Инфекциялық ауру

Презентация қосу

«Қазақстан-Ресей Медициналық НУО «Казахстанско-Российский
Университеті» МЕББМ Медицинский Университет»

Инфекция. Инфекция түрлері

Орындаған: Сембай Ғабит
Тобы:220 А
Қабылдаған: Сайлаубек Қазына
Жоспар
I.Кіріспе
:
II. Негізгі бөлім
1. Инфекция туралы жалпы түсінік.
2. Инфекциялық процесс;
3. Инфекциялық ауру;
4. Инфекциялық процестің даму жағдайлары мен
сатылары;
5. Инфекциялық аурулардың ерекшеліктері;
6. Инфекциялық аурулардың классификациясы.
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Инфекция туралы ілім бұл микробтардың өмір сүруіне және макроорганизмдерде әрекет
етуіне мүмкіндік беретін қасиеттерін, сондай-
ақ микроорганизмдердің патогендік әсеріне макроорганизмдердің қорғаныштық бейімделу
реакциялары туралы ілім. Инфекцияны зерттеудің маңызы зор, себебі ол патогендік
микробтар мен патогенді емес микробтардың арасындағы айырмашылықты, сонымен қатар
патогендерді қабылдау және қабылдамау қабілеті бар микроорганизмдерарасындағы
айырмашылықты түсінуге мүмкіндік береді. Ол жұқпалы ауруларды емдеуге және алдын
алуға арналғн дәрі-дәрмектерді шығаруда, сондай-
ақ диагностикалық әдістерді дамытуда шешуші рөл атқарады. Молекулалық деңгейде
инфекциялық процестердің дамуы мен ағымын сауатты бақылауға мүмкіндік береді.
Инфекциялық аурулар уақытша еңбекке жарамсыздыққа әкеліп қана қоймайды, сонымен
қатар соматикалық ауруларды тудырады. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының
мәліметтері бойынша әлем халқының 50% жұқпалыаурулармен зақымдалған эпидемиялық
аймақтарда тұрады. Жұқпалы аурулар - халық арасында кең таралған
аурулардың бірі.
«Инфекция» - латын тілінен аударғанда жұқтыру деген
ұғым береді. Инфекция дегеніміз - эволюциялық процесс
барысында биологиялық құбылыс ретінде қалыптасқан
макро және микроорганизмдер арасында өзара қарым-
қатынасты анықтайтын күрделі процесс.
Инфекциялық процесс - бұл биологиялық
құбылыстар мен макроорганизмнің ішкі ортасының
қалыпты жағдайын бұзатын процестер, патогендік
микроорганизмдердің енуі мен көбеюі нәтижесінде
пайда болатын физиологиялық
функциялар. Инфекциялық процесс
макроорганизмдер мен патогендік
микроорганизмдердің өзара әрекеттесуі нәтижесінде
Инфекциялық пайда болатын және дамитын физиологиялық,
патологиялық және репаративті реакциялардың
процесс жиынтығымен сипатталады. Инфекциялық процесс
субмолекулалық, субклеткалық, жасушалық,
ұлпалық, органдық және организмдік деңгейде
жүреді. Инфекциялық процесс кезінде патогенді
микроорганизмдер және олардың тіршілігінің
токсинді заттары, ферменттері сияқты өнімдері мен
ие организм органдары және ұлпалары,клеткалар
арасында әр-түрлі қарым-қатынастар орнайды.
Инфекциялық ауру - бұл
зертханалық немесе клиникалық
әдістермен анықталатын
Инфекциялық инфекциялық процестің
ауру құбылысы. Инфекциялық ауру
клиникасы айқын инфекциялық
процестің формасы.
Инфекциялық аурудың даму жағдайлары.

