Медицинада жалпы патологияның рөлі

Болашақ жоғары медициналық колледжі

Орындаған : Жарылқағанова Ақмарал

Тобы : МБ-11-19.

Медицинада жалпы патологияның рөлі

СӨЖ

Жоспар

Кіріспе

Негізгі бөлім

Қорытынды

Патологиялық анатомия әртүрлі аурулар кезіңдегі организм-

де болатын морфологиялық өзгерістерді зерттейтін пөн. Патоло-

гия pathos "ауру, сырқат" және logos "ілім" деген грек сөзі, яғни

патология - ауру жөніндегі ілім деген мағынаны береді. Патологи-

ялық анатомия морфология ғылымдарының қатарына жатады. Ол

өр түрлі морфологиялық әдістер арқылы ауру дамуының барлық

кезендерін, осы аурудан өлгеннен кейінгі денедегі бүкіл өзгерістерін

тексереді.

Патологиялық анатомия ағзалардағы, тіндердегі морфология-

лык өзгерістерді ізбе-із тексере отырып, белгілі бір аурудың

морфогенезін, ауру барысындағы кездесетін өр түрлі ауытқулар-

ды, оның асқыну белгілерін, организм үшін қандай нәтижелерге

алып келу мүмкіншілікгерін де анықтай алады.

Сонымен қатар патологиялық анатомия аурулардың шығу

себептерін (этиология), даму механизмін (патогенез), өлу үрдісін

жөне оның себептерін де (танатогенез) жан-жақты зерттейді.

Кіріспе

Патологиялық анатомияның қазіргі даму кезеңінде ауру мор-

фологиясы тек организмдік, ағзалық, тіндік, жасушалық деңгейге

ғана емес, жасушаішілік (органоидтық) жөне молекулалық дең-

гейде де зерттеледі. Осы зертгеулердің нәтижесінде клиникада айты-

лып келген функционалдық (қызметгік) және қүрылымдық (струк-

туралық) өзгерістердің диалектикалық бірлігі, ягни қүрылымдық

өзгеріссіз қызметгік өзгерістердің болмаитындығьш ашдын дәлел-

денді.

Патологиялық анатомия тек қана теориялық гылым емес, оньщ

денсаулық сақтау жүйесіндегі де аса зор маңызы бар. Осы ғылым

мамандары биопсиялық тексерулер мен ашып кору нөтижесінде

табылған морфологиялық өзгерістерді аурудың клиникалық

көріністерімен салыстыра тексеріп, әр түрлі патологиялық үрдістерді, өсіресе қатерлі ісіктерді дер кезінде анықтауға да тікелей

қатыса алады.

Аутопсия барысында клиникалық диагноз өлген кісі ағзала-

рындағы морфологиялық өзгерістермен салыстыра қаралып, ауру-

дың ең соңғы патологиялық анатомиялық диагнозы қойылады.

Өкінішке орай кейбір жағдайларда клиникалық диагноздың дүрыс

еместігі немесе ауруды емдеу кезінде дәрігерлер тарапынан

жіберілген қателер, сәтсіз іс-әрекеттер байқалады. Әрбір дәрігер

жіберген қате клиникалық-анатомиялық конференцияларда талқ-

ыланып, оньщ себептері, ауру өліміне тікелей қатысы анықтала-

ды. Біздің медицинамыздың осындай клиникалық-анатомиялық

бағыты аурухана жағдайында дәрігерлердің білікгілігін арттыруға

мүмкіндік береді.

Ашып көрудің карантиндік инфекцияларды дер кезінде анық-

таудағы орны ерекше. Ашып көру кезінде алынған материал және

биоптатгар ғылыми түрғыдан зерттеліп, білім беру, оқу саласында

да пайдаланылады

Медицинада микроскоіггық тексерулердің кеңінен қолданы-

луы патологиялық анатомияның да өте тез дамуына себеп болды.

Осы жаңа дәуірдің ең белгілі ғалымы Рудольф Вирхов (1821-1902)

барлық аурудың негізінде жасуша патологиясы жатады деген да-

налық пікірге сүйеніп, өзінің "Целлюлалық (жасушалық) патоло-

гия" деген үлы еңбегін жазды (1858) . Р. Вирховтың бүл еңбегі тек

патологиялық анатомияның ғана емес, тіпті бүкіл медицинаның

дамуында прогрессивті рөл атқарды. Қазіргі патологиялық анато-

мия Р. Вирховтың осы еңбегінен басталады десек жаңылыспаймыз.

Осы кезде Ресейде де патологиялық анатомия өз алдына отау

тіііп шыга бастады.

