Корпоративтік басқарудың принциптері мен құрылымы

Корпоративті басқару

«Корпоративті басқару компанияның басшылығы, оның директорлар кеңесі, акционерлер жəне басқа қызығушылық танытқан тұлғалар арасындағы бірнеше қарым-қатынасты қамтиды. Ұжымдық басқару сонымен қатар, компания қызметінің мақсаттарын белгілейтін жəне оның жетістікке жету тəсілдері жəне сонымен қатар оның нəтижелерін, бақылау тəсілдерін анықтайтын құрылымды қамтамасыз етеді». ҰБ ЭСДМ принциптері

Корпоративті басқару

Корпоративті, яғни ұжымдық басқару (corporate governance) мекемедегі биліктің (governance) қалай құрылғаны жəне қалай жүзеге асырылатынымен байланысты атқарылады. Компанияны басқару тәсілі ретінде Акционерлерге компания басшылығын қадағалау мен менеджментке әсер етудің шаралары мен қағидаттар кешені Менеджер мен компания акционерлерінің қарым-қатынас жүйесі ретінде қарастыруға болады.

Корпоративті басқарудың жүйесі (құрылымы)

Корпоративті басқарудың негізі Ұжымдық басқарудың барлық жүйелері төрт негізгі принципі айналасында өрбиді: адалдық, шындық, есеп берушілік, жауапкершілік, айқындылық. Оларды төмендегідей сипаттауға болады: Адалдық. Ұжымдық басқару жүйесі барлық акционерлердің құқығын қорғауға, барлығына, оның ішінде миноритарлыққа да əділлетті қарым-қатынасты қамтамасыз етуге жəне олқылық орын алған кезде ықпалды шараларды қолдануы тиіс. Есеп берушілік. Ұжымдық басқару жүйесі компанияның атқару органының директорлар кеңесіне жəне директорлар кеңесінің акционерлерге есеп беруін қамтамасыз етуі тиіс.

Корпоративті басқарудың жүйесі (құрылымы)

Жауапкершілік. Ұжымдық басқару жүйесі акционерлердің заңды құқықтарын мойындауды қамтамасыз етуге, қаржылық сəттілік жəне қоғамдық тұрақтылық мəселесі бойынша компаниялар мен акционерлер арасындағы ынтымақтастықты ынталандыруға тиіс. Айқындылық. Ұжымдық басқару жүйесі қызығушылық танытқан тұлғалардың барлық шешіміне ықпал ететіндей барлық маңызды мəселелер бойынша ақпараттың шынайлығының уақтылы ашылып жəне сенімділігін қамтамасыз етуі тиіс, оның ішінде: - Қаржылық жағдайды; - Қызметтің нəтижелері;

- Меншіктік құрылым; - Қоғамды басқару

Корпоративті басқару қарапайым моделге сүйенеді: 1. Акционерлер олардың мүдделерін қорғайтын директорларды таңдайды. 2. Директорлар маңызды мəселелерді дауысқа салады жəне негізгі шешімдерді қабылдайды. 3. Акционерлер директорларға есепберушілігін сақтау үшін шешімдер айқын түрде қабылданады. 4. Компания директорларға, инвесторлар мен басқа да мүдделі тұлғаларға қажетті ақпараттар өндірісіне арналған бухгалтерлік стандарттарды қабылдайды. 5. Компанияның саясаты мен тəжірибесі ұлттық жəне жергілікті заңдарға сай келеді