Биологиялық қауіп

Презентация қосу

Әл –Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті
Биология және биотехнология факультеті

Биологиялық әртүрліліктің
өзгеруінің жалпы тенденциялары
және оған төнген қауіп

Орындаған:
Жоспар
1.Биологиялық алуантүрліліктің
жоғалуы және экологиялық әсерлер
2.Қазақстанның қызыл кітабы
3.Биологиялық әртүрлілікті қорғаудың
басымдылығы
4.Биологиялық қауіп
Биологиялық алуантүрліліктің
жоғалуы және экологиялық әсерлер

Адамдар қоршаған ортаға белгілі бір әрекеттерді жасаған
кезде, олар әсер етеді. Бұл әсер теріс немесе жағымды болуы
мүмкін, дегенмен «әсер» деген сөздің өзі оны жағымсыз
нәрсе ретінде көрсетеді. Егер қоршаған ортаға қатысты іс-
әрекетіміз оған пайда әкелетін нәрсе болса, ол оң болады.
Егер ол, керісінше, оны ластап, төмендетіп, жалпы алғанда
зиян келтірсе, біз оны теріс деп айтамыз.
Уақытқа және оның әсеріне сәйкес
қоршаған ортаға әсер ететін бұл жағымсыз
әсерлер:

Қайтымды. Бұл
Тұрақты Керісінше Қайтымсыз. Сөзде қысқа уақыт ішінде
Уақытша Олар , олар уақыт пен н көрініп тұрғандай, де, орта және ұзақ
қысқа мерзімді әсер кеңістікте ұзақ олар қоршаған мерзімді
ететін әсерлер. Осы мерзімді және ортаға және ондағы перспективада да
әсерлерге тап тұрақты әсер етеді. тіршілік иелеріне табиғи орта
болғанда, орта Оларды емдеу тұрақты әсер ететін қалпына келуі
өздігінен қалпына қиынырақ. дәрежеге ие. мүмкін әсер
келе алады.
(толығымен болмаса
да).
Қоршаған ортаға әсер ететін жағымсыз
әрекеттер

Соғыс
Адамзат дүниежүзілік соғыстарға
қатысып, ядролық, биологиялық және
химиялық қарулар қолданылды. Бұл
Табиғи ресурстарды пайдалану өнімдердің барлығы миллиондаған
адамдарды өлтіріп қана қоймай, олар
Tабиғи ресурстар олар адамның қоршаған ортаға айтарлықтай
сұранысын қанағаттандыру үшін зиян тигізді. Сонымен қатар, басқа
артық пайдаланылады. Ағаштардың тіршілік иелерінің өмірі кейбір
жаппай кесілуі, сарқылуы қазба салаларда мүгедек болды.
Ластану және төгілу отындары, тау-кен және т.б. Бұл
Ол қоршаған ортаға зиянды қоршаған ортаға зиянын тигізетін
заттарды енгізу кезінде ол мезгілде табиғи ресурстарды өндіру
және пайдалану кезінде су да,
енгізілді. Әдетте, біз өзіміздің топырақ та, ауа да ластанған.
экономикалық қызметімізбен
қоршаған ортаға көптеген
шығарындылар шығарамыз.
Ағаштану
The ормандарды кесудің салдары олар барған сайын
жойқын. Өсімдікті алып тастаудың оң нәтижесі жоқ.
Браконьерлік және биоәртүрлілікті азайту Ормандар - бұл флора мен фаунаның мыңдаған
түрлерінің тіршілік ету ортасы. Олар сонымен қатар
Бақыланбайтын аң аулау - бұл барлық атмосферадан өсімдіктермен CO2 сіңіру сияқты
планеталардағы биоалуантүрлілікке ең үлкен жағымды аспектілерге айналатын түрлі экожүйелік
қауіп. Аң аулайтын көптеген түрлер қызметтерді пайдаланады. Егер біз барлық өсімдік
популяциясын жойылып кету қаупіне дейін жамылғысын алып тастасақ, Біз бұл аймаққа ауа-
райының әсерінен осал етіп, әсер
азайтады. етеміз. Осылайша, топырақты жел немесе жаңбыр
эрозияға ұшыратуы мүмкін және бұл топырақ
құнарлылығының төмендеуіне және биоәртүрліліктің
жоғалуына әкелуі мүмкін.