1849 жылы Мәскеу университетінде бірінші рет патологиялық

анатомия кафедрасы ашылды, осы кафедраның меңгерушісі про-

фессор А. И. Полунин (1820-1888) мәскеулік патологоанатомдар

мектебінің іргетасын қалаушы болып есептеледі. Кеңес дәуірінде

осы мектептен белгілі академиктер А. И. Абрикосов, И. В. Давыдов-

ский, М. А. Скворцов, А. И. Струков, Н. А. Краевский және басқалар

шықты. Медицина саласында ана тілімізде оқулық жазу мәселесі кейінгі

он жыл ішінде қолға алына бастады. Біз 1993 және 1995 жылдары

"Патологиялық анатомия" деген екі бөлімнен түратын оқу қүра-лын,

1994 жылы "Патологиялық анатомия терминдерінің орыс-ша-

латынша-қазақша түсіндірме сөздігін" оқушы қауымға үсынг-ан

болатынбыз. Міне, бүгінге дейін сол оқулықтар қазақ тілді сту-

денттер, патологоанатомдар, оқытушылар үшш бірден-бір оқу

қүралы болып қалуда. Өткен он жыл ішінде медицина гылымда-

рының қарқынды дамуы, молекулалық биология мен генетика-ның

сощы жетістіктері оқулықты қайта қарап, қазіргі деңгеиге сай етіп

жазуды талап еті.

Медицинаның зерттеу пәні ретінде адам организмінің қалыпты және патология жағдайында құрылымы мен тіршілік етуі; халық денсаулығы жағдайына әлеуметтік және табиғи ортаның әсері; адам аурулары (олардың себептерін, пайда болу механизмін, белгілерін), аурудың алдын алу, түрлерін анықтау және емдеу тәсілдері мен құралдарын пайдалану туралы мәселелері алынады. Медицина адамтанумен бірегей байланыста бола тұра жаратылыстану мен қоғамдық ғылымдардың барлық түрлерінің жетістіктерін ескереді. Медицинаның зерттеу мәселелерінің шеңбері адам өмірінің сан қырлы көріністерін қамтиды. Бұл медицинаны денсаулық туралы және адамның жеке басының және қоғамдық өмір сүру жағдайы туралы ғылымның нақты жүйесіне айналдырады.

Медицинаның мұндай жаратылыстану ғылымының шегінен шығып, оның биоәлеум. сипаттамасын белгілейді. Әлбетте биологиялық және әлеуметтік көріністер медицинада жекеленбей, диалектикалық бірлікте қаралады. Әлеуметтік факторлар денсаулық деңгейіне және халықтың физикалық дамуына әсер етеді. Сондықтан да патологиялық процестердің пайда болуына және дамуына қажетті немесе қосымша жағдайлар алғашқы түрткі механизмі ретінде жиі алға шығады. Әлеуметтік ортаның қолайсыз факторларының әсерінің биологиялық зардаптары көбіне адам организмінің хал жағдайымен белгіленеді. Ғылыми-техникалық даму кезеңінде медицинада білім аралық құрылымы және түрлі бөлімдерге бөліну айқын байқалады. Қазіргі кезеңдегі теоретикалық және клиникалық медицинада медициналық-биологиялық мәселелерді, адамның әлеуметтік табиғатын ескеріп кешенді түрде зерттеу бағыты өсуде.

Медициналық түсініктердің және медициналық-гигиеналық қызметтің түрлері мен мазмұны үстемдік етуші көзқараспен, мәдени ахуалы мен жаратылыстану және техинакалық дамудың деңгейімен белгіленеді. Осының бәрін ескере отырып, алғашқы қоғам медицинасы, ежелгі өркениет медицинасы (Ежелгі Шығыс, Месопатамия, Ежелгі Иран, Ежелгі Үнді, Ежелгі Қытай, Тибет), антикалық әлемнің медицинасы (Ежелгі Грекиядағы эллинистикік дәуір, Ежелгі Рим), феодалдық қоғам медицинасы (Византия, Араб халифаты, ортағасырлық Батыс Еуропа), қайта өркендеу дәуірінің медицинасы (15 - 16 ғ. ), Жаңа дәуір медицинасы (17 - 19 ғ. ), 20 ғ. медицинасы және қазіргі кезең медицинасы деп бөледі. Қазіргі кезеңде медицина адамның биологиялық жаратылысын жетілдіру мүмкіншілігінің айқындылығын дәлелдеді. Мұнда әр адамның генетикалық және физиологиялық процестеріне әсер ету арқылы адам организміндегі үйлесімсіздік пен үйлеспеушілікті жою арқылы адамның физиологиялық және психикалық мүмкіншілігін дамытуға және оны сауықтырып, өмірін ұзартуға болатыны анықталды.

Қорытынды

Патология (грекше pathos - қиналу, ауру, ауырсыну және logos - ілім) патологиялық процестер мен жеке ауруларды зерттейтін ғылым. Медицинаның адам мен жануарлар организміндегі әр түрлі ауытқуларды зерттейтін клиника саласы.

Патологияның негізгі екі саласы бар: Патологиялық анатомия, Патологиялық физиология.

Ұқсас жұмыстар

Астана медицина университеі

Жануарлар патологиясы пәні, мазмұны мен міндеті және даму тарихы

Діріл ауруы

Иценко - Кушинг ауруы

Сенсорлық жүйе

ҚУАЛАЙТЫН АУРУЛАРЫ

Дәрілік өсімдіктерде эфир майларының түзілуі, жинақталуы

Тамақтану туралы ғылымының дамуына отандық ғалымдардың рөлі

Сулы ерітінділердегі химиялық реакциялар

АУРУЛАРДЫҢ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЖІКТЕМЕСІ