МӘДЕНИЕТ - ЖЕКЕ

Презентация қосу

I

Мәдениетті рәміздер, мәндер,
таңбалар мен мағыналар
ретінде талдау үшін
мәдениеттің ақпараттық-
семиотикалық түсінігін негіздеу
МАРАТҚЫЗЫ САМАЛ
Мәдениет дегеніміз не? II

МӘДЕНИЕТ (ЛАТЫН. CULTURA - ӨҢДЕУ, ЕГУ ДЕГЕН СӨЗІНЕН ШЫҚҚАН)
– ТАБИҒАТ ОБЪЕКТІСІНДЕГІ АДАМНЫҢ ӘРЕКЕТІ АРҚЫЛЫ ЖАСАЛАТЫН
ӨЗГЕРІСТЕР. БҰЛ СӨЗДЕ АДАМ ЕҢБЕГІНІҢ ЕРЕКШЕЛІГІ, ОНЫҢ
АДАМНЫҢ ІС-ӘРЕКЕТІМЕН БАЙЛАНЫСТЫЛЫҒЫ, АДАМНЫҢ ЖӘНЕ
ОНЫҢ ҚЫЗМЕТІНІҢ БІРЛІГІ НЕГІЗДЕЛГЕН.МӘДЕНИЕТ – ЖЕКЕ
АДАМНЫҢ ӨМІР СҮРУ МАҚСАТЫ МЕН ҚҰНДЫЛЫҚ ЖҮЙЕСІ, АДАМНЫҢ
ӨМІР СҮРГЕН ОРТАМЕН ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСЫ. ОЛ - ӨЗАРА ҚАРЫМ-
ҚАТЫНАС НӘТИЖЕСІНДЕ ҚАЛЫПТАСАТЫН ЕРЕКШЕ ҚҰБЫЛЫС.
АДАМДАР ӨЗДЕРІН ҚОРШАҒАН ОРТАҒА, ОНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК ЖӘНЕ
МӘДЕНИ ҚАТЫНАСЫНА ӘСЕР ЕТЕДІ, ӨЗГЕРТЕДІ. ОЛАР ОНЫ ӨЗ
МАҚСАТЫНА ПАЙДАЛАНАДЫ.
Мәдениет ұғымы тарихи қалыптасудың
ұзақ даму жолынан өтті. XVIII ғасырға
III дейін, яғни ағартушылық дәуірінде бар
болғаны жаңа термин ретінде
қарастырды, ал жаңа заманда (XVII –
XIX ғ.) мәдениеттің көптеген
теориялары өмірге келді. Осылайша

Мәдениетт
мәдениет ұғымы қалыптасып, адамдар
өмірінде үлкен орын ала
бастады.Мәдениеттану Еуропадағы XX
ғасырдың сыну оқиғаларының

ану
әсерімен де дамыды. Бірінші әлемдік
соғыс, Ресейде және Еуропаның
бірқатар басқа да елдерінде төңкеріс,
фашистік режимдер, адам билігінің

тарихы табиғаттан өсуі және осы өсудің
жойылатын салдары, тоталитарлық
ҚЫЗЫҚТЫ МӘЛЕМЕТТЕР

режимдердің пайда болуы — осының
Тарихын білмеген ұлттың болашағы барлығы еуропалық мәдениеттің
бұлыңғыр сипатына, оның қоғам өміріндегі рөліне
жаңа көзқарас туғызды. Қазіргі таңда
мәдениетке байланысты қағидаларды
сын елегінен өткізе отырып, барлық
кемшіліктер мен
артылықшылықтардың шешімін
табуда.
Мәдениеттану ғылым ретінде мәдени үрдістің
заңдылықтарын, материалдық және рухани IV
мәдениеттің ескерткіштері мен
құбылыстарын, сондай-ақ адамдардың мәдени
мүдделері мен қажеттіліктерін, олардың

Мәдениет
мәдени құндылықтарды сақтауға, көбейтуге
және беруге қатысуын зерттейді.
Мәдениеттану оқу пәні ретінде философиямен, археологиямен, тарихпен, психологиямен, этнографиямен, дінтанумен, әлеуметтанумен, өнертанумен көп

дәрежелі өрлеуде пайда болды және сондықтан толық негізбен білімнің интегративті саласы деп аталуы мүмкін. Бұл адам мен қоғамның болмысы мен

тану
қызметіне бағдарланатын әлеуметтік-гуманитарлық ғылым. Мәдениеттану объектісі әлеуметтанушылар мен тарихшыларды қызықтыратын мәдениет

болып табылады, бірақ мәдениеттану пәні қандай да бір мәдениеттің жетістіктерінің қарапайым сипаттамасы емес, оның тууының, қалыптасуының, одан

әрі дамуы мен тағдырының ерекшеліктері болып табылады.

ғылымы
Адамның жасына қарап емес,
мәдениеттілігі мен біліміне қарай
бағалауымыз керек
МӘДЕНИЕТ ТҮРЛЕРІ V

Мәдениеттану объектісі әлеуметтанушылар Жалпы тұрғыда рухани мәдениет әрқашанда
мен тарихшыларды қызықтыратын мәдениет материалдықпен тығыз байланысты болады, Өйткені
болып табылады, бірақ мәдениеттану пәні материалдық мәдениет әрқашанда рухани
қандай да бір мәдениеттің жетістіктерінің мәдениеттің белгілі бір бөлігінің іске асуы болады.
Бірақ, рухани мәдениет те заттылыққа ауысып
қарапайым сипаттамасы емес, оның тууының,
материалданған жағдайда ғана бар бола алады.
қалыптасуының, одан әрі дамуы мен
Бұны әсіресе рухани мәдениеттің құрамдас бөлігі

МАТЕРИАЛДЫҚ ЖӘНЕ РУХАНИ МӘДЕНИЕТ
тағдырының ерекшеліктері болып табылады.
болып саналатын өнер туындылырынан байқауға
Материалдық мәдениеттің өмір сүруінің негізі болады. Өйткені кез-келген кітап, сурет, музыкалық
адамның материалдық-жасампаздық композиция, және одан да басқа өнер туындылары
қарекетінің нәтижесі болып келеді. Кез-келген материалдық негізге — қағазға, кенепке,
зат екі жақты сипатта, өйткені бір уақытта екі бояуларға,музыкалық аспаптарға және т. б. мұқтаж
әлемге — табиғи және мәдени әлемдерге болады. Тіптен кей жағдайда құбылыстар мен
жатады. Негізінде заттар табиғи заттардың мәдениеттің ма-териалдық немесе рухани
материалдардан шығарылады, ал мәдениеттің жақтарының қайсысына жататындығының өзі айқын
бөлігі болып олар адамдардың өңдеуінен кейін болмай түсінуге өте күрделі болып келеді. Мысалы,
саналады. Нақ дәл осылай біздің алғашқы кітап, даусыз рухани мәдениеттің заты, бірақ оны
отынның орнына ошақта жағу үшін де қолдануға
аталарымыз әлдеқашан тасты — кескішке,
болады. Олай болса, мәдениеттің заттары өздеріне
таяқты — найзаға, өлтірген аңның терісін
белгіленгендерді алмастыра алады.
киімге айналдыра алды.
VI
Семиотик
а
ТАҢБА ЖӘНЕ ТАҢБАЛЫҚ ЖҮЙЕ

Семиотика ғылыми тілде (гр. семеіон – белгі,
танба) (семиология) — таңбалық белгілер
жүйесі туралы ғылым, адамзат қоғамына
қызмет ететін салалардағы (тіл, мәдениет,
салт – дәстүр , кино т.б.),
табиғаттағы(жануарлар дүниесіндегі
коммуникация) немесе адамның өз қызмет-
қабілетіндегі (заттарды көру, есту арқылы
қабылдау, логикалық пайымдау) ақпараттың
сақталуы мен қабылдануына қатысты әр түрлі
таңбалық жүйелердің құрылымы мен
қызметінің жалпы мәселелерін зерттейтін
ғылыми пән .
СЕМИОТИКА ТҮРЛЕРІ VII

Бірінші топ таңбалық – Екіншісі таңбалық – Үшінші топтаңбалық –
иконы. Бұл таңба мен индексы. Кеңістік пен символ. Таңба мен
уақыт аралығындағы объектің арасындағы
таңбалық объект
таңба мен белгіленетін конвенционалды
арақатынасы. Мысалы:
объект. Оған мысал келісім. Бұл таңбалық –
«портрет» нақты символға келісім, салт –
келтірер болсақ:
адамды бейнелеу. дәстүр немесе жай
«түтін» оттың белгісі,
«жол көрсеткіштер». ғана кездейсоқтық
жатады
ТАҢБАЛЫ ТАС
VIII Археологиялық кешен түрлі тарихи кезеңдерге қатысты
5000-нан аса петроглифтерді және қоныстар, қорымдар,
оба-молалары, құрбандық шалу, тас уату орындары сияқты
басқа да бірнеше ондаған ескерткіштерді қамтиды.
Кешеннің неғұрлым құнды бөлігін орта қола дәуіріне
жататын петроглифтер құрайды, олар тайпааралық
ғибадат орнымен тікелей байланысы бар деген болжамды
айғақтайды. Зерттеушілер петроглифтердің жоғары
эстетикалық құндылығын және зерттеушілердің «Таңбалы
петроглифтерінің ерекшелігін анықтауға мүмкіндік берген
эмоционалдық дәрежесі мен рухани әсерін атап көрсетеді.
Қола дәуірінің қазақ жеріндегі бірден-бір нұсқаушысы
іспеттес Таңбалы кешені тарихқа толы тасқа салынған
суреттер арқылы кейінгі ұрпақ санасында қалып отыр.
Бұрынғы дәуірде тірлік кешкен халықтардың дәстүрі мен
мәдениеті, сенімінен мәлімет береді. Сан мыңдаған жылдар
бойы сақталып келе жатқан орын тәуелсіз қазақ елі
тарихының тереңнен тамырлануына негіз болады. Ашық
аспан астындағы күн мен ай кезек тамашалайтын табиғи
музей сияқты.

