Ландшафттық дизайнның қалыптасуы, түрлері және оның ерекшеліктері

Ландшафттық дизайнның қалыптасуы,

түрлері және оның ерекшеліктері

Мақсаты мен міндеттері

сәулеттің табиғи элементтермен

бірігуі

ландшафт дизайнын қолдану

ерекшеліктерін зерттеу

ландшафтты дизайн ұғымын анықтау

Еуропа еліндегі ландшафтық дизайн

түрлерін анықтау және салыстыру

Гипотеза

егер зерттеу барысында дайындалған ландшафт

дизайнын орындау әдістемесі дизайнерлік ойлау

қабілетін дамытуға септігін тигізсе, онда оқу үдерісінің

негізгі мақсатына, яғни өзінің алған мамандығы

саласында жаңа және прогрессивті идеясы

барландшафт дизайны саласының кәсіби

маманын дайындауға қол жеткізуге болады.

Зерттеу әдістері

аналитикалық

салыстыру

жалпылау

жүйелеу

«Ландшафт дизайны» термині бірінші рет осыдан жүз жылдан астам бұрын АҚШ-та пайда болды, сол кезде аталған елде алғашқы ұлттық саябақтардың тасы қаланды. Десек те, ландшафт тамыры алыста жатыр және оның бай тәжірибесі мен мұрасы осы күнге дейін жетті.

Ландшафт дизайнының тарихы өзінің бастамасын Ассирия және Вавилония мемлекеттерінің өркендеу кезеңінен алады (Двуречья мемлекеттері) . Бұл кезең Ассирия-Вавилон мәдениеті (б. э. д. 8-7 ғ. ғ. ) деп аталады. Ассирия-Вавилон мәдениетінде Ассирия патшасы жасаған Хорсбад қаласының кең саябағы болды.

Сонымен қатар Семирамиданың «аспалы бақтары» ерекше танымал болды. Олар Навуходоносор II Оңтүстік сарайының ауласында (б. э. д. 605-562 жж. ) жасалған. Бақтар жоғары қарай көтерілген террасалар қатарын құрады. Бақ қала дуалдарының солтүстік-шығыс бұрышына ұштасты. Оның оңтүстік бөлігі сарай бөлмелеріне шықты. Ол жоғарлаған сайын жіңішкеріп отыратын төрт сатылы терраса түрінде жасалды. Төменгі террасаларға ағаштар, ал жоғарғы террасаларға бұталар мен гүлдер отырғызылды. Террасаланған бақтар немесе «аспалы бақтар» жасау идеясы өз жемісін берді. Ол әрі қарай өз дамуын Парсы, Италия, Ресей (Мәскеу Кремлінің «жоғарғы бақтары» 17 ғ. аяғы) бақтарында жалғастырды.

Бүгінгі Еуропаның ландшафтық стилі өзінің тарихымен алыс орта ғасырларда корольдік

резиденциялардан бастау алады. Сол кезде олардың аумағында таңғажайып табиғи

композициялар жасала бастады. Еуропалық ландшафт дизайнының негізі, әрине, Рим мен

Ежелгі Грецияның дәстүрлері болды.

Генри VIII кезінде (1509-1557) Англиядағы ландшафт дизайнына көп көңіл бөлінді. Бұл сәндік

өнердегі Симметрияның үстемдік ету ғасыры болды. XVI ғасырдың ортасына қарай құрлықтан

ағылшын бақшасына гүл, топтық екпелер, ағаштарды бұйра кесу келді; тоқылған бұтақтардың

аркалары бар аллеялар, террастар. Осылайша Англияда Тюдор дәуірінің бағы пайда болды.

Бұл жерде Хэмптон Кортының бағы туралы айтуға болады, оны кардинал Уолсей салған, содан

кейін Генри VIII Кеңейткен. Мұндай бақтарда қауын мен гүлді қырыққабатпен қатар жеміс

ағаштары: шабдалы, өрік, бадам және інжір отырғызылды. Бақшаны симметриялы орналасқан

жолдар кесіп өтті, қоршау мәңгі жасыл өсімдіктердің қабырғасы болды. Жасыл желектердің арасында бұғының металл фигуралары, грек құдайлары мен нимфаларының суреттері секілді мүсіндер болды.

Ландшафттық дизайн үш бағыттың түйісінде дамып жатқан өнер:

бір жағынан архитектуралық, құрылыстық және жобалау (инженерлі аспект),

екінші жағынан ботаника мен өсімдіктану (биологиялық аспект) бағытында және

үшінші жағынан, ландшафттық дизайнда тарих (әсіресе мәдениет тарихы) және

философия мағлұматтары пайдаланылады. Одан басқа, ландшафттық дизайнды

көгалдандыру мен абаттандыруға негізделген практикалық әрекеттерді де

айтады. Үлескі жақсы көгалдандырылып абаттандырылса, қайталанбас сәнін беріп

тұрады немесе өзінің стилі болады. Стиль дегеніміз ландшафттық дизайнда

негізгі ережелері мен жобалау тәсілдерінің, құрылғыларының, шағын бақ колористикасының

белгілі бір трактовкасы. Стиль түсінігіне бақтың жобалау шешімі, негізгі бір өсімдік

формасын қолдану және оның үйлесуі декоративті жабын

бақ құрылғылары кіреді.

Тарихи тамырларының арқасында Еуропалық бақша өнерінің стилі бірден бірнеше бағытқа бөлінген:

Ренессанс

Классика

Барокко

Француз

Готика

Ағылшын

Ренессанс стилі

Ренессанс стилі өзінің таңдау еркіндігімен ерекшеленеді. Осыған қарамастан, онда хаос жоқ, бірақ эстетика

мен ерекше сүйкімділік бар. Бұл дизайн таулы жерлерге қолайлы болып келеді. Өсімдіктер жеке террастарда,

ал оларда бірнеше партерлер болуы керек. Осылайша, жеміс және сәндік ағаштар, гүлдер мен бұталар,

тоғандар мен субұрқақтар, арбалар мен көру алаңдары үйлесімді көрінеді.

Барокко

Барокко - ландшафт дизайнының ең керемет және бай стильдерінің бірі болып саналады. Ол классикалық бөлшектер мен романтизм принциптерін біріктіреді. Бұл комбинация, сонымен қатар, Ренессанс сарайлары мен ғимараттарының бау-бақша өнерінде кездеседі. Барокконың басты ерекшелігі-өсімдіктер, қоршаған орта және сәндік элементтер арасындағы тамаша байланыс. Жобаның орталық бөлігі - бұл сырттағы дизайн сияқты үй ішінде де өсімдіктер мен мүсіндер көп болуы керек.

Классицизм

Еуропалық дизайнның заманауи классикалық стилі ортағасырлық стильден өзгеше. Алайда, негізгі қағидалар өзгеріссіз қалады. Қатаң симметрия және геометриялық пішіндер әлі де классицизмнің басты бөлігі болып саналады. Осылайша, ол адамның табиғаттан басым екенін және оны белгілі бір дәрежеде басқара алатындығын көрсетеді.

Готика

Готиканың басты ерекшелігі - ақсүйектік өзімшілдік пен немқұрайлылықтың үйлесімі, бірақ, оған қарамастан готикалық бақта әрдайым айқын симметрия басым болады. Сәулет өнерінің ерекшеліктеріне байланысты готика белгілі бір қараңғылық пен құпияны бау-бақша саласына да берді. Өткір бұрыштарды байсалды сызықтармен ұштастыра отырып пайдалану, жасанды ескі мүсіндер мен ескерткіштерге ерекше атмосфера береді.