Ортаңғы қабат

Презентация қосу

Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ–түрік университеті
«Медицина» факультеті
«Адам морфологиясы және физиология»кафедрасы

СӨЖ
Тақырыбы: Артериялар мен веналардың
құрылысы, жасқа сай ерекшеліктері

Орындаған: Рахимова
Н.Ш.
Тобы:
ЖМ004
Жоспар:
Кіріспе.
Негізгі бөлім.
А)Қан тамырлары.Олардың жіктелуі, жалпы
сипаттамасы
б) Артериялар және олардың түрлері:
в) Веналар және олардың түрлері;
г) Жасқа сай ерекшеліктері;
Қорытынды
Кіріспе
Жүрек пен қан тамырлар жүйесі
құрамында қоректік және биологиялық
белсенді заттар, газдар, метоболизм
өнімдері бар, ағзада қанның және
лимфаның таралуын қамтамасыз ететін
мүшелердің жиынтығы
1.Эндотелий 1.Негізгі 1.Борпылдақ
базальды компоненттері дәнекер тін;
мембранада миоциттер, 2.Тамыр
орналасқан, жазық жасушааралық зат тамырлары;
жасушалар 2.Миоцит 3.Миоцит
2.Эндотелий асты шоғырлары шумақтары;
қабаты циркулярлы 4.Лимфа
А)Борпылдақ бағытталған капиллярлары мен
дәнекер тін 3Миоциттер нерв бағандары
Б)Үлкен веналарда жасушааралық
миоциттер болады затты синтездеуге
3.Арнайы қатысады
эластикалық
құрылымдар

Ішкі қабаты Ортаңғы қабаты Сыртқы қабаты
Артериялар
Классификациясы:
Эластикалық: өкпе сабауы және аорта. Оларда
эластикалық элементтер көп.
Бұлшықетті: сан артериялары жатады.
Бұлшықетті эластикалық: ұйқы артериялары,
бұғанаасты артериялар
Эластикалық артерия. Препарат : эластикалық типті
артерия. Аорта
Бояуы: гематоксилин эозин
Эластикалық артериялардың құрылысы

I. Ішкі қабаты1. үш қабаттан тұрады:
1. эндотелий асты борпылдақ дәнекер тін;
2. эндотелий
3. эластикалық элементтер
Эндотелий асты қабаты қалын болады;атеросклероз кезінде
холестерин осы қабатта жиналады.
II. Ортанғы қабаты1. 60-70 дейін эластикалық мембраналар
орналасады, Бұл мембраналар концентрлі орналасады және бір-
бірімен жеке талшықтарымен байланысады.Миоциттері аз
болады ,олар элатикалық мембраналардың арасында орналасады.
Олардың шумақтары циркулярлы-спиральды бағытталған
IIIСыртқы қабаты1. Борпылдақ дәнекер тіннен құралған,онда
тамырлардың тамырлары(vasa vasorum ) бар.
Препарат: Эластикалық артерия
Бояуы: орсеин
I.Ішкі қабат
II.Ортаңғы қабат
III.Сыртқы қабат
Бұлшықетті эластикалық артериялар
Ішкі қабаты
Эндотелий асты қабатында ішкі эластикалық мембрана
орналасқан
Ортанғы қабаты
Миоциттер және эластикалық элементтері бірдей мөлшерде
Сыртқы қабаты
Миоцит шоғыры
Тамылардың тамырлары
Борпылдақ дәнекер тіні
адипоцид
Бұлшықетті артериялар
Қабаттары
I. Ішкі қабат
1. Беткейі эндотелиймен жабылған, препаратта қатпар түрінде
көрінеді.
2. Эндотелий асты қабаты жіңішке
3. Ішкі эластикалық мембрана, иректелген табақша түрінде
II. Ортанғы қабаты
1. Көп бөлігін жазық бұлшықеттердің циркулярлы шумақтары
алып жатады.
Мұнда эластикалық және коллаген талшықтары болады.
Сыртқы эластикалық мембранамен қапталған.
III. Сыртқы қабаты.
Борпылдақ дәнекер тіні.
Миоцит жоқ,.
Веналар
1.Бұлшықетті:

Нашар дамыған
Орташа дамыған
Жақсы дамыған

2.Бұлшықетсіз

3.Талшықты
2.Мұндай веналар орналасқан мүшемен жақсы жалғасқан
1.Бұл веналарға жатады:
Ми қабықтары
Сүйек
Көкбауыр
Плацента сетчеткасы
Локализация
Бұлшықетсіз веналар
Қабықшалар

1.Ішкі қабаты
2.Сыртқы қабаты
Базальды 3.Ортаңғы
жұқа борпылдақ
мемранада қабаты болмайды
дәнекер ұлпасы;
орналасқан
эндотелий;
Бұлшықеті нашар дамыған
веналар
Локализация Жоғарғы қуысты вена

