Педагогикалық тәжірибені оқып үйрену және жинақтау әдістері

Презентация қосу

Педагогикалық
тәжірибені оқып үйрену
және жинақтау әдістері
Көпшілік мұғалімнің
педагогикалық тәжірибесі –
бұл педагогика ғылымының
жетістіктерін қолданып
жұмыс істеп жатқан білім
беру ұйымдарының
тәжірибесі. Озат
педагогикалық тәжірибе
сөзін түрліше түсінеміз. Кең
мағынада озат
педагогикалық тәжірибе –
мұғалімнің шеберлігінің
жоғары деңгейі, тұрақты
педагогикалық нәтиже
беретін оқыту және тәрбие
тәжірибесі.
Педагогикалық тәжірибе және озат педагогикалық
тәжірибе туралы ұғым, маңызды белгілері

Мектептерде педагогикалық тәжірибені зерттеу,
жинақтау ісі күрделі және шығармашылық
мәселелердің бірі болып табылады. Педагогикалық
тәжірибе – оқыту, білім беру және тәрбие тәжірибесі,
дәлірек айтсақ нәтижесі оқушының жеке тұлғалық
сапаларынан көрінетін, белгілі бір мақсатпен
ұйымдастырылатын педагогикалық процесс.
Көпшілік мұғалімнің педагогикалық тәжірибесі – бұл
педагогика ғылымының жетістіктерін қолданып жұмыс
істеп жатқан білім беру ұйымдарының тәжірибесі. Озат
педагогикалық тәжірибе сөзін түрліше түсінеміз. Кең
мағынада озат педагогикалық тәжірибе – мұғалімнің
шеберлігінің жоғары деңгейі, тұрақты педагогикалық
нәтиже беретін оқыту және тәрбие тәжірибесі.
Бірінші белгісі – қоғам дамуының бағытына, әлеуметтік
сұранысқа сәйкестігі. Озат мұғалімдер мен білім беру
ұйымдарының қызметкерлері өмір талаптарына сай
жұмыс істеп, педагогикалық процесті жетілдірудің тиімді
жолдарын табады.
Озат тәжірибенің екінші белгісі – педагогикалық қызметтің
тұрақты, жақсы нәтижелері. Педагогикалық «өнім» -
оқушылардың білім, іскерлік, дағдыларының, жалпы
дамуның, тәрбиелілігінің деңгейі.
Мұғалім сабақтарын дұрыс бағалап, оқушылардың білім
сапасын тексеріп, жауап алынатын сұрақтар:
- оқушылардың бағдарламадағы оқу материалын
меңгеру;
- өз бетерімен білім ала білуі;
- білімдерін шығармашылықпен тәжірибеде қолдануы;
- оқушылардың жалпы дамуы.
Білім сапасы оқушылардың байқампаздығынан, талдау,
жинақтау, абстракциялау іскерлігінен, оқу материалымен
жұмыс істеу жолдарын анықтаудан, іс-әрекеттің жүйесін
белгілеуден, өз іс-әрекетін бақылап, оған керек жағдайда
түзетулер енгізуінен көрінеді. Оқушылардың тәрбиелілігі
олардың пікірлерінен, мінез-құлқынан, жүріс-тұрысынан
байқалады. Озат тәжірибенің үшінші белгісі – оқыту,
тәрбие, дамуда тұрақты, жақсы нәтижелерге жету үшін
мұғалімдер мен оқушылардың өз күштері және
құралдарын орнымен жұмсауы. Оқушыларға шамадан тыс
қосымша тапсырмалар беріп, басқа пәндерді меңгеруге
зиян келтіріп, білім сапасын көтеретін тәжірибе озат
тәжірибе деп есептелмейді.
Жаңалық – озат тәжірибенің төртінші белгісі.
Мұғалімнің тәжірибесінде жаңалық болуы мүмкін, бірақ ол
ғылымда белгілі принциптерді, әдістерді табысты түрде
қолданып басқа мұғалімдерге үлгі болып, озат тәжірибесі басқа
мектептерге таратылады. Педагогикалық озат тәрбиенің атр
мағынасы: шығармашылық ізденіс, жаңалығы бар тәжірибе,
жаңашылдардың тәжірибесі. Мұндай педагогикалық тәжірибе
өте құнды, себебі ол мектеп тәжірибесіне жаңалық енгізеді.
Сондықтан бірінші кезекте осы тәжірибені талдап, баға беріп,
тарату керек. Жай шеберлік пен жаңашылдық арасындағы
айырмашылықты көру қиын, себебі мұғалім ғылымда белгілі
принциптер мен әдістерді қолданып, қол жеткен жетістіктермен
шектелмейді, жаңа әдістерді қолданып, немесе ескі әдіс-
тәсілдерді тиімді етіп ұштастыры, бірте-бірте жаңашыл болады,
олай болса кез келген жақсы тәжірибені мектептің тәжірибесіне
енгізуге болады, бірақ жаңашыл мұғалімдердің іс-тәжірибесін
жан-жақты талдап, қорытындылап, тарату керек.
Оқыту мен тәрбиенің тиімді
тәсілдері мен әдістерін табуда
мұғалімнің өз тәжірибесін өзі
зерттеп, жинақтау ісі - әрі қиын, әрі
күрделі мәселелердің бірі. Мұғалім
оқыту мен тәрбие саласындағы орын
алып отырған бір мәселені шешу
