ЭЛЕКТР ЖӘНЕ МАГНИТ ӨРІСТЕРІ

Электр және магнит өрістерінің тірі ағзаға әсері

МЕББМ «ҚАЗАҚСТАН-РЕССЕЙ МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТТІ»

Орындаған: Хабибулла Саид

Группа:107 A

Тексерген: Ақтан Ботагоз Рақатқызы

Мазмұны

Кіріспе

НегІЗГІ бөлім

Электр және магнит өрістері

ағзаға әсері

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер

кіріспе

ЭлектР және МАГНИТ ӨРІСТЕРІНІҢ өте тығыз байланыстылығын электромагниттік индукция заңына сүйене отырып өте жақсы түсіндіруге болады. Айнымалы өріс үшін ешқандай есептеу системасы болмайтындығы оның тек қана электр және магнит құраушысы болатындығын толық меңгеру қажет. Осы айнымалы электромагниттік өріс стационар өрістен өзгеше болады. Электромагниттік өрістің объективті шындық екендігін, оның біздің санамыздан тыс тұратындығын толық меңгеру қажет. Біз тәжірибе қойған уақытта қандай да бір есептеу системасын таңдап аламыз. Ол системада электромагниттік өріс өмір сүреді. Есептеу системасын таңдау - субъективті. Электромагниттік өрістің өмір сүруі оған тәуелсіз. Электромагниттік өріс электр өрісі мен магнит өрісінің жиынтығы деп қарастыруға болмайды. Электр және магнит өрістері біртұтас электромагниттік өрістің әр түрлі жағдайда танылуы

Магнит өрісінің негізгі сипаттамалары

Тәжірибеде көрсеткендей, кеңістікте қозғалмайтын зарядтар әсерінен электростатикалық өріс пайда болады, сол сияқты тоғы және тұрақты магниті бар кеңістікте күш өріс пайда болады. Ол магнитті өріс деп аталады.

Магнит өрісінің ерекшеліктері

Магнит индукция векторы электромагниттік өрістің магниттік құраушысының күштік сипаттамасын береді. Магнит өрісі тек қана қозғалған зарядқа ғана әсер етеді. Бірақ қозғалған зарядқа электромагниттік өрістің электрлік құраушысыда әсер етеді. Электромагниттік өрістің тек магниттік құраушысының әсерін бөліп алып қарастыру үшін электр құраушысы болатын ал электромагниттік өріс тек қана магниттік өзара әсерлесу арқылы сипаттамасын есептеу системасын таңдап алу қажет.

Қозғалмайтын тұрақты тоқтың магнит өрісін немесе тұрақты тоқтың өрісін өткізгіш бейтарап, барлық теріс зарядтардын электр өрісі бір-бірін жояды да тогы бар өткізгіш тудыратын электромагниттік өріс тек магнит өрісі болады.

магнит өрісінің зарядқа әсерін тек қана оның магниттік құраушысының шамасы арқылы сипаттайды.

Лоренц заңы

Лоренц күшінің бағыты сол қол ережесі бойынша анықталады. Егер сол қолдың алақанына В векторы кіретіндей етіп орналастырса, ал төрт ұзын саусақтың бағытын бөлшектердің жылдамдықтарының бағытына сәйкес етсе, онда бас бармақ оң зарядқа әсер ететін Лоренц күшінің бағытына сәйкес келеді.

Теріс зарядқа кері бағытталады.

электр өрісі

Электр өрісі дегеніміз зарядтар тудыратын, масса мен энергияға ие материяның ерекше бір формасы, осы орта арқылы зарядтар (немесе басқа зарядталған денелер) өзара әсерлеседі. Оны айқындау үшін немесе тәжірибеде зерттеу үшін сынақ оң нүктелік электр заряды қолданылады.

Электростатикалық өрісті қозғалыссыз зарядтар тудырады.

Электростатикалық өріс кернеулігі. Кернеулік - кеңістіктің әр нүктесінде бір ғана мән қабылдайтын және бір ғана бағытталатын жергілікті шама.