Қақпақшалар Осы типке жататын веналардың аяққы
бөлімдерінде қақпақшалар болады

Қабықшалар Ішкі қабаты эндотелий және
субэндотелийден тұрады.
Ортаңғы қабаты бұлшықет талшықтары
аз болады.
Сыртқы қабаты қалың болады, тек қана
борпылдақ дәнеке тіннен тұрады
Препарат: жоғарғы қуысты вена.
Бояуы: гематоксилин эозин

1. t. intima (I)
эндотелием (1.А)
эндотелий асты(1.Б).
2. В t. media (II) – циркуляторлы
орналасқан жазық миоциттер
3.t. externa (III).
Борпылдақ дәнекер ұлпасынан
тұрады.
4.кардиомиоцит (2),
Бұлшықеті орташа дамыған
веналар
Локализация Иық венасы және бұғанаасты веналары

Қабықшалар Ішкі қабаты: эндотелий және
субэндотелийден тұрады.
Ортаңғы қабаты: миоциттерден тұрады.
Сыртқы қабаты: борпылдақ дәнекер тіні
мен бұлшықет элементтері
Бұлшықеті жақсы дамыған
веналар
Локализация Сан венасы, төменгі қуысты вена, шап
венасы

Қабықшалар 1.Бұлшықетті элементтері барлық
қабықшаларда бар
2.Ішкі қабаты эндотелийасты қабатында
орналасқан

Клапандар Сан венасында бар, ал төменгі қуысты
венада жоқ
Препарат: сан венасы
Бояуы: гематоксилин эозин
T. intima (1): эндотелий асты
(1.А) – миоцит қабаты (1.Б),
T. media (2): бұлшықет шоғыры
T. externa (3): бойлай орналасқан
миоциттер
Қақпақшалар(4) :
эндотелиймен қапталған(4.А),
Борпылдақ дәнекетіні(4.Б),
Жазық миоциттер (4.В).
Жасқа сай ерекшеліктері

Адам өмірінің өн бойында тамырлар құрылысы үздіксіз
өзгеріп отырады. Қан тамырларының негізгі
функциональды қалыпты қызметі даму мөлшерімен отыз
жаста тоқтайды. Одан әрі қарай артериялар қабырғасында
қабықтарының қалыңдауына әкеліп соғатын дәнекер
тінінің өсуі байқалады. Эластин типті артерияларда бұл
процесс күштірек көрінеді. Ішкі және ортаңғы
қабықтардың құрамында сульфатталған ГАГдар
жиналады. пайда болады.Веналардағы өзгерістер
артерияларымен ұқсас.
60-70 жастан кейін барлық артериялардың ішкі
қабықтарында коллаген талшықтарының өсіп қалыңдауы
байқалады. Эластинді мембраналар жас ұлғайған сайын
біртіндеп жіңішкере ыдырайды. Қарт адамдарда ішкі
және ортаңғы қабықтары өсіп, онда известтік қорлар мен
липидтердің пайда болуы да байқалады. Сыртқы қабық
құрамындағы ет жасушаларының шоғырлары пайда
болады.Веналардағы өзгерістер артерияларымен ұқсас.
Қорытынды
Қорытындылай келсек, адам балаласы
жүрексіз өмір сүре алмайды. Ал жүрек қан
тамыры арқылы пайда қоректенеді.
Жүректе пайда болған зақымдар
арықарай қан тамырларына таралады. Қан
тамыры барлық ағзаға таралатындықтан
барлық мүшелер мен жүйелердің түрлі
зақымдалуына алып келеді. Біз болашақ
дәрігер болғандықтан қалыпты жүректің
гистологиялық, анатомиялық құрлысын
білмей паталогиясын таппаймыз.
Қолданылған әдебиет
1.Гистология 2 кіріспе.Жүрек қан тамыр жүйесі.С.А.Ажаев
2.Гистология Ю.И.Афанасьева
2004
3. Цитология,эмбриология,гистология
Ж.О.Аяпова
2007
4.Гистология, цитология и эмбриология . И.А.Данилов
5. Интернет желісі
ЗЕЙІН ҚОЙЫП
ТЫҢДАҒАНДАРЫҢЫЗ
ҮШІН РАХМЕТ!!!

Ұқсас жұмыстар

Сыртқы құлақ

Анализаторлар физиологиясы

Нағыз тері қабаты

Терінің сыртқы қабаты

Тері - жануарлар денесінің сыртқы қабаты

Балалардың жүйке жүйесінің анатомиясы

Жүрек беттері

Тері қабаттары мен құрылысы

Балалар бас миының анатомиясы

Терінің топографиясы, құрылысы және химиялық құрамы

Пәндер