үшін әдіс-тәсілдерді таңдап алып,
олардың оқушыларға сабақ және
тәрбиелік іс-шаралар арқылы
бақылайды. Мұғалім зерттеу арқылы
түскен материалдарды таңдап,
қорытындысын үнемі дәптерге
жазып, оқушылардың ынтасы мен
таным қабілетін дамыту жолдарын
іздестіріп, өз жұмысындағы
жетістіктер мен кемшіліктерді көріп,
олардың жоюдың тиімді жолдарын
табу үшін педагогикалық
әдебиеттермен танысады.
Мұғалім өз мектебіндегі немесе көршілес
мектептердегі тәжірибелі мұғалімдердің тәрбие
жұмыстарымен танысып, сабақтарына қатысып,
олардың оқыту мен тәрбие әдістерін өзінің
әдістерімен салыстырып, тиісті қорытындылар
жасапМұғалім өз мектебіндегі немесе көршілес
мектептердегі тәжірибелі мұғалімдердің тәрбие
жұмыстарымен танысып, сабақтарына қатысып,
олардың оқыту мен тәрбие әдістерін өзінің
әдістерімен салыстырып, тиісті қорытындылар
жасап, зерттеу жұмысының құжаттарын, атап
айтсақ, сабақ жоспары, күтізбелік-тақырыптық
жоспар, оқушылардың жазба жұмыстары,
дәптерлері, сынып жетекшісінің оқу-тәрбие
жұмысының жоспары, оқушылардың
баяндамаларын жинақтайды.
, зерттеу жұмысының құжаттарын, атап айтсақ,
сабақ жоспары, күтізбелік-тақырыптық жоспар,
оқушылардың жазба жұмыстары, дәптерлері,
сынып жетекшісінің оқу-тәрбие жұмысының
жоспары, оқушылардың баяндамаларын
жинақтайды.
70-80 жылдары Ш. А. Амонашвили, И. П. Волков, С. Н. Лысенкова,
В. Ф. Шаталовтардың жаңашылдық іс-тәжірибесі сол кездегі
ұздаздар қауымының тарапынан үлкен қолдауға ие болды.
Лық мектептердің мақсаты – жеке тұлғаны жан-жақты дамыту.
Н. Нұрахметов инновацияны мынадай топтарға бөледі:
- білім мазмұнындағы инновация;
- оқу-тәрбие процесінің әдістемесі, технологиясы, түрі, әдістері және
құралдарындағы инновация;
- оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудағы инновация;
- мектептегі басқару жүйесіндегі инновация.
Жаңалықтан кейін болған өзгерістердің сипатынақарай топталған
инновацияның түрлері:
- жеке, бір-бірімен байланысы жоқ;
- модульдық (бір-бірімен байланысты): бір-біріне жақын пәндерге
және жас деңгейлері бірдей оқушылармен жүргізілетін оқу-тәрбие
жұмыстарына енгізілген жаңалықтар;
- жүйелі: барлық мектептерде болатын өзгерістер.
Инновацияның түрлері: модификациялық, комбинаторлық, түбірлі.
Модификациялық инновация – педагогикадағы әдіс-
тәсілдерді жетілдіру. Мысалы: А.С.Макаренконың қиын
балаларды тәрбиелеу әдістерін А.Ысқақов осы заманға
лайықтап қолданды.
Комбинаторлық инновация – белгілі әдістердің
элементтерін бір-біріне қосу. Инновацияның бұл түрін
қазіргі кезде тілдерді оқыту әдістемесімен айналысатын
ғалымдар қолдануда. Түбірлі: мектепке білімнің
мемлекеттік стандарттарының енгізілуі.
Инновациялық іс-әрекетке орта да әсер етеді. Мектеп жаңалықтың себебеін, жобасының
дұрыстығын дәлелдеп, жаңалыққа мұғалімдерді, оқушыларды, ата-аналарды қызықтыра
білгені жөн. Инновациялық процесті күшейтетін бес фактор:
- мектеп басшыларының шығармашылығы, оқытудың жаңа технологияларын жасауға
қабілеттілік, педагогикалық процеске қатысушылардың бір-бірімен өзара әрекеті және
қарым-қатынасы;
- инновациялық процестің жоспары, бағдарламасы;
- бағдарлама, жоспар бойынша мектепке ғалымдардың кеңес беруі, керек жағдайда
инновациялық процеске түзетулер енгізуі. Жоспарда нәтижелерге жетуге ықпал ететін
жағдайларды көрсетіп, сәтсіздік болғанда оны жоятын шараларды да белгілеу;
- әлеуметтік-экономикалық жағдай;
- инновациялық процеске қатысушылар: бастама көтерушілер, көмектесушілер, қарсы
тұрушылар.

Ұқсас жұмыстар

Тәрбие жұмыстары бағытында озық педагогикалық тәжірибені зерттеу және жинақтап қорытындылау

Өздігінен білім жетілдіру - кәсіби кемелдену

Пәндік білімін жетілдіру

"Өзіндік білім көтеру жоспары"

Пән мұғалімдері

ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ

Педагогика әдіснамасы

Инновация ұғымы

Оқу дағдылары

Тәрбие үдерісінің теориясы

Пәндер