Ежелгі Ассирия мемлекетінің картасы

Презентация қосу

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Тақырыбы: Ежелгі Ассирияда мемлекеттердің қалыптасуы
мен отаршылдық саясаты және мәдениеті

Орындаған: Тоқшылықова Г.Ә.
"Ассирия" — біздің заманымыздан бұрынғы 2-мыңжылдықтың бас
кезінде Тигр өзенінің орта ағысы тұсында (қазіргі Ирак аумағы)
құрылған ірі мемлекет. Ассирияның болашақ астанасы Ашшур қаласы
маңызды сауда жолдарының бойында орналасты. Біздің заманымыздан
бұрынғы 16 ғасырда осы қала басшылары көрші территорияларды
жаулап алып, Ассирия мемлекетінің негізін қалады. Көп
ұзамай Вавилон ықпалына түскенімен, ол әлсірей бастаған уақытта
қайтадан тәуелсіздікке қолы жетті. Біздің заманымыздан бұрынғы 14
ғасырда Митанияны жаулап алып, қуатты мемлекетке айналды. Хет
патшалығы құлағаннан кейін Ассирия билеушісі Тиглатпаласар І (біздің
заманымыздан бұрынғы 1115 – 1077) бірнеше сәтті жорықтар
нәтижесінде мемлекет шекарасын Вавилоннан Мысырға дейін кеңітті.
Бірақ Арабиядан келген арамейлердің шапқыншылығына
ұшырағандықтан бір жарым ғасыр бойы құлдырау кезеңін бастан
кешірді. Тек біздің заманымыздан бұрынғы 10 – 9 ғасырларда ғана
мемлекеттің жағдайы тұрақтанып, күш-қуаты арта түсті.
Ежелгі Ассирия мемлекетінің картасы
Тарихшылар шартты түрде үш кезеңге бөледі:

Ескі
Ассирия

Орта Жаңа
ассирия Ассирия
Ежелгі уақытта Ассирия

•
Біздің эрамызға дейінгі 3 -мыңжылдықтың екінші жартысында
Араб түбегіндегі климаттың нашарлауы семит тайпаларының сол
жерден Евфраттың орта ағысына, әрі қарай солтүстік пен
шығысқа қоныс аударуына себеп болды. Бұл семиттік қоныс
аударушылардың солтүстік тобы ассириялықтар болды, олар тегі
мен тілі жағынан Месопотамияның Евфрат Тигрге
жақындаған бөлігінде қоныстанған тайпалармен тығыз
байланысты және аккадтықтар атауын алды. Ассириялықтар
аккад тілінің солтүстік диалектісінде сөйледі.
Ассириялықтар салған алғашқы қала (мүмкін субареялықтардың
орнында) - олар өздерінің жоғарғы құдайы Ашурдың атымен
Ашур деп атады.
Ежелгі Ассирия тарихы: Ескі Ассирия кезеңі

Бұл кезде ассириялықтар өздерінің астанасы болған Ашур қаласын
құрды, олардың мемлекеті де аталған. Ел негізінен сауда -саттықпен
айналысты, өйткені Ашур маңызды сауда жолдарында орналасқан.
Тарихшылар бұл кезең туралы өте аз біледі, ал Ассирияның өзі болған жоқ,
ал Ашур Аккадтың бөлігі болды. XVIII Вавилонды Ашур жаулап алды.
Орта Ассирия кезеңі

• Осы кезеңде Ассирия ақыры тәуелсіздік алады және
Солтүстік Месопотамия территорияларын басып алуға
бағытталған белсенді сыртқы саясат жүргізеді.
XV ғасырдың ортасында Ассирия Митаннидің
шабуылынан азат етілді. XIII ғасырдың өзінде Ассирия
империя ретінде толығымен қалыптасты. XIV - XIII
ғасырларда. хеттермен және Вавилонмен соғыс жүргізді.
XII ғасырда империяның құлдырауы басталды, алайда
Тиглатпаласар I (б.з.д. 1114 - 1076 жж.) Билікке келген
кезде гүлдену кезеңі қайтадан басталды.
10 ғасырда Арамей көшпелілерінің шапқыншылығы
басталады, бұл Ассирияның құлдырауына әкелді.
Жаңа Ассирия кезеңі

