Әлеуметтік теңсіздік: тұжырымдама, көрсеткіштер және объективті-субъективті өлшемдер мен салдары

Тақырыбы: «Әлеуметтік теңсіздік көрсеткіштері»

Жоспар

Қоғамның әлеуметтік құрылымы

Қоғамның немсе әлеуметтік топтың ішкі қүрылымы, әлеуметтік топтар, институттар мен олардың арасындағы өзара қатынастардың реттелген жиынтығы.

Әлеуметтік құрылым негізінде еңбектің қоғамдық бөлінісі, ерекше қажеттіліктер мен мүдделердің, ережелер мен рөлдердің, өмір салтының және әртүрлі әлеуметтік топтардың болуы жатады.

Әлеуметтік құрылым ұғымы "таптық қүрылым" үғымынан әлдеқайда кең, өйткені ол қоғамды тек таптарға емс, сонымен қатар басқа да әлеуметтік топтарға, жіктерге бөледі.

Қазіргі қоғамның әлеуметтік құрылымы өте күрделі және бірқатар құрылымдарды қамтиды:

Әлеуметтік теңсіздік деген не?

Теңсіздік - экономикалық ресурстарға, әлеуметтік құндылықтар мен саяси билікке қол жеткізу үшін әлеуметтік топтардың (страталар, таптар, касталар, топтардың) әртүрлі мүмкіндіктері.

Әлеуметтік теңсіздік-бұл адамдардың өмірлік мүмкіндіктерінің теңсіздігі, яғни олардың әлеуметтік игіліктерге (байлыққа, билікке, білімге, беделге және т. б. шектеулі ресурстарға тең қол жеткізбеуі)

Теңсіздік ғылыми және қоғамдық дискурстың мәні болған кезде ғана түсініледі. Сонда теңсіздік өмір сүре бастарды деп айтуға болады

К. Эдер, антрополог

Әлеуметтік теңсіздік туралы айту мүмкіндігі бөлу үшін екі танымдық операция жасау керек:

Әлеуметтік әлемді тік жіктеу

Класстарға бөлінген индивидтерден тұратын, теңдік идеалынан ауытқыған тік жіктелген әлемді жариялау

Халықаралық деңгейдегі теңсіздіктің көрсеткіштері

Мысал Үнді каста жүйесі Үнді касталық жүйесінде объективті түрде көрінген теңсіздік мүмкін болатын максимумға жетті. Алайда бұл теңсіздік әлеуметтік теңдікке ұмтылуға ғана емес, тіпті оны қиындатады. Түрлі касталардың өкілдері бір-бірімен теңдікке ұмтылмайды. Құдайдың шығу тегі идеясы осы жүйенің әлеуметтік теңсіздіктің көрінісі ретінде түсіндірілуіне кедергі келтіреді

Әлеуметтік теңсіздіктің артықшылықтары мен кемшіліктері

Әлеуметтік теңсіздік позитивті және негативті аспектілерге ие:

Позитивті жағы бұл сыйақы теңсіздігінің адамдарды білімін кеңейтуге, ынталы жұмыс істеуге, инвестиция салуға және инновациялар енгізуге ынталандырады

Негативті жағынан өнімділікке қатысы жоқ, мысалы, нәсілдік немсе гендерлік кемсітушіліктің салдары болып табылатын материалдық саралау бар.

Қорытынды

Қазіргі қоғамның әлеуметтік құрылымы өте күрделі және "таптық қүрылым" үғымынан әлдеқайда кең. Теңсіздік-бұл әлеуметтік құрылым, өткен және қазіргі кездегі адами әрекеттердің нәтижесі. Әрбір қоғам әлеуметтік теңсіздіктің белгілі бір деңгейі мен түрін жасайды және жаңғыртады. Ағартушылық дәуірінен бастап қоғамдағы нақты теңсіздікке теңдік идеалы қарсы қойылды және теңдік үшін күрес қазіргі заманғы мәдениеттің негізгі себептерінің бірі болды Әлеуметтік теңсіздіктің жақсы және шаман жақтары бар болғанымен, ол негізінен қоғамның даму деңгеінің төмендігін көрсететін негативті құбылыс.