Компьютерлік томография

Презентация қосу

әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Тобы: ББ 18-09

Тақырыбы: Томографиялық әдістер

Орындаған: Дәулетбеков Дәулет
Тексерген: Исаева Назым
Жоспар:

I. КІРІСПЕ

1. Компьютерлік томография
2. КТ ашылу тарихы
3. Қарсы көрсеткіштері
4. Магнитті- резонансты томография
5. МРТ ашылу тарихы
6. Жұмыс барысы

II. ҚОРЫТЫНДЫ
III. ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Компьютерлік томография
• Рентген сәулесімен негізделген диагностика әдісі.
Рентгендік түтікше қозғалысы зерттелетін обьектіні
қоршалай қозғалады. Бас миының көлденең
қиылыстарының көрінісі цифр түрінде көрінеді
• Компьютерлік томография кезінде детекторлар дененің
зерттелуші бөлігінің әрбір бөлшекті көлемімен
жұтылған рентгендік кванттардың сандарын тіркейді.
Ерекшеленген кесінді тіннің кішкентай тікше
пішіндері (вокселдер) түрінде қарастырылады.Әрбір
детектор осы жағдайдағы тікше пішіндегі сәуленің
жұтылуын бағалайды. Компьютер жұтылған
энергияның орташа көлемін санап,былайша
айтқанда,барлық тікше пішіндердегі сәуленің жұтылу
коэффициенттерінің картасын жасайды.+ Жұтылудың
салыстырмалы көлемдерін бағалау үшін Хаунсфилд
шкаласы қолданылады. Хаунсфилд шкаласы бойынша
0-ге тазартылған су тығыздығы, +1000-ға – тұтас сүйек
тіні тығыздығы,-1000-ға – ауа тығыздығы тең деп
саналады.
• Хаунсфилд шкаласы – рентгендік тығыздықтың сандық шкаласы
(радиоқарқындылық)
• Масштабты осьтік компьютерлік томографияның бас инженерлері мен
әзірлеушілерінің бірі сэр Годфри Ньюболд Хоунсфилд ұсынған. 1990
жылдардың басынан бастап компьютерлік технологияның дамуы 3D
реконструкциялық бағдарламалық қамтамасыз етуді жасауға мүмкіндік
берді. Салыстыру үшін, әдеттегі рентгендік кескіндер күрделі анатомиялық
құрылымдардың проекциялық қабаттасуын ғана көрсетеді, яғни олардың
жиынтық рентгендік көлеңкесі.
Компьютерлік томография
Компьютерлік томография – объектінің ішкі құрылымын қабат-қабатты бұзбайтын
зерттеу әдісін 1972 жылы осы дамуы үшін Нобель сыйлығымен марапатталған Годфри
Хонсфилд пен Аллан Кормак ұсынған. Әдіс әртүрлі тығыздықтағы тіндердің
рентгендік сәулеленудің әлсіреуіндегі айырмашылықты өлшеуге және кешенді
компьютерлік өңдеуге негізделген. Қазіргі уақытта рентгендік-компьютерлік
томография адамның ішкі мүшелерін рентгендік сәулелену арқылы зерттеудің негізгі
томографиялық әдісі болып табылады. Компьютерлік томографияның негізгі
мақсаты - ағзаның тіндері мен мүшелерінің құрылымындағы бұзылуларды
диагностикалау қажеттілігі немесе көмекші процедура ретінде әртүрлі терапевтік, жиі
хирургиялық шараларды орындау алдындақолданылады.
Алынған өзгерістер қабылдаушы құрылғы арқылы тіркеледі және фотосурет түрінде
көрсетіледі немесе компьютерге түрлендіруден кейін электронды түрде беріледі, содан
кейін олар өңделеді. Суреттерде сүйек тіндері ақ түспен, тығыздығы ауаға жақын
тіндер қара түспен бейнеленген.
Компьютерлік томография кезінде бірнеше рентгендік сенсорлар жылжымалы үстелде
орналасқан пациенттің айналасында айналады. Бұл ретте науқас туннель ішінде
қозғалады, бұл зерттеуді бірден бірнеше деңгейде жүргізуге мүмкіндік береді.
Анықталғандай, сенсор науқастың денесінің айналасындағы спиральды сипаттайды,
сондықтан мұндай томографтар спираль немесе спираль деп аталады, ал компьютерлік
томография спираль болып табылады. Компьютерлік бағдарлама кескінді қабылдай
отырып, оны екі өлшемді (екі жазықтықта) көлденең қималарды немесе суреттерді
қалыптастыру арқылы өңдейді.
КТ көрсеткіштері
бас сүйек миының жарақатының мумкін болу салдары: бас сүйек ішілік,
ісікке күдіктенгенде және екіншілікті зақымдануларда;
қабынулық процесстерге күдіктенгенде (абсцесс);
бас сүйек негізіндегі және сводтағы өзгерістерде;
Жедел ми қан айналымының бұзылуында;