электростатикалық өрістердің суперпозиция принципі

1) Екі зарядтың өзара әсерлесу күші үшінші зарядтың бар-жоғына, яғни оның әсеріне тәуелді болмайды.

2) Берілген нүктелік зарядқа басқа екі нүктелік зарядтардың тарапынан әсер ететін күш жекелеген нүктелік зарядтардың берілген зарядқа әсер ететін күштердің қосындысымен анықталады

Зарядтар жүйесі тудыратын қорытқы электр күшінің кернеулігі, осы нүктедегі әрбір заряд тудыратын өріс кернеуліктерінің қосындысына тең.

Заряд дененің көлемінде, бетінде, не сызықтық дененің бойымен таралып, үздіксіз орналасуы мүмкін:

Зарядтың сызықтық тығыздығы:

∆ ℓ - сызықтық дененің элементар бөлігінің ұзындығы

Зарядтың беттік тығыздығы:

∆S - жазық дененің элементар бөлігінің бетінің ауданы

Зарядтың көлемдік тығыздығы:

∆V- көлемдік дененің элементар бөлігінің бетінің ауданы.

Зарядтардың таралуы

Тірі ағзаға электр және магнит өрістерінің әсері ЯМР және ЭПР құбылыстарды медициналық зерттеулерде қолдану

Электрлік зарядталған денелердің қасиеттері адамзатқа қазіргі кезден 2, 5 мың жылдай бұрын белгілі болған. Зарядтардың оң және теріс деп, шартты түрде, аталынған екі түрлі болатындығы мәлім. Дененің аттас зарядтары бір- бірінен тебіледі, ал әр аттас зарядтар-тартылады. Олардың өзара әсерлесу күші Кулон заңымен сипатталады, яғни ол зарядтардың шамаларының көбейтіндісіне тура пропорционал және олардың өзара арақашықгығыньң квадратына кері пропорционал болады. Барлык, зарядтар шамасы е~1, 6*10 К кулонга тең минимал элементар зарядқа еселенеді. Дәл осындай заряд теріс зарядталған электронда болады және де барлық басқа зарядталған элементар бөлшектерде: оң протондар мен позитрондар да, оң және теріс мезондарда болады.

Электр өрісінің биологиялық әсерін зерттеу 1 кВ / м күштің өзінде адамның жүйке жүйесіне кері әсерін тигізетіндігін анықтады, бұл өз кезегінде эндокриндік аппараттың бұзылуына және организмдегі метаболизмге (мыс, мырыш) әкеледі, темір және кобальт), физиологиялық функцияларды бұзады: жүрек соғу жылдамдығы, қан қысымының деңгейі, ми белсенділігі, метаболизм процестері және иммундық белсенділік.

Зерттеулер көрсеткендей, электр өрісі тудырған адам ағзасындағы максималды ток магнит өрісі тудырған токтан әлдеқайда көп. Сонымен, магнит өрісінің зиянды әсері оның қарқындылығы шамамен 200 А / м болған кезде ғана көрінеді, бұл желілік фазалық сымдардан 1-1, 5 м қашықтықта болады және тек қызмет көрсететін персонал үшін кернеу астында жұмыс істейді. Бұл жағдай электр желілері астындағы өндірістік жиіліктегі магнит өрістерінің адамдар мен жануарларға биологиялық әсері жоқ деген қорытынды жасауға мүмкіндік берді, сондықтан электр желілері электр өрісі су мен құрлық фаунасының әр түрлі түрлерінің қозғалысына бөгет бола алатын кеңейтілген электр берілісінің негізгі биологиялық тиімді факторы болып табылады.

Электр өрісінің адамға әсер етуінде оның денесімен өтетін токтар басым рөл атқарады. Бұл адам ағзасының жоғары өткізгіштігімен анықталады, онда қан мен лимфа бар органдар басым болады. Қазіргі уақытта жануарларға және еріктілерге жүргізілген тәжірибелер өткізгіштігі 0, 1 мкА / см және одан төмен токтың тығыздығы ми жұмысына әсер етпейтіндігін анықтады, өйткені әдетте миға ағатын импульстік биотоктар мұндай өткізгіштік токтың тығыздығынан едәуір асып түседі.