МӘДЕНИЕТ ЕРЕКШЕЛІГІ

Презентация қосу

Қазақ-Ресей медициналық университеті
Ақпараттық коммуникациялық технологиялар кафедрасы

БӨЖ №11
Тақырыбы:
Мәдениет және өркениет:
өзара байланысы мен ерекшелігі

Орындаған: Мақсот Аман
Тобы: 105 «Б» - жалпы медицина
Тексерген:Ерғазы Ерғалиұлы
Жоғары, саясат ғылымдарының кандидаты

Алматы 2021 ж
ЖОСПАР

Кіріспе:
1. Мәдениет туралы түсінік
2. Мәдениет тарихы
3. Мәдениет пен өркениет туралы
қөзқарастар
Негізгі:
4. Өркениет туралы ұғым
5. Мәдениет пен өркениет ерекшеліктері
6. Екі ұғымның өзара байланысын дәлелдеген
тұлғалар
Мәдениет туралы түсінік

Әрбір адам ұлттық әлеуметтік топтық таптық ортаның
өкілі, яғни нақты мәдениеттің өкілі. В.М.Межуев:
«Мәдениет дегеніміз – адамның іс - әрекеті, оның даму
формасы» - деп анықтама береді.

Адам табиғи заттар мен құбылыстарды өзінің мүддесіне,
талап – тілегіне сай өзгертіп отырады. Мәдениет адам
мен табиғаттың өзара тұтастығы, өзара қарым –
қатынасының тарихи дамып өзгеруінің өлшемі.
Адамзат тарихы-мәдениет тарихы

Адамдар өздері өмір сүріп
отырған табиғи және әлеуметтік
ортаны өзгертеді, ол тарихи нақты
процесс. Ортаны өзгерту арқылы
өзі де өзгеріп, дамып отырады.
Осы даму процесінің нақты
мағынасы мәдениет болып
табылады. Мәдениет адамның
өзіндік дамуымен барабар
процесс.
Мәдениет пен өркениет бір –
біріне өте жақын, төлтума
ұғымдар. Әлемдік ғылымның
алтын қорына алғашқы рет
цивилизация - өркениет деген
ұғымды енгізген шотланд
философы Адам Фергюссон
көрінеді.

Фергюсон – жалпы
заңдылықтардың әсерінен
адамзат қоғамының алғашқы
кезеңнен жоғары мәдениетке
өту формаларының дамуын
эмпирикалық және сонымен
бірге конструктивті түсінудегі
позитивистік және
социологиялық әрекеттердің
Адам Фергюсон негізін салушылардың бірі.
ӨРКЕНИЕТ

Біріншіден, өркениет дегеніміз – Екіншіден, өркениет деп Үшіншіден, өркениет адам баласының
адамзаттың даму процесінде салыстырмалы тұйықталған, өмір сүру мүмкіндіктерін кеңейіп,
тығылықтан кейін дүниеге келген өзіндік ерекшелігі бар оны қоғамдық өндірістік технология
арқылы өзгерту дәрежесіне
ерекше тарихи кезең. Бұл кезеңнің қоғамдастықты атаған.
көтерілгендігін дәлелдейді. Еңбектің
негізгі ерекшеліктері – еңбек бөлісуі Бұл дәстүр И.Я.Данилевский қалай іске асатыны, адамның
арқасында пайда болған адамдар еңбектерінде қалыптасқан. табиғатқа әсер ету тәсілдері өндірісті
арасындағы қарым – қатынастар онан Кейінен осы қалай және қандай құрал –
әрі кеңейіп, таптардың қалыптасуы, концепцияны О.Шпенглер, жабдықтармен жүзеге асыру мәселесі
мемлекеттің дами бастауы. К.Н.Леонтьев дамытқан. өте маңызды болды.
ӨРКЕНИЕТТІҢ ЕРЕКШЕЛІГІ

С. Хантингтонның айтуынша, бүгінгі өркениет өзінің тарихы,
тіл, мәдениет, дәстүрлерімен бір-бірімен ерекшеленеді. Осынау
ерекшеліктер Батыс және Шығыс терминінен айқындалады.
Батысқа рационализм, христиан дәстүрі, ағартушылық,
демократия, дербестік тән болса, Шығыс үшін, керісінше,
мистерия, сезімталдық, исламдық және буддистік діни
ұстанымдар, дәстүршілдік, ұжымшылдық, қауымдастық,
мемлекеттіктің ерекше түрі тән келді.
МӘДЕНИЕТ ЕРЕКШЕЛІГІ