МӘДЕНИ МҰРА
МЕМЛЕКЕТТІ

Creative Writing 101 Presentation
К РӘМІЗДЕР

Мемлекеттік рәміздер — белгілі бір елдің
өзіндік өмір салтын, тіршілік болмысын,
арман-мұратын, көршілес елдермен
қатынасын білдіретін ерекше белгілер.
Өткен ғасырдың 90-жылдары Қазақстан
Республикасының Елтаңбасы, Туы,
Әнұраны әлемдік рәміздер каталогына
еніп, халықаралық қауымдастықта
мойындалды.
Рәмізде
Елтаңба

Елтаңба — елдіктің, тәуелсіздіктің,

р
мемлекеттіліктің ерекше белгісі, неміс
тілінен аударғанда «мұра» немесе «енші»
мағынасында айтылады. Қазақ жерінде
алғашқы мемлекеттік бірлестіктер қашан
пайда болса, елтаңбалар тарихы да сол
Ту
кезеңнен

ZIMCORE HUBS | COMPANY CULTURE HANDBOOK
Мемлекеттік рәміздердің келесі бір
ерекше нышаны — Ту. Оның бес мың Әнұран
жылдық тарихы бар. Бұл Туда құстардың,
аңдардың, құдайлардың бейнелері
салынған. Зерттеушілердің айтуынша, Гимн – мемлекеттің басты рәміздерінің
байырғы көне ту Иран жерінен табылған. бірі. Гректің «gimneo» сөзінен шыққан
Қазақтың Көк Байрағының тарихы Түрік «гимн» термині «салтанатты ән» деген
қағанаты, Хазар қағанаты, Селжұқ мағынаны білдіреді. Гимн ел азаматтарын
қағанаты, Ақсақ Темір мемлекеті, Қазақ тиімді әлеуметтік-саяси тұрғыдан
хандықтарының тарихымен сабақтас. топтастырып, этномәдени тұрғыдан
«Көк» сөзінің көне түркі тіліндегі бір теңдестіру үшін негізгі мәнге ие, маңызды
мағынасы «шығыс», «шығыстық" деген дыбыстық рәміз саналады.
ұғымға сәйкес келеді. Тәуелсіз Қазақстанның тарихында
еліміздің мемлекеттік гимні екі рет – 1992
және 2006 жылдары бекітілд
XI

«Мәдениет ұлттың бет-бейнесі, рухани
болмысы, ақыл-ойы, парасаты. Өркениетті ұлт
ең алдымен тарихымен, мәдениетімен, ұлтын
ұлықтаған ұлы тұлғаларымен, әлемдік
мәдениеттің алтын қорына қосқан үлкенді-
кішілі үлесімен мақтанады. Сөйтіп, тек өзінің
төл мәдениеті арқылы ғана басқаға танылады»
Н.Ә.Назарбаев
XII

Соңына дейін
тамашалағаны
ңызға рахмет!

МАРАТҚЫЗЫ САМАЛ

Ұқсас жұмыстар

Мәдениет ұғымы және оның құрылымы, функциясы

Мәдениет адам жасаған әлем сияқты екінші табиғат

Мәдениет ұғымы туралы жалпы түсінік

Мәдениет - әлеуметтік фактор, қоғамның қозғаушы күші

Рухани білім

Мәдениеттің атқаратын қызметтері

САЯСИ МӘДЕНИЕТ

Өмірлік мақсаттар, өмірлік стиль

Ежелгі мәдениет, антикалық және ортағасыр мәдениеттері

Шетелдік мәдениетті игеру процесі ретінде аккультурация

Пәндер