Күш және жылдамдық сапаларының биомеханик асы

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым
министрлігі
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Күш және жылдамдық сапаларының биомеханик асы.

Орындаған: Қуаныш Н. Б.
Тексерген: Уршеева Б.И.
Жоспары:

1 Күш қасиеттері

2 Жылдамдық биомеханика асы.
Күш сапаларының биомеханик асы.

Күш қасиеттері жеке бұлшықет пен бұлшықет топтары
дамитын күштер арқылы көрінеді. Бұлшықет күшінің
пайда болуы жылжымалы жіптер теориясымен
түсіндіріледі. Оның негізінде қалың және жұқа
филаменттердің бір-біріне қатысты сырғуы жатыр.
Қалың жіптерден жұқа жіпке қосыла алатын көлденең
көпірлер бар. Нәтижесінде жіптерді созған кезде
көпірлер серпімділік Күшін дамытады. Қысқа уақыттан
кейін көлденең көпірлер босатылып, циклды қайтадан
қайталай алады. Алайда бұлшықет түзетін күштің
мөлшері тек көлденең көпірлердің циклдарының
белсенді процесіне байланысты емес. Бұлшықет
құрамына көптеген дәнекер тіндер және цитоскелеттік
компоненттер кіреді
Күш сапаларының биомеханик асы.
Созылу кезінде бұл құрылымдар көлденең көпірлердің пайда
болуына байланысты белсенді серпімді күшті құрайды.
Бұлшықет ұзындығының әр өсуімен максималды ерікті
жиырылу кезінде күш пассивті және белсенді компоненттерге
байланысты болды. Кресттер белсенді және пассивті
компоненттердің алынған қисық сызықтағы бірлескен
әрекетін көрсетеді, штрих сызығы-бұлшықеттің ұзындығын
арттыру функциясы ретінде белсенді компоненттің әсерінен
күштің өзгеруі.тіндер және цитоскелеттік компоненттер.
Созылу кезінде бұл құрылымдар көлденең көпірлердің пайда
болуына байланысты белсенді серпімді күшті құрайды.
Күш сапаларының биомеханик асы.
Бұлшықет ұзындығының әр өсуімен максималды ерікті жиырылу кезінде күш
пассивті және белсенді компоненттерге байланысты болды. Кресттер белсенді
және пассивті компоненттердің алынған қисық сызықтағы бірлескен әрекетін
көрсетеді, штрих сызығы-бұлшықеттің ұзындығын арттыру функциясы ретінде
белсенді компоненттің әсерінен күштің өзгеруі. Бұлшықеттің қысқа
ұзындығында күш мөлшері белсенді компонентке, ал үлкен ұзындықта
негізінен пассивті компоненттерге байланысты болады.
Егер күштердің сыртқы моментінің бұлшықеттер жасаған күш моментіне
қатынасы өзгерсе, бұлшықеттің ұзындығы да өзгереді. Азайту кезінде бұлшық
ет ұзындығының қысқарып концентрически. Бұл белсенділік режимі
изометриялық режимге қарағанда бұлшықеттің аз айналу моментімен
байланысты, онда бұлшықеттің жиырылу жылдамдығы нөлге тең болады.
Бұлшықеттің қысқару жылдамдығы жоғарылаған сайын оның моменті
төмендейді: жиырылу жылдамдығы жоғарылаған сайын бекітілген көлденең
көпірлердің саны азаяды, бұл олардың дамып келе жатқан күшінің төмендеуіне
әкеледі.
Күш сапаларының биомеханик асы.
Бұлшықеттің моменті жүктеме моментінен аз болған кезде, бүкіл бұлшықеттің
ұзындығы артады-бұл эксцентрлік немесе төмен, бұлшықеттің жиырылу режимі. Бұл
жағдайда момент изометриялық және концентрлік жиырылуларға қарағанда үлкен
болады. Бұл факт штангаға тарту сияқты күш жаттығуларын игеру үшін
қолданылады. Тартылудың өзі "қолдар бүгілген, иек тірек деңгейінде" орнынан
түсуден гөрі қиын міндет. Бірақ белсенді бұлшықеттің физикалық белсенділігі
бұлшықеттің эксцентрлік немесе концентрлік режимде жұмыс істейтініне
қарамастан, бірдей бейімделу реакциясын тудыратыны белгілі. Сондықтан
тартылудың эксцентрлік бөлігіндегі күш көріністерінің жоғарылауы концентрлік
жиырылу кезінде бұлшықеттің күш қабілетіне оң әсер етеді. Егер біз жеке бұлшықет
белсенділігінің жоғары сапалы көріністерінен сүйек тұтқаларының қозғалысын
жүзеге асыратын бұлшықет күштеріне ауысатын болсақ, онда жеке бұлшықеттің
жұмысы мен сүйектің нәтижесінде пайда болатын қозғалыс арасында біркелкі
сәйкестік жоқ. Бұл үшін бірнеше себептері бар.
Себептері:
• Іс жүзінде кез-келген қозғалыс бұлшықет топтарының, соның ішінде антагонистік
әрекет ететін, мысалы, флексорлар мен экстенсорлар сияқты жиырылу нәтижесі
болып табылады;
• Бірлескен бұрыштар өзгерген кезде сүйек үшін бұлшықет тарту жағдайлары, атап
айтқанда бұлшықет тарту күштерінің иықтары өзгереді;
• Кез-келген бұлшықет сүйекке нүктеде емес, соңғы өлшем кесіндісінде бекітіледі.
Егер бұлшықеттің бекітілген аймағы айтарлықтай болса немесе бұлшықеттің
бірнеше басы болса бұлшықет күші бірнеше күш сызығында дами алады.
Сондықтан сапалардың жиырылу механизмі бойынша жіктелуі неғұрлым күрделі
түрде, ең алдымен жұмыс істейтін бұлшықет топтарының синергизмі арқылы
көрінеді. Бұл жағдайда дамитын күштер жеке бұлшықеттер тудыратын күштердің
векторлық қосындысы болады: олар әртүрлі қозғалыстардағы адамның күш қабілетін
анықтайды.
Бұлшықеттердің максималды қуаты
Егер біз бұлшықеттердің максималды қуат мүмкіндіктерін бағалау мәселесіне
жүгінетін болсақ, бұлшықет күшін бағалаудың кең таралған тәсілдерінің бірі
бұлшықет талшықтарының бағытына перпендикуляр жазықтықта бұлшықеттің
көлденең қимасын өлшеу екенін есте ұстаған жөн. Қабілеті бұлшық генерациялау
күші сипатталады үлес тартылуы байқалады. Белгілі бір адамның нақты
