АУРУ ЖАҒДАЙЛАРЫ

Презентация қосу

Себеп дегеніміз не?
Зат па әлде қарым-қатынас па?
Себеп – бұл заттардың қарым –қатынасы

ЖАЛПЫ ЭТИОЛОГИЯ
Этиология –
гректің. аetia - себеп,

logos- ілім
Этиология –
ауру пайда болуының
себептері және
жағдайлары
туралы ілім
ЭТИОЛОГИЯ

Жалпы этиология Жеке этиология
-Ұқсас бір топ аурулардың жалпы -Жеке аурулардың нақты
-даму себептері мен жағдайларын себептері мен жағдайларын
-зерттейді зерттейді
ЖАЛПЫЭТИОЛОГИЯНЫҢ
ЖАЛПЫЭТИОЛОГИЯНЫҢТҮСІНІГІ
ТҮСІНІГІ
ЖӘНЕ
ЖӘНЕҚҰРАМБӨЛІКТЕРІ
ҚҰРАМБӨЛІКТЕРІ(КОМПОНЕНТТЕРІ
(КОМПОНЕНТТЕРІ))

Ауру туын- Ауру туын- Ауруларды Ауруларды
дататын дататын этиотропты этиотропты
себептер жағдайлар емдеу алдын-алу

патогенді ауру туындауына
ықпалдардың қолайлы жағдайлар
қасиеті (қауіпті ықпалдар)

патогенді ауру туындауына
Ықпалдардың қолайсыз жағдайлар
категориялары (кедергі келтіретін
ықпалдар)
Аурудың себебі –
Бұл ауру дамуына қажетті және
нақты бір жағдайларда организмге
әсер етіп, ауру туындауына ықпал
ететін, сонымен қатар сол ауруға
ғана тән белгелерді анықтайтын
ықпал немесе құбылыс
СЕБЕПТІК ЫҚПАЛДАРДЫҢ
ЖІКТЕЛУІ
(шығу тегі бойынша)

Экзогендік Эндогендік
(сыртқы) (ішкі)
ықпалдар ықпалдар
ЭКЗОГЕНДІК
ЫҚПАЛДАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ

1. Механикалық ықпалдар
• соққы
• қысылу
• жарылу
• жаншылу
• созылу
ЭКЗОГЕНДІК
ЫҚПАЛДАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ
2. Физикалық ықпалдар
• температура
• қысым
• радиация
• электрлік соққы
• үдемелі
жылдамдық
• шу
ЭКЗОГЕНДІК
ЫҚПАЛДАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ

3. Химиялық ықпалдар
• қышқылдар
• сілтілер
• ауыр металдардың тұздары
• улы қосындылар және газдар
• пестицидтер
• гербицидтер
• дәрі-дәрмектер
ЭКЗОГЕНДІК
ЫҚПАЛДАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ

4. Биологиялық ықпалдар
• бактериялар
• вирустар
• риккетсиялар
• қарапайымдылар
• гельминттер
• жылан уы
• саңырауқұлақтар
• вакциналар
• бөтен текті ақуыздар
ЭКЗОГЕНДІК
ЫҚПАЛДАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ
5. Әлеуметтік-психикалық ықпалдар
• эпидемиялар
• ашығулар
• психикалық
жарақаттар
• стресс
• сыртқы
ортаның
ластанулары
Ятрогенді
аурулар!
ЭНДОГЕНДІК ЫҚПАЛДАР
• дерттік конституция
• дерттік тұқым қуалаушылық
• зат алмасудың біріншілікті
бұзылыстары
• иммунды жүйенің біріншілікті
бұзылыстары
• нейроэндокринді
реттелу бұзылыстары
Аурудың
нақты,
шынайы
эндогендік
себебі
болмайды!
СЕБЕПТІК ЫҚПАЛДАРДЫҢ
ЖІКТЕЛУІ
(әсер ету қарқыны бойынша)

Кәдімгі
Төтенше (қалыпты жағдайда кездесе-
(үлкен биіктіктен құлау,
найзағай соққысы)
ді, бірақ аса үлкен мөлшері
ауру туындатады)

Индифферентті
(тағамдарға аллергиялық
серпілістердің болуы,
дерттік шартты рефлекстердің
қалыптасуы)
ЭТИОЛОГИЯЛЫҚ ЫҚПАЛДАРДЫҢ
КРИТЕРИЛЕРІ

Ауру пайда болу үшін себеп міндетті
түрде қажет
Аурудың себебі міндетті түрде
организммен ара қатынаста
болады
Себеп ауру туындауына
қолайлы немесе қолайсыз нақты
жағдайларда әсер етеді.
ЭТИОЛОГИЯЛЫҚ ЫҚПАЛДАРДЫҢ
КРИТЕРИЛЕРІ
Себеп сол ауруға тән әйгіленімдерді
анықтайды, ал себептік ықпалдың сандық
және сапалық белгілері аурудың ауырлық
дәрежесін сипаттайды.
Себепті жою арқылы аурудың
белгілерін әлсіретуге немесе жоюға
және организмнің сауығуына ықпал
етуге болады.
Себептік ықпалды болжау арқылы
жануарларға осы ауруды үлгілеуге
болады.
АУРУ ЖАҒДАЙЛАРЫ –
бұл өздігінен ауру туындата
алмайтын, бірақ оның дамуына
әсер ететін ықпал (ықпалдар)
немесе
құбылыс (құбылыстар)
ЖАҒДАЙЛАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ

Қолайсыз-
Қолайлы- ауру туындауына
ауру туындауына кедергі жасайды
ықпал етеді (дұрыс тамақтану,
(нашар тамақтану, денсаулықты
суықтап қалу) қалыптастыру)
ЖАҒДАЙЛАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ

Эндогендік
Экзогендік (ішкі:
(сыртқы: Жас шамасы, жынысы,
(ауа-райы, тамақтану, ЖЖЖ типі,
әлеуметтік-тұрмыстық конституция)
жағдайлар)
ІШКІ ЖАҒДАЙЛАРДЫҢ
ЖІКТЕЛУІ

1. Тұқым қуалаушылық
(ауру дамуына тұқым қуалаушылықты бейімділік)
2. Туа біткен
(құрсақ ішінде дамыған)
3. Жүре пайда болған
(туылғаннан кейін онтогенез барысында дамыған)
ЖАҒДАЙЛАРДЫҢ КРИТЕРИЛЕРІ
Ауру пайда болуына жағдайдың
маңыздылығы салыстырмалы болады
Аурудың бірнеше жағдайы болуы мүмкін
Жағдай себептің әсерін қолдайды,
кедергі
жасайды немесе өзгертеді
Жағдай организмге тікелей немесе
себептік
ықпал арқылы әсер етеді
Жағдай ауруға тән ерекше қасиеттерге
әсер
етеді
ЭТИОТРОПТЫ ЕМДЕУ -
себептік ықпалдарға
бағытталған шаралар

•Бактерияларға қарсы ем
•Вирустарға қарсы ем
•Саңырауқұлақтарға қарсы ем
•Гельминттерге қарсы ем
ЭТИОТРОПТЫ АЛДЫН-АЛУ -
Организмді себептік ықпалдардан
оқшаулауға бағытталған шаралар

• жұқпалы ауруы бар науқасты оқшаулау
• техникалық қауіпсіздік шараларын сақтау
• жол жүру ережелерін сақтау
• гриппен жаппай ауру кезінде маска кию
• саз батпақты жерлерді құрғату (безгек
кезінде)
• төмен температураға бейімделу,
дене шынықтыру

Ұқсас жұмыстар

Өндірістегі жазатайым оқиғалар

Еңбек қорғау заңнамасын бұзған жағдайдағы жауапкершілік

Шошка тілмесі кезіндегі қолданылатын биопрепараттар:

Кэнэвэн синдромы - мидың жүйке жасушаларының үдемелі зақымдануымен сипатталатын тұқым қуалайтын ауру

Ішек өтімсіздігінің патогенезі

Қоздырғышы Echinococcus granulosus дернәсілдік кезеңі

Приондар және медициналық құралдар

Астения

Туберкулездің жұғу жолдары

БАЛАСЫНА ЖҰҒУ ҚАУІПТІЛІГІН АЗАЙТУ ҮШІН ЖҮКТІЛІК КЕЗІНДЕ АУРУ АНАНЫ ЕМДЕУ

Пәндер