Урбанизация
Адам баласы өзі таптаған жерді
урбанизациялайды. Бұл топырақтың
Шу мен жағымсыз иістер жоғалуына әкеледі және ормандардың
Бұл әсер материалды емес, сонымен кесілуіне ықпал етеді. Құру үшін
қатар олар жануарларға да, өсімдіктерге өсімдіктерді алып тастау керек. Қалалардың
де, тіршілік иелеріне де зиян тигізеді. құрылуының салдары табиғи түрлердің
тіршілік ету ортасы мен экожүйелердің
функциялары жоғалып кететіндіктен, бізде
жаңа ластану көздері бар екенін білдіреді.
Экологиялық жағымды әсерлер
Орманды қалпына келтіру. Бұл орманды кесу, өрт немесе құрғақшылық әсер еткен аумаққа
өсімдіктердің тығыздығын отырғызу және қалпына келтіру туралы. Бұл әсер топырақтың
өнімділігі мен биоәртүрлілігін жоғалтады. Орманды қалпына келтіру арқылы мұның бәрін
қалпына келтіруге болады. Бұл әдіс, егер олардың сүйіспеншілігіне дейін болған жергілікті
түрлер қолданылса, пайдалы болады.

Тиімді суару. Көріп отырғанымыздай, суды ысырап ету - біздің күн тәртібіміздегі мәселе.
Ауыл шаруашылығы дегеніміз - суды көп мөлшерде тұтынатын адамның іс-әрекеті. Осы
себепті суару жүйелерін тамшылатып суару сияқты басқа да реттелетін және тиімді жүйеге
өзгерту егіннің өнімділігін жоғарылатып қана қоймай, судың көп мөлшерін үнемдеуге
мүмкіндік береді.

Ағынды суларды тазарту. Егер оны ағынды суларды ағызар алдында тазартатын болсақ,
оның әсері аз болады. Патогендердің көбеюінен, физикалық және химиялық параметрлердің
өзгеруінен сақтануға болады, сондықтан ол ағызылатын суларды немесе экожүйелерді аз
ластайды.
Экологиялық
Экологиялық мәселелерді
мәселелерді
және
және биологиялық
биологиялық
алуантүрлілікті
алуантүрлілікті сақтаудың
сақтаудың
бір
бір жолы
жолы –– Қызыл
Қызыл кітап.
кітап.
Табиғи
Табиғи ресурстары
ресурстары мен
мен
табиғатты
табиғатты қорғаудың
қорғаудың
халықаралық
халықаралық одағы
одағы (МСОП)
(МСОП)
бүкіл
бүкіл планетаның
планетаның Қызыл
Қызыл
кітабын
кітабын құрастырған
құрастырған
жатқандар. Олар
туралы соңғы 50
5 санат – жылда ешқандай
Қалпына келгендер деректер жоқ.
(қорғау Мысалы, қызыл
жұмыстары қасқыр, қара
нәтижесінде күзен, қаблан,
қайта көбейген қызыл құм арқары
түрлер). Мысалы, т.б.
кіші аққу, көк құс
т.б 2 санат – саны
азайып бара
жатқандар.
Қызыл кітаптың 5 санаты:
Мысалы, балқаш
ала бұғасы, сары
құтан, жұпар,
құлан т.б.

4 санат –
белгісіздер (толық
зерттелмеген
түрлер). Мысалы,
шұбар кесіртке, 3 санат – серек
қара шұбар түрлері (қазір
жылан т.б. жойылып кету
қауіпі жоқ, бірақ
өте сирек
кездесетіндер).
Мысалы, қар
барысы, сілеусін,
Қазақстанның Қызыл кітабында сирек және
жойылып бара жатқан түрлердің тізіміне енгізілген
жабайы омыртқалылардың 87 түрі және
өсімдіктердік 303 түрі кездеседі.
Шығыс Қазақстан облысындағы Қазақстан
Республикасының Қызыл кітабына енгізілген
жануарлардың сирек кездесетін және құрып кету
қаупі төнген түрлерінің тізімі
СҮТҚОРЕКТІЛЕР
1. Жоңғар
2. Сары 3. Тас
сальпингот
алақоржын сусары
усы

8. Қызыл 4. Шұбар
қасқыр күзен

6.Роборовс
7. Жалман кий 5. Сабаншы
атжалманы

10. 9.
Қазақстан Түркістан
арқары сілеусіні

11. Алтай
арқары
ҚҰСТАР
1. Қызғылт
Қызғылт
бірқазан
бірқазан
БАУЫРЫМЕН ЖОРҒАЛАУШЫЛАР