Жаңа Ассирия патшалығы. Ассирия тарихындағы жаңа
кезең ол арамей шапқыншылығынан айыққаннан кейін ғана
басталды. Ассирияның ең жоғары билігі кезеңі - біздің
эрамызға дейінгі VIII -VII ғ. Жаңа Ассирия империясы (б.з.д.
750-620 жж.) Адамзат тарихындағы бірінші империя болып
саналады.
Ассирия қоғамының құрылымы
• Мемлекет құрылғаннан кейінгі алғашқы ғасырлардан бастап Ассирия
патшалары өздерінің қолдарына әскери, азаматтық және діни биліктің барлық түрін
шоғырландырды. Олар бір уақытта жоғарғы билеушілер, әскери басшылар, жоғары
діни қызметкерлер мен қазынашылар болды. Билік вертикалының келесі деңгейін
әскерилер арасынан тағайындалған провинциялардың губернаторлары иеленді.
• Олар жаулап алынған аумақтарда тұратын халықтардың адалдығына ғана емес,
олардан белгіленген алымның уақытылы және толық алынуына да жауапты болды.
Халықтың негізгі бөлігін фермерлер мен қолөнершілер құрады, олар
қожайындарына тәуелді құлдар немесе жұмысшылар болды.
Империяның құлауы

• Біздің эрамызға дейінгі VII ғасырдың басында. Ассирия
тарихы өзінің ең жоғары даму шегіне жетті, содан кейін
оның күтпеген күйреуі болды. Жоғарыда айтылғандай,
біздің эрамызға дейінгі 609 жекі көршілес жылы
емлекеттердің біріккен әскерлері империяның аумағына
басып кірді - бір кездері Ассирияның бақылауында болған,
бірақ тәуелсіздікке қол жеткізген Вавилония мен Медиа.
Күштер тым тең емес еді, жауға қатты қарсылық
көрсеткеніне қарамастан, бүкіл Месопотамия мен оған
іргелес жатқан жерлерді ұзақ уақыт бойы бағынышты
ұстаған империя өзінің өмір сүруін тоқтатты.
Саяси жүйе. Халық саны. Отбасы

Ассирияның байлары мен кедейлерінің айырмашылығы
олардың киімімен, дәлірек айтқанда, материалдың сапасы мен
«қанды» ұзындығы - қысқа жеңді көйлек, ежелгі Таяу
Шығыста кеңінен таралған. Адам қаншалықты бай және бай
болса, соғұрлым оның канди ұзарады. Сонымен қатар, ежелгі
ассириялықтардың бәрі қалың, ұзын сақалды болып өсіп,
адамгершіліктің белгісі болып саналды және оларға мұқият
қаралды. Тек эбнухтар сақал қоймады. Ежелгі Ассирия мен
болмыстың күнделікті өмірінің әр түрлі аспектілерін реттейтін
«Орта Ассирия заңдары» деп аталатын заң бізге жеткен, ең
ежелгі құқықтық ескерткіштер Хаммурапи заңдарымен қатар
Ежелгі Ассирияда патриархалдық отбасы болған.
Әкенің балалар үстіндегі күші қожайынның құлдарға билігінен
айырмашылығы шамалы болды. Кредитор қарыз үшін өтемақы
алатын мүлік қатарында балалар мен құлдар да бірдей есептелді.
Әйелдің жағдайы да құлдың жағдайынан айтарлықтай
ерекшеленбеді, өйткені әйелі сатып алу арқылы алынған. Күйеуінің
әйеліне зорлық -зомбылық қолдануға заңды құқығы болды. Күйеуі
қайтыс болғаннан кейін, әйелі соңғысының туыстарына барды.Бас
әйелдің сыртқы белгісі оның бетін жауып тұратын перде кигенін атап
өткен жөн. Бұл дәстүрді кейін мұсылмандар қабылдады.

Ұқсас жұмыстар

Ассирия патшалығы

Ежелгі Вавилон мәдениеті

ЕЖЕЛГІ ВАВИЛОН

ЕЖЕЛГІ ЕГИПЕТ ТАРИХЫ КЕЗЕҢДЕРІ

Ежелгі парсы патшалығы

Ландшафттық дизайнның қалыптасуы, түрлері және оның ерекшеліктері

Ирак

Қазақ халқының кеңістік туралы ұғымдары

Ежелгі адамдардың географиялық карталары

География және табиғатты пайдалану факультеті

Пәндер