Миф этнографиялық материал ретінде зерттеле

Презентация қосу

Мәдениет формалары.
миф, өнер, дін, мораль, философия, құқық, саясат,
ғылым, техника талдау.

Орындаған: Казыгул Дина.

Пән оқытушысы:
Әбидин Ә.
Малиновскийдің пікірінше, миф – құбылыстың
түсіндірмесі, яғни теория емес, шындық ретінде
пайымдалған сенімнің көрінісі. Леви-Стросс жеке
мифті емес, олардың жиынтығын таңбалық
модельдендіруші жүйе ретінде қарастырады.
Тайлор мифтердің мынадай түрлерін атап
көрсетеді: а) философиялық немесе түсіндірмелік
мифтер; ә) нақтылы, бірақ бұрмаланған
деректерге сүйенген мифтер; б) тарихи және аңыз
тұлғалар туралы мифтер; в) фантастикалық және
метафоралық мифтер; г) әлеуметтік-саяси және
Миф – 1) көне аңыз, әңгіме; 2) тарихи-мәдени
тұрмыстық мифтер.
сананың ерекше күйі.
Ежелгі мифтер мен аңыздар алғашқы адамдар
тіршілігінің маңызды бөлігі болып, олардың рәміздік
(символдық) мазмұны арқылы адам қоршаған ортаны
игеріп, жете түсінді. Мұнда поэзия мен алғашқы
білімнің, дін мен әдептің, өнер мен өмірлік
тәжірибенің ерекше бірлігі орын алды. Алғаш рет
Миф философиясын Дж.Вико (1668 – 1744) ұсынды.
Ол Миф қиял ойыны ретінде қалыптасады деген
пікірде болды. Кейін 19 ғасырдың ортасынан бастап
Миф этнографиялық материал ретінде зерттеле
Өнер — көркем образдар жүйесі арқылы адамның дүниетанымын,
ішкі сезімін, жан дүниесіндегі құбылыстарды бейнелейтін қоғамдық
сана мен адам танымының формасы.