бұлшықеті үшін бұл бұлшықеттің көлденең қимасының бірлігіне келетін және 16-
дан 40 Н/см2-ге дейінгі мәндерге тең күш мөлшерін көрсететін тұрақты.
Біз нақты кернеудің мәнін орташа есеппен 30 Н/см2-ге орнатамыз. Брахия
бицепсінің көлденең қимасы статистикалық өлшеулерде орташа есеппен 5,8 см2
құрайды. Содан кейін көрсетілген бұлшықеттің максималды күші 174 Н құрайды,
бірақ шынтақ үш бұлшықетті бүгеді-бицепс брахия, брахиалия, брахиорадиалия.
Көлденең және басқа екі бұлшықеттің мәліметтерін ескере отырып, шынтақ
иілгіштері жасай алатын максималды күш 456 Н болады.
Күш жаттығуларының максимумы
"Күш" жаттығуларының нәтижесінде бұлшықет талшығының көлденең
қимасы бірнеше есе артуы мүмкін. Ерлер, әдетте, әйелдерге қарағанда
күшті бұлшықет массасының айырмашылығына байланысты. Бұл
айырмашылықтардың себебі гормоналды: тестостерон эстрогенге
қарағанда тиімді, ақуыз синтезін ынталандырады, бұлшықет диаметрінің
өсуіне әкеледі. Әр түрлі бұлшықет топтарының күші әртүрлі
қарқындылықпен дамиды Мысалы, дененің кеңеюін және аяқтың
плантациялық бүгілуін жүзеге асыратын бұлшықеттердің күші 16
жасында максимумға жетеді, 20-30 жаста саусақтың иілгіштері мен
экстензорларының, білек экстензорларының, иықтың, мойынның және
жамбас экстензорларының максималды күші байқалады, 30-40 жастан
кейін бұлшықет күшінің төмендеуі басталады, әсіресе 60 жастан кейін.
Табиғи жағдайда жиі жаттығулар жасайтын бұлшықеттер ең жоғары
өнімділікті сақтайды. Жаттығу бұлшықет күшін салыстырмалы түрде кеш
жаста да сақтауға мүмкіндік береді.
Жылдамдық қасиеттері
Жылдамдық қасиеттері адамның осы жағдайлар үшін ең аз
уақыт ішінде мотор әрекеттерін орындау қабілетімен
сипатталады. Олар айтарлықтай бұлшықет күшінсіз өте үлкен
үдеу пайда болған кезде "таза" түрінде көрінеді. Ньютонның
екінші заңына сәйкес, бұл қозғалатын масса аз болған кезде
мүмкін болады.
Жылдамдық қасиеттерінің көрінуінің үш негізгі түрлері бар,
бір қозғалыс жылдамдығы; қозғалыс жиілігі; реакцияның
жасырын уақыты. Жылдамдықтың көрінуінің осы қарапайым
формалары арасында корреляция өте аз. Осылайша, олардың
жеке сорттарындағы жылдамдық сапасының жақсы
көрсеткіштері жылдамдық сапасының басқа түрлерінің
көрінісінде бірдей жетістікке кепілдік бермейді.
Жылдамдық сапаларының биомеханик асы.
Әдетте жылдамдық қасиеттерінің көрінісі күрделі. Мысалы, допты ұстаған
кезде әрекеттің нәтижесі қозғалатын затқа жасырын реакция уақытына,
қолдың бір қимыл жылдамдығына, дененің буындарындағы қозғалыс
жиілігіне, әсіресе доп ұстаушыдан алшақ болған кезде байланысты болады.
Төменде эксперименттік зерттеулердің деректері келтірілген, онда доптың
сыни ұшу жылдамдығы анықталған, онда жылдамдық сапасының жан-
жақты көрінісі бар адам енді допты ұстай алмайды. Бұл бөлімде жылдамдық
қозғалыстарында ол айқын көрінетіндігіне байланысты үш сапалық үлгі
туралы түсінік енгізіледі. Жоғары жылдамдықты қозғалыс максималды
деңгейде орындалуы үшін адам денесінің бір немесе басқа буынына қызмет
ететін бұлшықет топтарын белсендіруде нақты үйлестіру қажет.
Жылдамдық сапаларының биомеханик асы.
Адамның жылдамдық қабілеті циклдік қозғалыстарға қатысты табиғи
локомоциттерде көрінеді, онда тірек және тірек фазалары сөзсіз ауысады. Жаяу
жүру бір немесе екі аяққа негізделген қозғалыстар тізбегі ретінде сипатталады,
жүгіру-бұл тірек және тірек емес қозғалыстар тізбегі. Қозғалыс
жылдамдығының жоғарылауымен жаяу жүруден жүгіруге ауысу жүреді, ал
жүгіру жылдамдығы өскен сайын тірек пен ұшу фазаларының қатынасы
өзгереді. Егер қадам ұзындығы өзгеріссіз қалса, онда жылдамдық негізінен
жүгіру қадамдарының жиілігінің өсуіне байланысты өседі. Егер жүгіру
қадамдарының жиілігі тұрақты болса, онда жылдамдық негізінен қадамдар
ұзындығының өсуіне байланысты артады. Қозғалыс жылдамдығы өскен сайын
адамның жылдамдық қабілеті ғана емес, сонымен қатар тірек-қимыл
аппаратының жылдамдық-күш қасиеттерінің деңгейі де үлкен мәнге ие болады.
Жас және жыныстық айырмашықтары
Жылдамдық сапасын әр түрлі көріністері қарқынмен дамуда жасы 10-13 жыл.
Қозғалыс жылдамдығының даму деңгейіндегі жыныстық айырмашылықтар 12 жасқа
дейін аз. Кейіннен ұлдар 13-14 жастан кейін жылдамдық сапасының даму деңгейі
нашар өсетін қыздарға қарағанда артықшылыққа ие. Жылдамдық көрсеткіштерінің ең
жоғары мәндеріне ұлдар да, қыздар да 15-тен 19 жасқа дейінгі кезеңде қол жеткізіледі. 7
жастан 16 жасқа дейінгі қозғалыс қарқыны 1,5 есе артады. Өсім біркелкі емес: ең үлкен
өсу 7-9 жылға тән, содан кейін 10-11 жаста жиіліктің жылдық өсуі төмендейді, ал 12-13
жаста ол көбінесе жыныстық жетілу кезеңінде күш пен жылдамдық қабілетінің өсуіне
байланысты қайтадан артады.
20-29 жастан 55-65 жасқа дейін жылдам жүру және жүгіру параметрлері
тұрақтандырылады. Уақыт диапазонындағы үлкен өзгеріс қасиеттердің дамуының жеке
динамикасының әсерімен түсіндіріледі, осы аспект бойынша-жылдамдық. 65 жастан
кейін (шекара жеткілікті шартты және жеке) мотор функциясының Кәрілік
инволюциясы өзін көрсете бастайды.
Қолданылған әдебиеттер

