Тұлғааралық қарым қатынастардың жалпы заңдылықтары

Тұлғааралық қарым
қатынастардың
жалпы
заңдылықтары
Орындаған: П-
20-1 тобының
студенті:
Утепбергенова
Мерей
Адамдармен қарым-
қатынас жасай білу – ол
қант немесе кофе
сияқты сатып алуға
болатын тауар.
Сондықтан мен сондай
қабілетке дүниедегі
басқа нәрселерден
артық төлеймін. - Джон
Дэвисон Рокфеллер (1839-1937 ж.)
Жоспары:
1.Тұлға туралы түсінік.

2.Тұлғаның әлеуметтенуі.
Тұлғаның әлеуметтік құрылымы
және түрлері

3.Қарым-қатнас және оның
қызметтері. Тұлғалардың
қарым-қатнас түрлері.

Тұлға деген кім?

Тұлға — жеке адамның
өзіндік адамгершілік,
әлеуметтік, психологиялық
қырларын ашып, адамды
саналы іс-әрекет иесі және
қоғам мүшесі ретінде жан-
жақты сипаттайтын ұғым.
Адамның әлеуметтік
қасиеттерінің жиынтығы,
қоғамның даму жемісі және
белсенді қызмет ету мен
қарым-қатынас орнату
арқылы жеке адамды
әлеуметтік қатынастар
жүйесіне енгізудің жемісі.
5
Тұлғааралық қатынас

• Тұлғааралық қатынас — этно психологияда әрбір
тайпаның, халықтың ұлттық дәстүрлерге байланысты
әдет-ғұрыптары, салт-дәстүрлері және т.б.
Тұлғааралық қатынас әрбір халық пен ұлттың
этностық қарым-қатынас ерекшеліктерімен
өзгешеленеді. Мысалы, қарым-қатынастың абысын-
ажын арасындағы сақина-жүзік, білезік алмасу; ер-
азаматтар арасында ер-тоқым алмасу; сауға тарту,
сәлемдеме жолдау және т.б. түрлері болған. Сол
сияқты, ізет, құрмет, сыйластық сезімдері де адамдар
арасындағы қатынастың бір түрі болып саналады
7
Тұлғаның
Тұлғалық
белгілер
бағыттылығы
Тұлғалық белгілер — Тұлғаның бағыттылығы -
адамның даралық тұлғаның іс-әрекетін
ерекшеліктерін көрсететін, бағдарлайтын және нақты
психологиялық және бар жағдаяттан біршама
физиологиялық элементтерін тәуелсіз, орнықты түрткі-
және оның ойлауы мен ниеттер жиынтығы.
қылығын сипаттайтын өмір
Тұлғаның бағыттылығы
бойы қалыптасатын
психофизиологиялық жүйе. оның мүдделерімен,
Тұлғалық белгілер теориясы бейімдерімен,
— негізінде "тұлғаның сенімдерімен,
ерекшелік белгілері" деген мұраттарымен сипатталады
ғылыми анықталған терминді және бұлар арқылы
қарастыратын тұлға адамның дүниетанымы
теориясы. білінеді. 8
9
Қарым-қатынастың үш жағы. Қарым-қатынастың
құрылымы күрделі болғандықтан, шартты түрде талдау
мақсатымен, көбіне оның бір-бірімен тығыз байланысты
үш жағын қарастырады: коммуникативті, интерактивті,
перцептивті Перцептивті
Коммуникативті
Интерактивті жағы –
жағы – қарым-
жағы
қарым-қатынасқа қатынасқа
Қарым-
түсушілердің өзара түсушілердің
қатынастың (тар әрекеттесуін бір-бірін
мағынада) – ұйымдастыру, яғни,
қабылдауы,
қарым- білім, идеялар және
әрекеттермен тануы (түсінуі),
қатынасқа
алмасу соның негізінде
түсушілердің (әрекеттестік). өзара
бір-бірімен Бірлескен әрекеттің түсіністіктің
мәлімет ұйымдастырылуы.
пайда болып
алмасуы.
қалыптасуы
11
Қарым-қатынастың түрлері мен формалары.

Психология ғылымындағы негізгі ұғымдардың біреуі – қарым-қатынас. Қарым-
қатынассыз жеке адамды түсіну, оның дамып-жетілуін талдау мүмкін емес.

Қарым-қатынас түрлері мен формалары бойынша әр алуан. Тура, жанама,
тікелей, біреу арқылы (тікелей емес). Алғашқысы тікелей қарым-қатынас, соның
негізінде тікелей емес қарым-қатынас пайда болады.

Тікелей емес қарым-қатынас – жазбаша түрдегі немесе техникалық құралды
пайдалану негізіндегі толық емес психологиялық контакт.

Адамзат тәжірибесін игеруде жазудың, кітаптың, басқа әр түрлі техникалық
құралдың пайда болуы тікелей емес қарым-қатынас жасаудың жүйесін
күрделендірді.

Қарым-қатынас ары қарай жеке адамаралық және көпшіліктік қарым-қатынас
болып бөлінеді. Жеке адамаралық қарым-қатынас – топтарда, жұптарда жеке
дара ерекшеліктерін білу, қайғы-қуанышына ортақтасу, түсіну, бірігіп іс-әрекет
ету негіздерінде қалыптасатын түрі.
Көпшіліктік қарым-қатынас – көпше түрдегі таныс емес адамдардың және
көпшіліктік мәлімет құралдары арқылы қарым-қатынас жасау, осындай
13

Ұқсас жұмыстар

Отбасы баланы алғашқы әлеуметтендіру институты

Тұлғааралық қарым қатынас

ТҰЛҒААРАЛЫҚ ҚАТЫНАСТЫ СУБЪЕКТИВТІ ҚАЛАУЛАР НЕГІЗІНДЕ

Топтағы тұлғааралық қарым - қатынас және оның құрылымы

Қызметтік қатынастар психологиясы

Тұлғааралық қақтығыстар және шешілу жолдары

Тұлға аралық қарым қатынас

Методологиялық функция

Әлеуметтік психология

Әлеуметтік әлемді түсінудегі әлеуметтану

Пәндер