• Өнер — көркем образдар жүйесі арқылы адамның дүниетанымын, ішкі сезімін, жан
дүниесіндегі құбылыстарды бейнелейтін қоғамдық сана мен адам танымының
формасы.
• Винсент Ван Гог. Жұлдызды түн, 1889 ж.
• Өнер өмірде болған оқиғаларды қаз-қалпында алмай, өзгертіп, түрлендіріп, көркем
образдарды типтендіру арқылы сомдайтын эстетикалық құбылыс. Оны қоғамдық
сананың өзге формаларынан даралайтын белгісі де адамның шындыққа деген
эстетикалық қатынасы болып табылады. Өнердің мақсаты – дүниені, адам өмірін,
қоршаған ортаны көркемдік-эстетикалық тұрғыдан игеру. Көркем шығарманың бел
ортасында нақты бір тарихи жағдайда алынған жеке адам тағдыры, адамдардың
қоғамдық қатынастары мен қызметтері тұрады. Олар суреткер қиялы арқылы
өңделіп, көркем образдар түрінде беріледі. Шығарманың суреттеу тәсілі,
құрылымдық келбеті, көркем бейне жасаудың материялдық арқауы өнер түрлерінің
ерекшеліктерін айқындайды.
Дін — адамзат қоғамындағы аса күрделі де маңызды әлеуметтік-мәдени сана.
Діннің басты мақсаты — адамның рухани жетілуі және оның Жаратушы Құдайға
сенімі.
• Дін — адамзат қоғамындағы аса күрделі де маңызды әлеуметтік-мәдени сана.
Діннің басты мақсаты — адамның рухани жетілуі және оның Жаратушы Құдайға
сенімі.
• Ислам философиясының түсіндіруінше, дін дегеніміз — әлемді байланыстыратын
күш Алланың барлығына сенім. Ислам тұжырымдамасы бойынша, рухани жетілу
сатысының бірінші деңгейінде тұрған адамның алғашқы махаббаты, таза
құлшылығы, қорқынышы Аллаға арналады. Сөйтіп, шынайы діндар болып, жас
кезінен Алланың ғана бұйрығын орындаушы болып өседі. Барлық тіршілік
құбылыстары Алла Тағаланың қолында екеніне және күнәлі істері үшін оның
қарғысына ұшырайтынына мұсылман кәміл сенеді. Осы сенім – оны жаман істерден
тежеуші және дұрыстықтан, имандылықтан шықпауына себепші. Иманын жоғалту
адамның дінін жоғалтуына алып келеді. Діни тұрғыдан, дін — бүкіл болмыстың
түпкі себебі барын, дүние-болмыстың жаратылу мақсатын, оның сыр-сипатын
түсіндіріп, танып-білуге және адамның рухани жетілуіне мүмкіндік жасайтын әдіс-
әрекеттер мен бүкіл дүниетанымды болмысты, толық қамтитын өте кең, ауқымды
ұғым. Қазіргі ғылымның пікірі бойынша дін қырық-елу мың жыл бұрынғы палеолит
кезеңінде шыққан. Аталмыш кезеңнің мәдениет ескерткіштері жан-жануарлар
культі мен аңшылыққа қолданған сиқыршылық белгілерін сақтаған. Сондай-ақ
діни наным-сенімдердің болғандығын сол ежелгі дәуірлердегі өлген адамды еңбек
құралдары және әшекей бұйымдармен бірге жерлеу дәстүрінің белгілері де
Мораль (латын мораліс – әдет-ғұрып) – адамдар мен әлеуметтік
бірлестіктер арасындағы қарым-қатынастарды реттейтін қағида;
адамның мінез-құлқын реттеу қызметтерін атқаратын әлеуметтік
институт, яғни әлеуметтік сапалар жиынтығы.[1] Мораль
әлеуметтік шындықтың этикалық сапаларын (ізеттілік,
мейірбандық, әділеттілік, мінез-құлық, әдет-ғұрып, т.б.)
бейнелейтін қоғамдық сананың ерекше нысанына жатады.
Моральдың бірқатар ерекшеліктері бар:
• Мораль (латын мораліс – әдет-ғұрып) – адамдар мен әлеуметтік
бірлестіктер арасындағы қарым-қатынастарды реттейтін қағида;
адамның мінез-құлқын реттеу қызметтерін атқаратын әлеуметтік
институт, яғни әлеуметтік сапалар жиынтығы.[1] Мораль
әлеуметтік шындықтың этикалық сапаларын (ізеттілік,
мейірбандық, әділеттілік, мінез-құлық, әдет-ғұрып, т.б.)
бейнелейтін қоғамдық сананың ерекше нысанына жатады.
Моральдың бірқатар ерекшеліктері бар:
• Моральдық ережелер мен талаптар қоғамның ғасырлар бойы
қалыптасқан құндылық негізін құрайды және жалпылама сипатта
болады;
• Моральдық қағидалар мен сезімдер нормативті, міндетті, тиісті
болып табылады;
• Мораль әлеуметтік мұраттың бір түріне жатады, ол күнделікті
тұрмыс қалыптарынан жоғары қойылады;
Ғылым (лат. сціентіа — білім) — уақыт пен
кеңістікте бар, зерттеуге болатын шынайы нақты
нәрселердің заңдары мен қағидаларын, тәртібі мен
құрылымын объективті түсіндіретін, эксперимент