Қарсы көрсеткіштер
Жүктілік және лактация кезеңі
Аса ауыр жағдайда
Паркинсон ауруында
Йод қа жоғары сезімталдық(с контрастным усилением )
Салмағы 150кг аспау
клаустрофобия
Тексерістің өту барысы
КТ тексерісі көп уақытқа созылмайды. Тексеріс кезінде емделуші гентри деп
аталатын арнайы үстелге жатқызылады. Компьютерлі томографияның
гентри тесігі МРТ-ға қарағанда, кеңірек, айналасында жеткілікті бос орын
қалатындай көлемде болады. Емделушіде клаустрофобия /қорқу сезімі/
туындаған кезде КТ тоқтатылады. Кейде тексеріс кезінде, контрастты
заттарды енгізу қажеттілігі туындауы мүмкін. КТ тексерісіне арналған
контрастты заттар – автоматты шприц арқылы тамыр ішіне енгізілетін йод
қосындысы. Егер емделушіде йодқа қарсы аллергиялық реакция болған
жағдайда, бұл туралы дәрігерге міндетті түрде ескертілу қажет. Зерттеу
нәтижелерін келесі күні, ал өте шұғыл жағдайда дәрігермен келісе отырып,
2-3 сағат көлемінде алуға болады.
Магнитті- резонансты томография

Магнитті резонансты бейнелеу (МРТ, МРТ, МР) – ядролық
магниттік резонанстың физикалық құбылысын пайдалана
отырып, ішкі мүшелер мен тіндерді зерттеуге арналған
томографиялық әдіс – әдіс сутегі атомдарының ядроларының
олардың белгілі бір әсермен қозуына электромагниттік
жауабын өлшеуге негізделген. жоғары қарқынды тұрақты
магнит өрісіндегі электромагниттік толқындардың
қосындысы.
Магнитті- резонансты томография

Ядролы магнитті- резонанс арқылы электромагниттік толқын арқылы
атом ядроларының қозғыштығын өлшеу мақсатына негізделген ішкі
органдар мен тіндерді зерттеудегі томографиялық әдіс
Ашылу тарихы
Магниттік-резонанстық томографияның негізі қаланған жыл
1973 жыл болып есептелінеді, ол кезде химия профессоры
Пол Лаутербур Nature журналында «Индукцияланған
жергілікті өзара әрекеттесу арқылы кескінді құру; магниттік
резонансқа негізделген мысалдар ». Кейінірек Питер
Мэнсфилд кескінді алудың математикалық алгоритмдерін
жетілдірді.
КСРО-да ЯМР-томографияның әдісі мен құрылғысын 1960
жылы В.А.Иванов ұсынған.
Ашылу тарихы
МРТ әдісін ойлап тапқаны үшін Питер Мэнсфилд пен Пол
Лаутербур 2003 жылы медицина саласындағы Нобель
сыйлығын алды. Магниттік-резонансты бейнелеуді жасауға
белгілі үлес қосқан американдық-армян ғалымы, МРТ
принциптерін алғашқы зерттеушілердің бірі, МРТ патентінің
иегері және алғашқы коммерциялық МРТ сканерін жасаушы
Рэймонд Дамадиан да белгілі үлес қосты.
Томография мидың, жұлынның және басқа да ішкі органдардың
жоғары сапалы визуализациясына мүмкіндік береді. Қазіргі
заманғы МРТ әдістері органдардың қызметін зерттеуге
мүмкіндік береді - қан ағымының жылдамдығын, ми-жұлын
сұйықтығының ағынын өлшеуге, тіндердегі диффузия деңгейін
анықтауға, жұмыс кезінде ми қыртысының белсендірілуін
көруге мүмкіндік береді.
Ядролық магниттік резонатор құрылғысы
Көрсеткіштері
Мидың қан тамырлық аурулары қан құйылу, геморрагиялық және ишемиялық инсульт
Ішкі қан ағумен көрінетін бас миының жарақаты мен бас миының соғылуы
Бас миының ісіктері
тугоухость (есту мен сөйлеу бұзылыстары)
Бас ауруы
Нерв жүйесінің инфекциялық аурулары (менингит, абсцесс, ВИЧ-инфекция)
Ми қан тамырларының аномальды дамуы(аневризмы, тромбоз)
Бас сүйек негізінің патологиясы

