Синтездеуші селекция

Презентация қосу

“Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті”
КЕАҚ

СӨЖ
Синтездеуші селекция

Орындаған: Хафизов. Н. Б
Топ: АГ – 801.
Тексерген:Ахметова. А. А
Жоспар
• Кіріспе
• Негізгі бөлім
• 1. Түрлердің синтезі мен ресинтезі
• 2.Гетерозисті селекциясы тәжірибеде пайдалану жолдары
• Қорытынды
• Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
ХІХ ғасырдың басында Еуропаға кездейсоқ Африка батпақ шөбі
әкелініп, таралып, еуропалық батпақ шөбімен бірге өсті. ХХ ғасырдың
басында жаңа батпақ шөп- бұрын аталған екі түрдің амфидиплоиды
пайда болды. Ол төзімді, бейімделген және бастапқы түрлерді барлық
жерден ығыстырып шығарады. Бұл шын мәнінде, ғалымдардың
бақылауымен жүрген жаңатүрді табиғи синтездеудің бір мысалы болып
табылады. Табиғатта кездейсоқ сәтті амфидиплоидты комбинацияның
мүмкіндігі туып, ол іске асырылады. Бұл мысал табиғи жағдайда сәтті
амфидиплоидты комбинациялардың барлығының іске асырылып,
сондықтан да жаңа түрлерді қолдан синтездеудің өзі көбіне шаруашылық
жағынан құнды формаларды жасаумен сирек аяқталатынын дәлелдейді.
Түрлердің синтезі мен ресинтезі

Түрлердеің синтезі қарапайым екі түрдін геномдарын
біріктіру негізінде іске асырылуы мүмкін. Алшақ
будандастырудың екі геномдары рекомбинацияланады да,
бұрын-соңды болмаған жаңа түрлер пайда болады.
Сондықтан алшақ будандастыруды түрдің синтезделу көзі
дейміз. Түрдің ресинтезі дегеніміз- алшақ будандастырудың
нәтижесінде екі түрдің гендерінің рекомбинацияланып,
ертеректе табиғатта болған түрдің қайта жаңарту процесі.
Жаңа түрлердің табиғи синтезделуінің «механизмі» сірә, мынадай болса
керек. Жоғары ұрықты амфидиплоидтар пайда болатын амфигаплоидтар
мейоздар тек униваленттер болуымен және толық дерлік ұрықсыздықпен
сипатталады. Тіршілікке икемділігі бар тозаңдар мен гаметалар
мейоздың бірінші бөлінуінің анафазасында барлық хромасомалар бір
полюске кеткен немесе мейоз реститутциялық бөлінумен не митозбен
алмасқан сирек жағдайларды ғана пайда болады
Гетерозис, селекциясы тәжірбесінде пайдалану

Гетерозис- белгілі бір белгілері мен
қасиеттерінің көрініс дәрежесі бойынша
будандардың бірінші ұрпағының ата-ана
формасының әрқайсысынан ерекше басым
болуы. Гетерозис түр аралық
будуандастыруда бір түрдің әр алуан
гетерогенді популяцияларын
будандастырғанда байқалады.
Инбридинг. Генетиктер жыныстық жолмен көбейудің екі тәсілін
ажырытады: аутбридинг және инбридинг. Аутбридинг (туыстық емес
көбейту) жақын туыс емес, туыстық тегі жоқ ағзаларды
будандастыру арқылы іске асырылады. Инбридинг (инцухт, жақын
туысты көбейту) жақын текті ағзаларды будандастыру арқылы іске
асырылады.
Қорытынды
Қортындылай келе аитатын болсақ түрлердеің синтезі қарапайым
екі түрдін геномдарын біріктіру негізінде іске асырылуы мүмкін.
Алшақ будандастырудың екі геномдары рекомбинацияланады да,
бұрын-соңды болмаған жаңа түрлер пайда болады. Сондықтан алшақ
будандастыруды түрдің синтезделу көзі дейміз.
Гетерозис – күрделі генетикалық құбылыс, бірінші жылғы
ұрпактардың тіршілік ету қабілеттілігін , дамуының күштілігін,
өнімділігінің көптілігін білдіретін құбылыс. Ол будундардың түрлері
мен пайда болуы тегіне (линия аралық, сорт аралық, жекеленген)
байланыс жоғары түрде екпінділігінен айқындалады.
Пайдаланылғын әдебиеттер
1.Өсімдіктер селекциясы және тұқым
шаруашылығы негіздері: Оқулық /
Т.Н.Нұрғасенов, Ә.Х.Қалиев,
С.Е.Сүлейменова, С.С.Асқанбаев.- Астана:
Фолиант, 2007.- 339 б.- (Кәсіптік білім).
2. Жанзақов, М.М.Өсімдік шаруашылығы:
Оқулық / М.М. Жанзақов.- Қызылорда: Тұмар,
2007.- 382 б.
3 Сүлейменов, А.А.Селекция және тұқым
шаруашылығы практикумы: оқу құралы / А.А.
Сүлейменов.- Астана, 2002.- 167 б.

Ұқсас жұмыстар

Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштікті селекцияда пайдалану

1. Селекция 2. Жасушалық селекция 3. Жасушалық селекцияның әдістері

Селекция ғылымы

Жасушалық селекция

Өсімдіктер селекциясы

Сұрыптау, сұрыптау түрлері. Өсімдіктің Жемісі

Гетерозис пайда болу заңдылықтары

Жануарлар селекциясында қолданылатын будандастыру әдістері

Қолдан сұрыптау

Белгілердің тұқым қуалаушылығы

Пәндер