Патогенді микроорганизм

Инфекция пайда
болу
Инфекциялаушы доза
үшін
орындалатын
жағдайлар Қоздырғыштың көбею
жылдамдығы

Қоздырғыштың ену
қақпасы,ену жолы
Патогенді микроорганизм
Патогенділік - микроорганизмнің ауру тудыру қабілеті.
Патогенділік - түрге тән белгі. Қоздырғыштың бір түрінің
өзінде патогенділіктің түрішілік нұсқасы болуы мүмкін, демек
әр штамның патогенділігі әр түрлі болады. Патогенділік белгілі
бір қоздырғыш тудыратын патологиялық процестің сипатын
анықтайды. Патогеннің генотипі вируленттілігі мен
токсигенділік қасиетінің арқасында фенотиптік көрініс
береді.
Патогендік микроорганизмдердің ерекше қасиеттері:
1.Өзінділігі-ие организмге енгеннен соң белгілі бір
инфекциялық ауруды тудыру.
2.Органотроптылық - кейбір мүшелер мен ұлпаларда таралуы
және зақымдануы.Патогенділігі мен вируленттілігін көрсететін
инфекциялық қоздырғыштарға бактериялар, саңырау,
қарапайымдылар, вирустар мен приондар жатады.
Адам, жануарлар немесе өсімдіктер үшін патогенділік дәрежесіне қарай барлық микроорганизмдер үш
топқа бөлінеді:
1. Патогендік микроорганизмдер - бұл (грек. Pathos, темекі шегу, зақымдану; genis - туылу) адамның,
жануарлардың немесе өсімдіктердің жұқпалы ауруларын қоздыратын мидың микроорганизмдері.
2.Оппортунистік микроорганизмдер (потенциалды қоздырғыштар немесе шартты-инфекциялық
қоздырғыштар) - бұл тиісті жағдайда макроорганизмнің ішкі ортасына түскенде, яғни макроорганизмнің
кедергісі көп мөлшерде төмендегенде ауру тудыруы мүмкін микроорганизмдер.
3. Сапрофитті микроорганизмдер (грекше Sapros rotten phyton - өсімдік) немесе патогенді емес
микроорганизмдер - тірі кезінде өсімдіктер мен жануарлардың өлі тіндерімен немесе олардың
өнімдерімен қоректенетін микробтар.
Қоздырғыштың инфекциялық дозасы

Қоздырғыштың инфекциялшы дозасы -
микроорганизмнің инфекциялық процесті тудыруға
қабілетті минималды саны немесе
мөлшері. Инфекциялық доза белгілі бір дәрежеде
қоздырғыштың түріне, оның вируленттілігі мен
макроорганизмнің қорғаныс қасиеттеріне,
иммундық
жүйеге және белгілі бір дәрежеде жұқпалы
аурулардың дамуына байланысты.
Қоздырғыштың инфекциялық дозасы
инфекциялық аурулардың
дамуы үшін жоғары.
Қоздырғыштың көбею жылдамдығы

Қоздырғыштың көбею жылдамдығы
инфекциялық процестің дамуына және
ауырлығына әсер етеді. Қоздырғыштың көбею
жылдамдығы инфекциялық аурулардың дамуын
жеделдетеді. Мысалы, оба таяқшалары ағзада
тез көбейетіндіктен, ағзаның иммундық жүйесі
оған қарсы қорғаныс реакциясын жасауға
үлгермейді, сондықтан ауа ағзаға өте ауыр
тиеді.
Қоздырғыштың ену қақпасы мен ену жолы

Инфекцияның ені қақпасы белгілі бір микроорганизмнің түріне қарсы физиологиялық
қорғанышы жоқ ұлпалар қоздырғыштың микроорганизмге ену жолы болып табылады.