Қарсы көрсеткіштер
Клаустрофобия
Нервтік стимуляторлар
Неферромагнитті имплантанттар (ішкі құлақта)
Жүректің протезді қақпақшалары
Жүрек жеткіліксіздігі
Кардиостимулятор
Ми қан тамырларының қан тоқтатқыш клипсалары
Металлдық имплантанттар
Қандай симптомдар кезінде бас миына МРТ
жасалады:

Мойын аймағында ауырсыну сезімі

Ісіктер

Ми қанайналымының бұзылысы

Сөйлеудің бұзылысы

Парез және паралич

Интеллект төмендеуі
Бас миының обыры
Инфаркт және инсульт
Бастың МРТ көрсеткіштері:
Төтенше жағдайлар:
Травматикалық ми жарақаты.
Жедел цереброваскулярлық апат.
Операциядан кейінгі науқастардағы төтенше жағдайлар.
Жоспарланған зерттеулер:
Мидың немесе оның қабықшаларының ісіктеріне күдік.
Мидың ошақты қабыну процестерінің диагностикасы.
Артериовенозды церебральды аневризмаларды анықтау.
Цереброспинальды сұйықтық жолдарының және құрамында церебральды
сұйықтық бар құрылымдардың (кисталар, гигромалар, порэнцефалия) күйін
бағалау.
Мидың дамуындағы ауытқуларды анықтау.
Цереброваскулярлық апаттан кейін мидың күйін бағалау.
Бас миының жарақатынан кейінгі бас миының күйін бағалау.
Ми ауруларын хирургиялық емдеу нәтижелерін бағалау. Гипофиздің ауруларын
анықтау.
Бет-жақсүйек: көз алмасының көлемді зақымдануы, мұрын маңы қуыстарының
көлемді зақымдануы, мұрын-жұтқыншақ.
Омыртқаның МРТ көрсеткіштері
Метастаздарға немесе сүйектердің, омыртқалардың, бұлшықеттердің
бастапқы ісіктеріне, сүйектердің остеомиелитіне күдік
Омыртқа денелері мен омыртқа аралық дискілердің дегенеративті-
дистрофиялық, травматикалық зақымданулары.
Буындарды МРТ зерттеу мүмкіндігіне қатысты сұрақтар
(менисктердің, шеміршектердің, байламдардың, тамырлы емес
некроздың жағдайы) әрбір жеке жағдайда рентгенологпен
кеңескеннен кейін шешіледі.

Жұлынның МРТ көрсеткіштері:
Жұлынның немесе оның мембранасының ошақты зақымдалуына,
ісіктеріне күдік.
Цереброспинальды сұйықтық кеңістіктерін бағалау,
сирингомиелияны анықтау.
Жұлынға хирургиялық араласу нәтижелерін бағалау.
Омыртқадан шыққан жұлынның күдікті патологиясы (жарақат,
омыртқаның дегенеративті немесе ісік зақымдануы).
Қызметтік магнитті- резонансты томография

Бас миындағы әр түрлі жердегі нерв жасушаларының
белсенділігін, қызметін зерттеуге, бағалауға арналған әдіс.
Қызметтік магнитті- резонансты томография негізінен сөйлеу, көру,
есте сақтау , координацияны бағалайды
Позитронды эмиссионды
томография
Организм тіндерінің қызметтік белсенділігін, метоболизмін
білуге арналған әдіс. Әр түрлі органдарға
радиофармпрепараттарды енгізу арқылы жасалады.
Неврологияда бас миының метоболизмін зерттеуде
қолданылады.
Кескін түрлері

1. Аксиальный срез
2. Фронтальный Срез
3. Сагитальный Срез
Диагностикалық кезеңдері
және МРТ зерттеулері

1. Жеке деректерді жинау.
Сауалнаманың бастапқы кезеңінде
паспорттық деректер мен антропометриялық
көрсеткіштерден басқа, сауалнама жүргізуге
абсолютті және салыстырмалы қарсы
көрсеткіштер көрсетілген сауалнама толтыру
сияқты бірқатар формальдылықтарды сақтау
қажет. Белгілі бір топтағы емделушілер (жүкті
әйелдер және контраст агенттерін қажет
ететін) стандартты ақпараттандырылған
келісім формасын толтыруы керек.
2. Зерттеуге дайындық
Зерттеуге дайындық кезінде пациенттер зерттеудің жақсы сапасын
қамтамасыз ету және МР-бейнелеу кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтау
үшін ішінара немесе толығымен бір рет қолданылатын костюмдерге
ауысады. Дәрігерлер немесе рентген техниктері зерттеудің ерекшеліктері
туралы хабарлауы керек (шу, шуылдан қорғау, ескерту құрылғылары,
мәжбүрлі қозғалмау, тыныс алуды тоқтату және т.б.).
3. Зерттеу
Зерттеу МРТ емдеу бөлмесінде жүргізіледі. Науқас зерттеу түріне қарай
не аяғымен, не басын томографқа қаратып үстелге жатады. Науқасқа оқу
құрылғылары қойылады. Науқасқа құлаққап кигізіліп, арнайы сигнал
беретін құрылғы шығарылады, ол арқылы кез келген уақытта зерттеуді
тоқтата алады. Зерттелетін аймақ белгіленеді (арнайы лазерлік көрсеткіш
көмегімен) және пациент томограф туннельіне орналастырылады.
4. Зерттеу мәліметтерін өңдеу
Тексеру аяқталғаннан кейін бөлім қызметкерлері кескінді
өңдеуді жүзеге асыруы, кескіндерді дайындауы, сараптама
мәліметтерін оптикалық тасымалдағышқа (CD немесе DVD)
жазып, медициналық қорытынды жазуы керек. Жазу,
қорытынды жасау және суретті өңдеу уақыты әртүрлі болуы
мүмкін.
Қорытынды
Диагностика үшін медициналық құрылғылар үнемі жетілдірілуде.
Көптеген заманауи құралдар, соның ішінде томографтар - толық
бағдарламалық және аппараттық жүйелер. Оларға арналған барлық
бөлшектер мен механикалық компоненттер жоғары дәлдікпен
дайындалады және деректерді өңдеу үшін жоғары мамандандырылған
компьютерлік бағдарламалар жауап береді. Компьютерлік томография (КТ)
- ішкі ағзалардың үш өлшемді бейнесін алуға мүмкіндік беретін рентгендік
зерттеу, оған әдеттегі рентгендік зерттеу арқылы қол жеткізуге болмайды.
Магниттік-резонанстық томография (магнетіц ресонанце імагінг, МРЫ),
магниттік-резонанстың көмегімен бейнелерді компьютерлік жолмен жасау.
ты аталған бұл әдістің тағы бір кемшілігі медицинада суреттерді түсіретін
басқа аппарат түрлерімен салыстырғанда бұл құралда сканерлеуге ұзақ
уақыт кетеді, бұл өз кезегінде ұлпалық қысқаруға сезімтал болғандықтан,
көкірек қуысын немесе асқазанды сканерлеуге жарамсыз етеді. Бірақ МРТ
технологиясының артықшылығы басқа технологияларға қарағанда сау
мен ауру ұлпалардың айырмашылығы мен қарама-қарсылығын жоғары
дәрежеде ала алғандықтан медициналық диагноз қоюда таптырмайтын
құрал болып саналады.
Пайдаланылған әдебиеттер

• 1. Бадалян Л. О. Невропатология: Учебник для студентов дефектол. фак.
пед. ин – тов. по спец. № 2111 «Дефектология». 2e изд., перераб. М.:
Просвещение. - 1987. - 317 с.
• 2. Вейнер Г., Левитт Л. Неврология: Пер. с англ. / Под ред. проф. Д.Р.
Штульмана, доц. О.С. Левина - М: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 1998. - 256 с.
• 3. Гринберг Д.А. Клиническая неврология / Д.А Тринберг, М.Дж.
Аминофф, Р.П.Саймон; Пер. с англ.; Под общ. ред. д.м.н. О.С.Левина. -
М.: МЕДпресс-информ, 2004. - 520 с.
• 4. Гусев Е. И. Бурд Г. С. Коновалов А. Н. Учебное пособие по
неврологии и нейрохирургии. Ростов-на-Дону. Издательство Феникс
2006. – 692 с.
• 5. Дубровинская Н.В., Фарбер Д.А., Безруких М.М. Психофизиология
ребенка: Психофизиологические основы детской валеологии: Учеб.
пособие для студ. высш. учеб. заведений. - М.: Гуманит. изд. центр
ВЛАДОС, 2000. - 144 с.

Ұқсас жұмыстар

Визуалды диагностика

Балалар жасындағы стоматология клиникасындағы 3D томографияы

МЕДИЦИНАЛЫҚ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР МҮМКІНДІКТЕРІ МЕН БОЛАШАҒЫ

Ақпараттық технологиялардың медицинада қолданылуы

ОРТАЛЫҚ ЖҮЙКЕ ЖҮЙЕСІН ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ

Стереотаксикалық әдіс

Ақпараттық техникалардың даму жолдары

АҚПАРАТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚҰРАМДЫ БІРЛІКТЕРІ

Тыныс алу жүйесін зерттеудің аспаптық әдістері

МРТ әдістерінің ветеринариядағы маңызы

Пәндер