Мәдениет ерекшелігі бұл бір ұрпақтан екінші ұрпаққа берілетін бүкіл адамдық
өмір тәсілдерінің өзіндік ерекшеліктеріне қатысты. Шын мәнісінде қоғамда
ұрпақтар жалғастығы мәдени мұраларды игеру, қабылдау және оны
шығармашылықпен дамыту арқылы жүзеге асады. Мәдениет материалдық
және рухани: бірі-материалдық өндірістің, екіншісі-руханиөндірістің өнімі деп
қаралады. Себебі материалдық және рухани мәдениеттің өнімдері – еңбек
құралдары жәнекөркем шығырмалар әр түрлі мақсатта пайдаланылады. Олай
болса материалдық және рухани мәдениеттің қызметтік ерекшеліктері бар
екен. Сонымен қатар бұл екеуі – материалдық және рухани мәдениет
тұтастыққа ие. Материалдық мәдениетті мәдениетке айналдырған адамның
идеясы мен білімі, ал рухани мәдениеттің өнімі материалдық нысанда болады,
соның нәтижемінде ол объектіге айналуы мүмкін және қоғамдық өмірдің
факторы болып қалады. Сондықтан мәдениетті материалдық және рухани
демей-ақ, тұтас бірлікте алып қарауға да болады.
Мәдениет пен өркениет бір.Олар синонимдер.
(И.Гердер, Э.Б.Тайлор)

Бұдан көретініміз, мәдениет пен өркениет бір-бірімен
байланысты ұғымдар екен.Мәдениеттанушы Г.Чайлдтың
пікірінші, өркениетке еңбектің қоғамдық жолмен бөлінуі,
қалалардың пайда болуы,жазбаша мәдениттің дамуы, қолөнер
мен сауданың өркендеуі,азаматтық қоғам мен мемлекеттің
орнауы жатады. Мәдениетті тұлғалық сипатта
қарастырғанда,бірнеше елеулі түсініктерге тоқтала кету қажет,
олардың олардың ішіндегі маңыздылары: мәдени әрекет,
мәдени орта, мәдени игіліктер мен қажеттіліктер және мәдени
ұйымдар мен ұжымдар. Бұлардың арасында ең түбегейлісі-
мәдени әрекет. Әрекеттану-жалпы адам мен қоғамның өмір
сүру тәсілі,тіршіліктің тірегі.Мәдени әрекет деп, әдетте,
мәдениет игіліктерін өндіруге, таратуға, тұтынуға бағытталған
мақсатқа сәйкес әлеуметтік іс-қимылдарды атайды. Мәдени
игіліктерді толассыз жасау нәтижесінде адам өзінің де мәдени
деңгейін көтереді. Вир Гордон Чайлд
Филосософ Н.А.Бердяев өмір бойы
бостандық және мәдениет туралы жазды.
Ең әуелі ол мәдениет және өркениет
мәселелерін бір-бірінен ажыратып
қарастырды. Мәдениет және өркениет бір
нәрсе емес.
Мәдениет жоғарыдан төмен қарай жүреді,
оның жолы ақсүйектік жол болып
табылады, өркениет төменнен жоғарыға
қарай жүреді, оның жолы буржуазиялық
және демократиялық жол болып саналады.

Табиғи ортаны игеру, қоғамды жетілдіру
мәдениет дәрежесін және өркениеттілік
деңгейін байқатады. Сөйтіп, мәдениет пен
өркениет өзара тығыз байланыста дамиды
және олар объективті негізде бір-біріне
тәуелді деген қорытынды жасалынады.
Өркениет шындығына келгенде мәдениет. Ал
мәдениет болса тірнек материалды, көрнек,
мәдениеті болып, барша өмірдің саласын
қамтиды.
Еуразия сахарасында орналасқан Қазақстанда
ұлттық мәдениет басқа мәдениеттермен
байланысып ұштасып жатады, ал азиялық және
европалық мәдениетінің қосындысы бола тұра
ұлттың болмысын сақтайды, ұлттың менмендік
сипаты түрленіп, нәрленіп байи түскенімен
негізгі қасиетін жоғалтпай келеді, соның ұлттық
сипаты жоғалса ұлттың өмір сүруі мүмкін емес.

Манаш Қозыбаев
XX ғасырдың аяқ шенінде қанат жайған әртүрлі елдердің
экономикалық, әлеуметтік – саяси интеграция процестері сан
алуан мәдени дәстүрлердің бір – бірімен ұшырасуын, кездесуін
тездетуде. Соның нәтижесінде адамның өмір сүріп отырған
заттық, болмыстық ортасы, оған тән әлеуметтік қарым –
қатынастар жүйесі, коммуникация тәсілдері өзгерді. Ғылыми –
техникалық прогресс өркендеген, робот пен электроника жұмыс
істейтін, қуатты демократиялық қозғалыстар мен ақпарат
тасқыны заманы бұрынғы методологиялық қағидалардың
аясына сыймайтын тың, ауқымды оқиғаларды туғызуда.
Өскелең заман қоғам танудағы көптеген ұғымдарға сын көзбен
қарап, саралауды талап етуде.
ПАЙДАНЫЛҒАН АДЕБИЕТТЕР:

1. Мәдениеттану Ш.Нағымұлы
2. Мәдениеттану Т.Х. Ғабитов

Ұқсас жұмыстар

Мәдениет және өркениет ұтымдарынын жалпы аныктамасы

Мәдениеттің белгілер әлемі типологиясы

Мәдениет – адам жасаған екінші табиғат

Семинар жоспары

Рухани мәдениет

Экологиялық мәдениет

Этнос және ұлт әлеуметтануы

Батыс пен Шығыс өркениеті

Мәдениеттану тарихы

Құқықтық сауаттылық және сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет негіздері

Пәндер