Микроорганизмге
енуіне қарай

Тропизм Пантропизм
Тропизм Пантропизм

Тропизм (грекше Trope - бағытталған), Пантропизм - қоздырғыштардың ену жолына
көптеген қоздырғыштарға тропизм, яғни қарамастан әр түрлі полиморфты зақымданулар
белгілі бір ұлпаларға бағытталу тудыруы мүмкін. Пантропизмге қабілетті
құбылысы тән. Мысалы, гонококк жыныс микроорганизмдер енген ұлпасы мен
мүшелерінің немесе көздің шырышты мүшелеріне әр түрлі зақым келтіреді және
қабығына түскенде ғана гонорея ауруын жұқпалы аурулар тудырады.
тудырады. Дизентерия амеба ішектің Мысалы, туберкулез (өкпенің, бүйректің,
шырышты қабығына түскен кезде жатырдың, сүйектің туберкулезі) немесе оба
амебалық дизентерияны таяқшалары бірдей қабілетке ие.
тудырады. Микроорганизмдердің тек
өздеріне сай шырышты қабаттар мен
ұлпаларда ауру тудыру қабілеті олардың
тропизмімен түсіндіріледі.
Қоздырғыш ағзаға ене салысымен,
зақымданудың бастапқы инфекциялық ошақ түзіп, енген
жерде біріншілік аффект құрып, көбейе бастайды немесе
басқа мүшелер мен ұлпаларға тарай
бастайды. Осылайша, инфекция ену орындары
қоздырғыштың ағзада орналасуын, сонымен қатар
инфекциялық аурудың патогенетикалық және (сепсис)
клиникалық ерекшеліктерін анықтайды.
Мысалы,
стафилококктар мен стрептококктардың тері
арқылы қанға енуін сепсис деп атайды, ал тыныс алу
жолдарының шырышты қабаты арқылы ену бронхит,
пневмония, ал уретраның шырышты қабаты арқылы
ену
- іріңді уретриттерді тудырады. Ішек таяқшасы теріге
іріңді процестер арқылы енгенде, ол аш және тоқ ішекке
еніп, ішек инфекциясын қоздырады. (бронхит)
Даму барысында инфекциялық процесті
бірнеше сатыға бөлуге болады:
1. Инфекциялық агенттің енуі, оның
организмнің ішкі ортасына бейімделуі және
Инфекциялық олар бағытталған ұлпаларға орналасуы.
2. Патогендік микроорганизмдердің
процестің гомеостазының бұзылуына әкелетін және

сатылары деструктивті әсер ететін өнімдердің
(токсиндердің, ферменттердің) түзілуі.
3. Инфекциялық агенттердің ену
ошағынан таралуы. Микробтар көбінесе
лимфа немесе қан ағымында кездеседі.
Микробтар көбінесе лимфа немесе қан ағымында
кездеседі. Қанда немесе лимфада микроорганизмдерді
немесе токсиндерді анықтауға байланысты
бірнеше терминдер бар:
1) бактериемия - қанда бактериялардың болуы;
2) фунгемия - саңырауқұлақтардың қанда болуы;
3) вирусемия - вирустың қанда болуы;
4) паразитемия - қанда қарапайымдылардың
болуы;
5) токсикоз - қанда токсиндердің болуы.

Кейде бұл жағдайлар клиникалық, кейде
симптомсыз болуы
мүмкін. Дені сау адамдардың қан айналымында
кейде Staphylococcus epidermidis, Clostridium
perfringens кездеседі. Микроорганизмдердің қанға енуінің
клиникалық көрінісі белгілі бір жағдайларда олар жарақат
кезінде немесе медициналық процедуралар кезінде қанға
түскенде көрінеді.
Бактеремияның басты ерекшеліктерінің бірі - микроорганизмнің
қанда айналуы, бірақ қанның бактерицидтік қасиетіне байланысты
қанда көбеймеуі. Алайда қанның микробицидтік қасиеті төмендеген
кезде микроорганизмдер қан ағымында көбейе алады. Яғни, қандағы
микроорганизмдердің көбеюін сепсис(грек. Sepsis - ірің) деп
атайды. Қоздырғыш тек қана қанға көбейгенде, оны септицемия деп
атайды. Ал микроорганизмнің тек қанда көбейіпқоймай, сонымен
қатар микроорганизмнің әр түрлі ұлпалары мен
мүшелерінде іріңді қабынудың жаңа ошақтардың түзуін
септикопиемия деп атайды. Егер жұқпалы аурудың патогенезінде
басты рөлді қан айналымдағы экзотикалық немесе эндотоксиндердегі
қоздырғыштың болуы атқаратын болса, бұл жағдай токсемия деп
аталады. Қанайналым жүйесіндегі микроорганизмдердің айналымы
көптеген инфекциялардың патогенезіндегі маңызды және міндетті
кезең болып табылады. Бактериялық немесе токсинді-септикалық
шок бактериялар мен олардың қандағы токсиндерінің көп болуына
байланысты пайда болады.
Қоздырғыштардың организмге таралу жолдары:

Микроорганизмдердің нейрондар арқылы
• Қан айналу жолы арқылы таралуын нейробазия деп
Гематогенд
і жол таралуы атайды.Организмге микроорганизмдердің
немесе олардың токсиндерінің енуі
• Лимфа жолы арқылы қоздырғышты жоюға немесе организмнің
Лимфагенді
таралу гомеостазын қалпына келтіруге
жол
бағытталған қорғаныс реакцияларының
пайда болуымен қатар
Нейрогенді
• Нейрондар арқылы таралу жүреді. Инфекциялық процестің соңы
жол не аурудың өлімге ұшырауы немесе
науқастың сауығуымен аяқталады.
Инфекциялық аурулардың ерекшеліктері

Инфекциялық аурулардың контагиоздылығы,
Инфекциялық қоздырғыштың бір организмнен екінші
аурулардың өзінділігі әрбір инфекциялық ауру организмге беру қабілетімен және қабылдаушы Инфекциялық аурулардың
қоздырғыштың белгілі бір түрімен популяциялар арасында олардың таралу айналымдылығы. Белгілі бір инфекциялық
қоздырылады, бірақ әр түрлі микроорганизмдер жылдамдығымен аурудың дамуы уақыт бойынша шектеулі және
(іріңді қабыну) тудыратын инфекциялар немесе анықталады. Контагиоздылық процестің жүрісі мен клиникалық кезеңдердің
түрлі жарақат тудыратын қоздырғыштар да индексі дегеніміз - белгілі бір халықтың ауысуымен өтеді.
белгілі. популяциясындағы аурудың пайыздық
көрсеткіші.
Инфекциялық аурулардың кезеңдері.
Инф.ауруларды
ң
кезеңдері

Қан айналымы инфекциялық ауруларға
тән. Әрбір манифестік инфекция нақты
клиникалық көріністер жиынтығымен
және аурудың айналымды барысымен
Инкубациялық кезең Продромальді кезең
сипатталады. Инфекциялық процесс
бөлек кезеңдерден тұрады, онда аурудың
ұзақтығы, клиникалық белгілерінің
пайда болуы, терінің
микробиологиялық, иммунологиялық
және эпидемиологиялық қасиеттері бір-
бірінен
ерекшеленеді. Инфекциялы аурулар
әртүрлі микробиологиялық және
иммунологиялық сипаттамалары бар 4
Аурудың қозған Реконвалесценци
кезеңнен тұрады: кезеңі я кезеңі
Инкубациялы Продромальд
қ кезең і кезең

Инкубациялық кезең (латынша инкубация Продромальды кезең (лат. Prodromos алға,
- жату,ұйықтау). Ол қоздырғыш адам вакцинация). Инфекциялық аурудың дамуымен
ағзасына түскен сәттен бастап аурудың инкубациялық кезең продромальды кезеңге
алғашқы клиникалық белгілері пайда ауысады. Бұл кезең бірнеше сағаттан бірнеше күнге
болғанға дейінгі уақытты дейін созылады. Продромальды кезеңде
қамтиды. Инкубациялық кезең тек қоздырғыштар тез көбейіп, бағытталған ұлпаларға
экзогендік инфекцияларға тән. Осы кезеңде колонизацияланады, сонымен қатар өздерінің
ауру қоздырғыштары тез көбейеді, ал ферменттері мен токсиндерін синтездей
патогендер мен олардың токсиндері адам бастайды. Бұл кезеңде инфекциялық аурудың кез-
ағзасында клиникалық реакциялар келген түріне тән емес алғашқы жалпы клиникалық
тудыратындай етіп көріністер пайда бола бастайды. Әлсіздік, бас ауруы,
жиналады. Инкубациялық кезең бірнеше ауырлық жиі кездеседі. Инфекциялық аурудың бұл
сағаттан бірнеше күнге немесе бірнеше кезеңі әдетте 24-48 сағаттан аспайды. Көптеген
жылға созылады. инфекциялық аурулардың продромальды сатысында
қоздырғыштар шығарылмайды, тек кейбір ауруларда
қоздырғыш осы кезеңнен шығарылады.
Аурудың Реконвалесценц
қозған кезеңі и я кезеңі