1. Шұбар батбат кесіртке
2. Зайсан батбат кесірткесі
3. Үлкен көз кесіртке
4. Шұбар кесіртке
5. Жолақты әбжылан
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҚЫЗЫЛ
КІТАБЫНЫҢ ҚАЙТА ӨҢДЕЛІП, ТОЛЫҚТЫРЫЛҒАН
4-ШІ БАСЫЛЫМЫ ЖАРЫҚ КӨРДІ

Оған омыртқалы жануарлардың 128 түрі еніп отыр. Олардың 57-сі құстар, 40-ы
сүтқоректілер, 18-і дөңгелек ауыздылар мен балықтар, 10-ы бауырымен
жорғалаушылар, 3-і қосмекенділер.
Бұған дейін Қазақстанның Қызыл кітабы 1978, 1991, 1996 жылдары шықты. Он
жылда бір рет жаңартылып отыратын бұл туындының соңғы үшінші басылымына
омыртқалы жануарлардың 125 түрі енген. Оның 56-сы құстар, 40-ы сүтқоректілер,
16-сы балықтар, 10-ы бауырымен жорғалаушылар, 3-і қосмекенділер.
Бұл жолы оған балықтың екі, құстың бір түрі кіргізілген. Ал енгізілген
жануарлардың тізімі Үкіметтің 2006 жылғы қазанның 31-індегі №1034 қаулысымен
бекітілді». Қазақстанда таяу уақытта 400-ден астам сирек өсімдік түрлері енгізіліген
екінші Қызыл кітап жарық көрмек. Боатник ғалымдар бұл жинақты дайындауға екі
жыл еңбектеніпті.
Биологиялық алуан түрлілік конвенциясы
Әдеттегі пайдалану уақытында
олардың бұйым материалында
болуы рұқсат етілетін
концентрациядан артық болған
жағдайда тұтынушының
денсаулық жай-күйіндегі
келеңсіз ауытқушылық тудыруы
мүмкін химиялық заттар.

Биологиялық қауіп – дайын Биологиялық қауіп- биологиялық
бұйымның физикалық (иілгіштік, патогендердің кез-келген
су өткізбеушілігі) және химиялық дәрежесінің пайда болуының
қасиеттерінің көрсеткіштері қарама- қарсы әрекеті.
өнім түріне қарай белгіленген Ол:Медико- социалды,
талаптарға сәйкессіздігі Технологиялық, Ауыл-
Биологиялық қауіп, сандық және сапалық жағынан әсер
ету ұзақтығынан, келесідей кері әсерін тигізеді:

Жедел
Ыңғайсыз
және Шаршаңд
дық
созылмалы ық сезімін
сезімін
ауру
Биологиялық қауіптің пайда болу көздері – адам және жануар ағзасына
зиянын тигізетін, кейде өлімге алып келетін және биологиялық агенттердің
таралуы арқылы қоғамға және экономикаға зиян тигізетін табиғи және
техногенді биологиялық факторлардың жиынтығы.
Табиғи және технологиялық факторлардың пайда болуының әрекеттесуі.
Экопатогендер адам ағзасына жер өнімдері арқылы немесе жеміс- жидектер
арқылы түсуі мүмкін. Осы жолмен холера, сальмонеллез, дизентерия, тиф
аурулары пайда болатын организмге ішек бактериялары мен
қарапайымдылар түседі.
ХХ ғасырдың ортасынан бастап ғылым мен техниканың жедел дамуына
байланысты, яғни ауыл шаруашылығын химикаттау, көліктердің көбеюі,
өндіріс орындарымен фабрикалардың экологиялық нормаларды сақтамай
жұмыс істеулерінің салдарынан қоршаған ортаның адам баласына, жалпы
тірі организмдерге жағымсыз әсерлері арта бастады.
Биологиялық
Биологиялық агент
агент –– биологиялық
биологиялық белсенді
белсенді қосылыс,
қосылыс,
микроорганизм,
микроорганизм, бактерия,
бактерия, вирус,
вирус, хламидия,
хламидия,
риккетсия,
риккетсия, қарапайым
қарапайым микроорганизм,
микроорганизм, саңырауқұлақ,
саңырауқұлақ,
микоплазм,
микоплазм, генді
генді –инженерлік
–инженерлік түрлендірілген
түрлендірілген
микроорганизм,
микроорганизм, биологиялық
биологиялық туынды
туынды у, у, токсин,
токсин,
гельминт,
гельминт, сондай
сондай –ақ
–ақ олардың
олардың құрамында
құрамында бар бар кез
кез
келген
келген объект
объект және
және материал.
материал.

