Нейрондық желінің моделін құрастыру

Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті Химия және химиялық технология факультеті Нейрондық желінің моделін құрастыру

Орындағандар:

Абдикаримова Динара

Битуреева Жазира

Нейрондық желі

Нейрондық желі, нейрожелі, жасанды нейронды желі (Нейронная сеть, Нейросеть, искусственная нейронная сеть; neural network, neural net) - өлшенген байланыс сызықтарымен жалғастырылған салыстырмалы түрде онша күрделі емес өндеуші элементтерден тұратын желі.

Элементтер әсер ету мен баптауға рұқсаты бар байланыс желілерімен жалғастырылған. Ал әрбір элемент кейбір сызықтық емес функцияның кіріске түскен мәнін қолдана отырып, кейбір мәнді өндіреді және өндірілген мәнді басқа бір элементке береді немесе оны өзінің шығысына орналастырады. Нейрондық желі нерв жүйесіндегі нейрондардың қимылын модельдеу үшін қолданылады. Еске алынған сызықтық емес функция, әдетте, босағалық болып саналады.

Жалпы биологиялық прототип негізінде жасалған жасанды нейрон желісінің алғаш математикалық моделі У. Маккалок пен У. Питтс ғалымдары шығарды, олар оны биологиялық нейрон, яғни биологиялық прототип негізінде құрылған желілер нейрондарына қарап ойлап тапты. Осы ғалымдардың айтуынша: осы желідегі элементтерде сандық және логикалық опенрацияларды жасауға болады. Практикалық түрде желі 1958 жылы компьютерлік программа сияқты Фрэнк Розенблатт дейтін ғалыммен басталды, нәтижесінде электронды құрылғы ретінде - перцептрон түрінде жасалды.

Алғашында нейрон тек логикалық нөл мен логикалық бірліктің сигналдарын ғана өндей алды, себебі ол биологиялық прототип негізінде жасалған еді, ал ол тек екі күйде ғана бола алады - қоздырылған немесе қоздырылмаған.

Нейрон желілердің одан сайын дамуы мынаны көрсетті: олардың қолданылу аясын кеңейту үшін нейрон тек бинарлы сигналдармен шектелмей, олармен қатар үздіксіз (аналогты) сигналдармен де жұмыс жасауы қажет. Нейронның мұндай жалпылау анықтамасы Уидроу мен Хоффом ғалымдарымен жасалды, олар нейрон жүзеге асудың функциясы ретінде логистикалық қисықты қолдану мүмкіндігін ұсынды.

Адамның миының дәл жұмысы - жасырын сыр әлi де. Бұл таң ғажайып процессордың әйтсе де, кейбiр тұрғылары белгiлi. Ерекше торшалар, есте сақтауға қабiлеттi белгiлi қалай нейрондар адамның миының негiздi элементiмен олардың дененiң өңге торшаларынан айыратын әрбiр әсерге алдыңғы тәжiрибелердi ойлап қолдануға болып табылады.

Адамның ми қыртысы жанында бетпен, жуандықтың нейрондарының 2 ауқымды 3 ммге жазық, ғұламасы өйреншiктi клавиатураның бетiнiң ауданын екi есе асатын 2200 см2 болып табылады. Бас мидың қабығы жуық шамамен жұлдыздардың құс жолына санға тең 1011 нейрондардың жанында болады. Әрбiр нейрон 103-104 басқа нейрондармен байланған. Адамның миы негiзiнендер 1014 1015 өзара байланыстарға жуық шамамен алады.

Адамгершiлiк ақылдың көшi олардың арасындағы негiздi компоненттердiң саны, Қосулардың алуантөрлiгiнен тәуелдi болады, тектiк программалау және өйренуден сонымен бiрге. Жеке нейрон көрделi болып табылады, iшкi жөйе және басқару механизмдары және электрохимиялық байланыстар мәлiметтi өлкен сан арқылы алып беруге құрайтын өз алады. Нейрондардың әртөрлi класстарын жөздiктiң жанында есептейдi. Олардың арасындағы нейрондар және Қосу бiрге дәстөрлi компьютерлердiң есептеулерiн процесс айырмашылығы болатын екiлiк емес, бамаған және синхронды емес процесстердi қалыптастырады.