https://studwood.ru/1127652/turizm/biomehanika_silovyh_
skorostnyh_skorostno_silovyh_kachestv#22
https://www.google.com/search?q=%D0%B6%D1%8B%D0%
BB%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%B4%D1%8B%D2%9B+%D
0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%85%D0%BD%
D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B&tbm=isch&ved=
2ahUKEwje_PqUisXzAhUj_SoKHWMdD-wQ2-cCegQIABAA&o
q=%D0%B6%D1%8B%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0
%B4%D1%8B%D2%9B+%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BC%
D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81
%D1%8B&gs_lcp=CgNpbWcQAzoKCCMQ7wMQ6gIQJzoHCC
MQ7wMQJzoLCAAQgAQQsQMQgwE6BQgAEIAEOgQIABADO
ggIABCABBCxAzoICAAQsQMQgwE6BggAEAUQHjoGCAAQCB
AeULKpGFjAsBlgg7MZaAZwAHgAgAGYB4gB-0SSAQ0wLjYuNi
44LjEuMS4zmAEAoAEBqgELZ3dzLXdpei1pbWewAQrAAQE&s

Ұқсас жұмыстар

Сүйектердің және бұлшық еттердің беріктігі

Бастапқы жылдамдығы неге тең

Жеңіл атлетика түрлерінің жіктелуі

Дайындық міндеттері және жүктеме деңгейі

Қабылдау - ақиқат дүниедегі заттар мен құбылыстардың сезім мүшелеріне тікелей әсер етіп, тұтастай заттық түрде бейнеленуі

ҚАБЫЛДАУДЫҢ ҚАСИЕТТЕРІ

Инерция. Күш

ДИНАМИКА НЕГІЗДЕРІ

Схема Валдың дайындау операциясы

Функционалдық күй

Пәндер