пен бақылауға негізделіп, математикалық
есептеуді қолданып, жүйелі түсінік
қалыптастыратын таным саласы. Жалпы тұрғыда
ол жүйелі білім мен ғылыми тәжірибені меңзесе,
ал, арнайы мағынада ғылыми әдістер арқылы
жинақталған логикалық білім жүйесін көрсетеді.
Яғни, ғылым ғылыми білімдерді ғана емес, сол
білімдерге қол жеткізудің барлық жолдары мен
әдістерін түгел қамтитын біртұтас кешенді жүйе.
Ғылым (лат. сціентіа — білім) — уақыт пен
кеңістікте бар, зерттеуге болатын шынайы нақты
нәрселердің заңдары мен қағидаларын, тәртібі мен
құрылымын объективті түсіндіретін, эксперимент
пен бақылауға негізделіп, математикалық
есептеуді қолданып, жүйелі түсінік
қалыптастыратын таным саласы. Жалпы тұрғыда
ол жүйелі білім мен ғылыми тәжірибені меңзесе,
ал, арнайы мағынада ғылыми әдістер арқылы
жинақталған логикалық білім жүйесін көрсетеді.
Яғни, ғылым ғылыми білімдерді ғана емес, сол
білімдерге қол жеткізудің барлық жолдары мен
әдістерін түгел қамтитын біртұтас кешенді жүйе.
Құқық ұғымы. Адам әр түрлі
әлеуметтік қатынастарға түседі.
Қарым-қатынас нәтижесінде
адамдар арасында өзара
әрекеттестік қалыптасады,
түсіністік пайда болады,
қамқорлық жасау және көмек беру
жүзеге асады. Қоғамдық
қатынастар әлеуметтік нормалар
арқылы реттеледі, олардың
арасында құқық нормалары
ерекше орын иеленеді. Құқық
нормалары заңдар мен нормативті
құқықтық актілерде көрініс
табады. Жалпы адамзаттық
құндылықтар және әділеттілік,
ізгілік, теңдік, бостандық идеялары
құқықтың негізі болып табылады.
Құқық дегеніміз — мемлекет
арқылы қамтамасыз етілетін,
әділеттілік туралы адамдардың
көзқарастарынан көрініс табатын,
жалпыға бірдей міндетті
нормалардың жиынтығы.
«Саясат» ұғымын түсінудің екі негізі бар. Бірінші негізі ежелгі гректің «politike» ұғымы (мемлекетті
басқару өнері) деген мағнаны білдіреді. «Саясат» деген түсініктің екінші негізі – ғұлама ғалым
Аристотельдің «Саясат» деген еңбегінің атымен байланысты. Ол өз заманында лицей оқу орнын
ашып,сонда саяси ой-пікірлерді білім ретінде жастарға үйретті. Ойшылдың осы қызметінің
нәтижесінде «Саясат» деген еңбегі дүниеге келді. Бұл еңбекте Аристотель өзіне дейінгі грек
полистерінің саяси тарихы мен оның жүйесін терең зерттеген.Осыдан бергі ғасырлар бойы
қалыптасып келе жатқан саясат туралы мәселелер адамзат ғылымы даму тарихының негізгі
салаларының бірі болды. Барлық уақытта қоғамда, әрбір адам өмірінде саясаттың алатын орны
мен маңызы айрықша, себебі қоғам өмірінде бірде – бір адам саясаттан тыс болуы мүмкін
емес.Көптеген адам күнделікті өмірде бұны байқамауы да мүмкін. Бірақ әрбір жеке адамның өмірі
саясатпен тікелей байланысты болады. Кейбіреулер саясат туралы әңгіме бола қалған жағдайда
«менің саясатқа ешбір ықыласым жоқ, мен саясатпен айналыспаймын» деп те айтып жатады.
Әрине, оларды да түсінуге болады, себебі саясат көп салалы, көп мағыналы мәселе.
Саясаттың қоғам өміріндегі маңызының орасан зор болуын басқа да көптеген мысалдар
дәлелдейді. Мысалы, мынадай пікір білдіретіндер аз емес: «Экономиканың деңгейі жоғары болса
жеткілікті, қалған меселелер өзінен - өзі шешіліп жатады. Сондықтан саясаттың басқалар үшін де,
мен үшін де аса маңыздылығы да, қажеттілігі де жоқ». Ал елде экономиканың дамуы нәтижелі
болмай, құлдырауға ұшырап, оның деңгейі өте төмен болса бұл жағдай үшін экономиканы
кінәлауға болар ма еді? Әрине, бұған экономиканың өзі кінәлі бола алмайды. Эконмикада береке
болмай жатса, оған кінәлі саясат. Экономиканы нәтижелі ұйымдастыру жөніндегі саясаттың дұрыс
жолға қойылмауы. Сонымен қалай айтсақ та, бастаушы, анықтаушы роль саясатта болып отыр.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Архаикалық мәдениет

Әміре Қашаубаевтың өмірі

Мифологияның ерекшеліктері

Миф және ақиқат

ПСИХОЛОГИЯ ҒЫЛЫМЫНЫҢ ЖАЛПЫ

Философия дүниегекөзқарастың тарихи түрі

МИФ ҒЫЛЫМЫНА САЯХАТ ҒАЖАЙЫП ҮШТІК

Мәдениеттің белгілер әлемі типологиясы

ХАТТИ ӘДЕБИЕТІ

Тайм менеджмент

Пәндер