Биологиялық
Биологиялық агенттер
агенттер немесе
немесе уыттар
уыттар –– адамның
адамның немесе
немесе
жануарлардың
жануарлардың организміне
организміне түскен
түскен кезде
кезде немесе
немесе олармен,
олармен,
сондай-ақ
сондай-ақ өсімдіктермен
өсімдіктермен жанасқан
жанасқан кезде
кезде олардың
олардың
сырқаттануын
сырқаттануын немесе
немесе өлім-жітімін
өлім-жітімін тудыруға
тудыруға бейім
бейім
микроорганизмдер
микроорганизмдер және
және бактериялық,
бактериялық, өсімдіктен
өсімдіктен немесе
немесе
жануардан
жануардан шығатын
шығатын белоктық
белоктық күрделі
күрделі қосындылар
қосындылар болып
болып
табылады.
табылады.
Биологиялық қауіпсіздік – биологиялық
агенттерді пайдалануға байланысты
қызметтен немесе процесстерден туындайтын
жеке тұлғаның, қоғамның, мемлекеттің және
қоршаған ортаның қорғалған жай –күйі.
Биорегулятор- биологиялық
функцияны реттеуші зат. Адам
ағзасында реттегіш қызмаетін
ең алдымен гормон атқарады.
Ол белгілі ағза мен ұлпаға
ерекше әсер етеді.

Пептидті биорегуляторлар-
биологиялық активті заттардың
класы профилактика ретінде
қолданылады. Терапияда,
организм системасында және
ағзаның функционалдық
активтілігін физиологиялық
реттеуде қолданылады.

Көптеген өсімдіктердің
құрамында токсиндер кездеседі.
Осы заттар арқылы
салыстырмалы түрде олар адам
Қорытынды

Қорыта келгенде, Биологиялық әралуандылық— түрлердің
белгілі бір аумақта, экожүйеде немесе тіпті планета бетіндегі
әралуандылығы (әртүрлілігі). Түрлердің ішіндегі ең көп тарағаны
— жәндіктер, олардың түрлері 1 млн-нан астам. Дегенмен соңғы
жылдардағы әлемдік ғылыми-техникалық үдеудің нөтижесінде
адам қоғамының табиғатқа зиянды әсерлерінің көбеюінен түрлер
саны жыл сайын азаюда. Қазір дүние жүзінде жыл сайын 1-ден
10-ға дейінгі жануарлар түрі жойылады екен. Ескеретін жағдай,
өсімдіктің бір түрінің жойылуы майда жәндіктердің бірнеше
түрлерінің жойылуына апарып соғады.
Пайдаланылған әдебиеттер
Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экология. – Алматы, 2002. – 234 б.
Қазақстанның қызыл кітабы. Том 1. Жануарлар, 1-бөлім
омыртқалылар, 4-басылым, қайта өңделген. Алматы, 2010
Ж.Ж. Жатқанбаев Экология негіздері. – Алматы, 2003. – 112-115
беттер
Ұ.Б. Асқаров Экология және қоршаған ортаны қорғау. – Алматы,
2007.
Есжанов Б.Е., Сапарғалиева Н.С. Зоология: екі бөлімді оқулық.
Омыртқалылар зоологиясы. 2-бөлім. – Алматы: Қазақ университеті,
2014. – 356 б.
Флора и фауна Казахстана. Мақала. 24.02.2019ж., Добро пожаловать
в Казахстан порталы / https://welcome.kz/ru/kazakhstan/flora-fauna
https://www.referat911.ru/Ekologiya/bioaluantrllk-zhne-ony-satau/42112
2-2976047-place3.html

Ұқсас жұмыстар

Қауіп - қатер

ХАССП жүйесі

Қауіпсіздік - сыртқы және ішкі қатерден қорғайтын тірі организмнің қажетті шарасы

Суды тазарту әдістері мен ластанудан қорғау

Жануарлар организмдерінің, олардың мүшелер жүйелерінің құрылысы мен қызметі жағынан белгілі бір тіршілік ортасына бейімделу процесі

Компьютерлік және биологиялық вирустар

Кәсіби аурулар факторлары

Экономикалық қауіп факторлар

БИОТЕРРОРИЗМ

Денсаулыққа әсер ететін қауіпті факторлар

Пәндер