүрлі - бiлiм дерегіне сәйкес ( 1 - сурет ) ;

окушылардың танымдык типерi бойынша ( И. Я. Лернер, М. Н. Скаткин ) ( 2 - сурет ) ;

дидактикалык максаттарга карай ( Г. И. Щукина, И. Т. Ого родникова және т. б ) ;

максатына карай ( М. А. Данилов, Б. П. Есипов және т. б ) ;

Дәстүрлі жіктеу әдістерді анықтауда бiлiм негізін сөз, көрнекілік және тәжірибе айғақтайды . Суретте осы жіктеу жаңа окыту әдістерімен бірге толықтай көрсетілген . Оқытушы сөзі - сөздік оқыту әдістерін анықтайды . Бұған әңгімелеу, түсіндіру, мазмун айту, пікір алмасу, дәріс және т. б. жатады . Олар педагогикалык іс - әрекетке жетекші болады, ал ораторлық шеберлікті игеру оқытушыға қол жетiмдi әрi жаркын түрде үлкен көлемдегi акпаратты сабақ барысында қысқа мерзімде жеткізуге мүмкіндік береді . Дегенмен оларды ОӘ кешенді түрде көрнекілікте және тәжірибе түрінде қолдану маңызды .

Оқытудың дәріс-семинарлық формалары

Дәріс ( lection - оку ) - белгілі бір ғылыми мәселенің оқу материалын толык, логикалык аякталган, жүйесiн бiрiздi және анық та тусiнiктi етiп бере алу .

Дәріске қойылатын талаптар : ғылымилық, қолжетімділік, мазмұн мен форманың бірлігі, баяндаудың эмоциялылығы, сабақтардың басқа түрле рiмен және күнделікті өмір шындығымен органикалык байланыс .

Дәріс түрлері : Кiрiспе, проблемалык, дәріс - кеңес беру, пресс - конференция, « косарлы дәріс », дискуссия, алдын ала жоспарланған кателері бар, визуалды қабылдауға арналған және т. б.

Дәрістін дидактикалық, ғылыми, тәрбиелік және дамытушы міндеттері :

- студенттерге деңгейлері әрбiр накты тақырыпқа деген максаттык ерекшелiгi казіргі заманғы, тұтас, мазмұны өзара байланысты бiлiм беру ; - әлемнің ғылыми бейнесін, танымдық, зерттеушілік іс әрекеттiн шеберліктері мен дағдыларын қалыптастыру ;

дәріс үдерісінде студенттің оқытушымен бірлескен шығармашылық жұмысын қамтамасыз ету ;

студенттерде пәнге деген кызығушылығы мен кәсіби - іс керлік касиеттерін тәрбиелеу ;

оларда дербес шығармашылық ойлау машықтарын дамыту .

Дәрістің құрылымы :

- кіріспе, такырып, жоспар, максат қою - 5-7 мин ;

- баяндау ;

қорытындылау, дәрістін негізгі мәселелерін әрі қарайғы зерттеу мен үйрену туралы ұсыныстар мен негізгі идеялар

Дәрісті дайындау және өткізу :

дәрісті дайындау ( мазмунды іріктеу және курастыру, дәpiстi композициялық тұрғыдан қуру, уакыт, логика, маңызды сәттер ) ;

дәрiстi рәсімдеу ( толык мәтін, жоспар - конспект, кыска ша жоспар ) ; окытушының дәрісті окуға дайындығы ; дәріс мазмунын баяндау (пауза, лектордың сөзі, көрнекілік құралдарды пайдалану ) ; дәрістен соңғы жұмыстар ( + және-, ескертпелерді жазу ) .

Семинар ( seminarium - « егін >>, окытушыдан студентке берілетiн бiлiмдi « егу », « себу » және олардың студент санасында « өсіп шығу » функцияларына байланысты айтылған ) .

Семинардың міндеттері : бiлiмдердi тереңдету және бекіту ; өз бетімен жұмыстың тиімділігі мен нәтижелілігін тексеpy ; студенттік аудиторияда материалды іздеу, жалпылау және баяндау дағдыларын қалыптастыру ; өзіндік ой - пікірді қалыптастыру, түсіндіре алу білігін калыптастыру, дамыту ; казiргi кезендегі сұранысқа екпін жасай отырып, беріл ген ғылым саласының жалпығылыми және нактығылыми танымдық әдістері жайлы білім негіздерін қалыптастыру ; жалпығылыми және нактығылыми танымдық әдіс терді қолдану біліктіліктері мен дағдыларын қалыптастыру . Уакыт өлшемі : кіріспе сөз - 5 мин ; студенттердің негізгі баяндамалары - 10-15 минутқа дейін ; орнында отырып сөйлеу - 10 минутқа дейін ; қорытынды сөз - 25 минутқа дейін .