Аурудың қозған кезеңі. Бұл кезеңде жеке Аурудың қалпына келу немесе
ауруларға тән немесе көптеген реконвалесценция кезеңі. Бұл кезеңде зақымдалған
инфекциялық процестерге тән белгілер жасушалардың,ұлпалардың, мүшелердің немесе
пайда болады. Клиникалық белгілері айқын бүкіл ағзаның физиологиялық қызметі біртіндеп
бұл кезеңді 3 сатыға бөлуге болады: қалпына келтіріліп, ауру адам аурудан айыға
1. Симптомдардың күшеюі. бастайды. Қалпына келтіру кезеңінің ұзақтығы
2. Аурудың өршуі. қабылдаушы организмнің иммундық мәртебесіне,
3. Белгілердің әлсіреуі. емдеу түріне және т.б. байланысты.Антидене титрі
Бұл кезеңде қоздырғыш инфекцияланған максимумға жетеді. Қалпына келтіру кезеңі
организмнен тез шығарыла бастайды, инфекциялық аурудың соңғы кезеңі ретінде тез
сондықтан басқаларға жұқтыру мүмкіндігі (дағдарыс) немесе баяу (лизис) болуы
жоғары болады. мүмкін. Көптеген ауруларда, қалпына келтіру
кезеңінде патогендер адам ағзасынан көп
мөлшерде шығарылады.
Инфекциялық аурулардың классификациясы

Қоздырғыштардың берілу механизміне
байланысты Л.В. Громашевский инфекциялық
ауруларды 4 топқа бөлуді ұсынды:
1.Фекальді-оральді арқылы таралу
механизмді инфекциялық аурулар (ішек
инфекциялары).
2. Ауа-тамшы жолымен немесе
аэрогенді
берілетін инфекциялық аурулар
(респираторлық инфекциялар, тұмау,
қызылша).
3.Трансмиссивті берілу механизмінің
инфекциялық аурулары (кен энцефалиті,
безгек).
4. Байланыс жолымен берілу
механизмінің
инфекциялық аурулары (тері
Экзогенді инфекция-адам
организміне патогенді
микроорганизмдердің сыртқы
ортадан келіп түсуі.
Шығу
тегіне
бай-ты
Эндогенді инфекция-
микроорганизмдерде
кездесетін қалыпты
микрофлораның шартты-
патогенді ортадан ішкі ортаға
енуі.
орг
Қоздырғыш
Ошақты инфекциялық ауру-
инфекциялық процестің
шектелген жергілікті бір
ошақта организмге таралмай
Микро-де өтуі.
орналасу
ына бай-
ты Генерализацияланған инфек
ция-қоздырғыштың
алғашқы ошақтан қанайналу
жүйесу арқ.бүкіл
организмге таралып,дамуы.
Назарыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Микробтардың микроорганизмге енуі

Инфектология ғылым түрінде және оның микробиологияда алатын орны.Инфекциялық процесстің сипаттамасы.Бактериялардың және вирустардың патогенділіг және токсигенділігі.Патогенділік және токсигенілік факторларының генетикалық бақылауы

Инфекциялық аурулардың классификациясы

ПРЕЗЕНТАЦИЯ ТЕРІ АУРУЫ

ИНФЕКЦИЯЛАР

Бирнавирутар туғызатын ауруларды диагностикалау

СЕПСИСТІҢ ПАТОЛОГИЯЛЫҚ МОРФОЛОГИЯСЫ

Жұқпалы аурулардың табиғи ошағы, құрылымы, түрлері және олардың шекарасын анықтау

Инфекциялық процестердің динамикасы

Зиянды организмдерге өсімдік төзімділігін бағалау

Пәндер