Жерге орналастырудың құрылымы

Қазақстан Республикасының білім жəне ғылым министрлігі

əл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Факультеті: “География және табиғатты пайдалану”

Мамандығы: “Жерге орналастыру”

Орындаған : Мусаев Мәди Қабылдаған : Азизов Э. А

Тақырыбы: Жерге орналастырудың құрылымы

Мазмұны мен құру әдісі;

жерге орналастыру түрлерімен,

әр түрлілігімен және формаларымен анықталады, жерді пайлалану қарқындылығына және ауыл шаруашылық өндірісінің интенсификациясы деңгейіне, аумағын орналастырудың кеңістік жағдайына, сала аралық масштабтағы қойылған мәселелеріне байланысты болады.

Жерге орналастыру жобалардың көп түрлілігімен ерекшеленеді

Бәрінен бұрын жобалар үлкен үш топқа бөлінеді, жерге орналастыру түрлеріне сәйкес -

шаруашылық аралық

шаруашылық жерін орналастыру

учаскелік.

Жер категориялары мен жерге орналастыру іс-қимылдарының мазмұнының кейбіреулері халық шаруашылығы салалары мен әкімшілік-территориялық бірліктерге, ал кейбіреулері тек жеке кәсіпорындарға қатысты.

Реформаға дейінгі кезеңде неғұрлым тұрақты жер пайдалануды құруға немесе реттеуге байланысты жерге орналастыру жұмыстарының мазмұны екі түрге бөлінеді.

шаруашылық аралық (ШАЖО)

шаруашылық жерін орналастыру (ШЖО)

Шаруашылық жерін орналастыру (ШЖО) тек ауыл шаруашылығы ұйымдары, достық, кооперативтер мен шаруа қожалықтары шеңберінде жүзеге асырылады.

Оның негізгі міндеті:

жер өңдеудің жаңа

технологияларын енгізудің қолайлы аумақтық ретін құру,

топырақты әртүрлі техногендік

және табиғи әрекеттерден қорғау,

мәдени ландшафттарды бұзылудан

қорғау және жаңаларын қалыптастыру.

Шаруашылық аралық жерге орналастыру (ШАЖО) жерді, оның салаларын пайдалану мен қорғауды ұйымдастыру, жаңаларын қалыптастыру арқылы жерге орналастыру мен жер пайдалануды реттеуде жүргізілетін процес.

Оның негізгі міндеті:

-ауыл шаруашылығы кәсіпорындары

мен шаруа қожалықтарының жерге орналастыру және жер пайдалануын тәрбиелеу және ретке келтіру.

ауылшаруашылық емес

кәсіпорындардың қалыптасуы мен өзгеруі.

нақты учаскелерде жерді ұтымды пайдалану мен қорғауды ұйымдастыру,

ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының жерге орналастыру және жер пайдалану шегінде, т. к. дәл осы жерде халықты азық-түлікпен,

ал өнеркәсіпті шикізатпен қамтамасыз ету анықталады, жер, еңбек және материалдық-өндірістік ресурстар өндірісінің негізгі факторларының тікелей өзара әрекеті жүзеге асырылады.

Жерге орналастыру мен жер пайдалануды қалыптастыру - кез келген жерге жаңа шаруашылықтың немесе кәсіпорынның тиісті жер телімін құру.

Жерге орналастыру объектісіне қарай 2 тармаққа ажыратылады

ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының жер пайдалануын құру, түрлендіру, реттеу және жетілдіру

Біріншісі:

Екіншісі:

әртүрлі муниципалдық, мемлекеттік қоғамдық және жеке шаруашылық қажеттіліктерге жер бөлу арқылы

Жерге орналастырудың негізгі міндеті

Сала аралық жерге орналастыру (САЖО)

Жалпы ел бойынша, сондай-ақ экономиканың кейбір салаларында жер пайдаланушы компанияға бағытталған шаралар қарастырылған. Сала аралық жерге орналастыруға облыстар мен аудандардың шекараларын белгілеу, тіпті мемлекеттік шекараны делимитациялау жөне демаркациялау жөніндегі іс-қимылдар жатады.

Жер ресурстарын салааралық жерге орналастыру арқылы санаттарға бөлу, жер қорының категорияларға бөлінуі, соңғысының көлемінде уәжделген жер ресурстарын құру, елді мекендердің агромелиоративтік шекараларын жүзеге асыру, басқаша айтқанда, жер учаскелері мен пайдалануға берілетін жерлерді орналастыруға болады.

Пайдасы мен міндеті:

Жерді тиімді пайдалану және қорғау республикалық аймақтық бағдарламаларын құру, аудандық жерге орналастыру схемаларын және болжамдарын құру

Елді мекендердің шегараларын белгілеу және жер-шаруашылықтық орналастыру

Әкімшілік территориялардың шегараларын анықтау

Ерекше қорғалатын табиғи территориялар-дың шегараларын анықтау:

Жерді пайдалану белгілі бір аумақтың немесе алқап типінің шекарасында жүзеге асырылады. Жерге орналастырудың осы түріндегі жұмыс жобаларының түріне байланысты объектілердің келесі түрлерін ажыратуға болады:

1-ауылшаруашылық алаптарды жақсарту;

2-бұзылған жерлерді қалпына келтіру (рекультивация) ;

3-жаңа жерлерді игеру;

4-культуртехникалық шараларды жүргізу;

5-эрозияга қарсы шараларды жобалау;

6-мелиоративтік шараларды жоспарлау.

Учаскелік жерге орналастыру жеке учаскенің немесе алқап түрінің шеңберінде жүргізіледі

және т. б.

Мал азықтық алқаптарды түбегейлі жақсарту

Егістегі бұталар мен сирек ормандарды жотау және т. б.

Ауылшаруашылық алқаптарын жақсарту

Эрозия-лардың бірлесе әсерінен қорғау