Биліктің легитимділігі
Презентация қосу
Билік саяси феномен
ретінде
Билік саяси феномен ретінде
• Билік ұғымының анықтамалары
• Биліктің қызметтері
• Биліктің жіктелуі
• Биліктің легитимділігі
Биліктің анықтамалары
Билік ұғымының анықтамалары
Билік ұғымының анықтамалары
• Билік деп біреудің екіншілерге әмірін жүргізіп, олардың іс-әрекеті,
қызметіне ықпал етуін айтады. (Жамбылов)
• Билікті зерттейтін ғылымды кратология (кратос – билік, логос –
ілім) деп атайды.
• Биліктің өзіндік әдіс-құралдары болады. Оларға:
• - экономикалық қор
• -әлеуметтік әдіс-құралдар
• - күш жұмсау құралдары
• - ақпарат құралдары
• -информациялық қор жатады
Биліктің қызметтері
Билік қоғамда өзіндік бірнеше қызметтерді атқарады:
- Қоғамның саяси жүйесін қалыптастыру
- Қоғамның саяси өмірін ұйымдастыру
- Әртүрлі деңгейдегі қоғам мен мемлекет істерін басқару
- Саяси және басқа да қатынастарды бақылау
- Қоғамда саяси басқару түрін, саяси тәртіпті және мемлекеттік
құрылысты, ашық немесе жабық қоғамды құру
Биліктің жіктелуі
• Қазіргі кезеңде мемлекетте билік үш деңгейде жіктеледі:
• Заң шығарушы билік (парламент)
• Атқарушы билік (үкімет пен әкімшілік)
• Сот билігі
• Авторы – Ш.Л.Монтескье
Биліктің легитимділігі
• Биліктің легитимділігі дегеніміз – биліктің халықпен мойындалуы.
• Легитимділік ұғымымен қатар легалдылық ұғымын да ескерген
жөн. Легалдылық дегеніміз – биліктің заңдылығы. Кей кездері
билік легалды, бірақ легитимді емес (метрополиялардың билігі),
легитимді, бірақ легалды емес (көтерілісшілердің билігі) болуы
мүмкін. Бұл кездері мемлекетте толқулардың болу қаупі жоғары.
• Ең ұтымды варианты биліктің легитимді, әрі легалды болуы
болып табылады.
Биліктің легитимділігі
• Биліктің легитимділігі теориясының авторы – М.Вебер
• Ол легитимділіктің 3 түрін көрсетеді:
• Әдет-ғұрып, дәстүрлі легитимділік – халық билікті дәстүрдің
нышаны ретінде қабылдап, мойындайды. Мысалы, монархиялық
мемлекеттер
• Харизматикалық легитимділік – басшының белгілі бір ерекше
қасиеттер, қабілеттерінің бар екендігіне сену арқылы оған
мойынсұну. Мысалы, Сталин кезіндегі КСРО, Ким Ир Сен, Ким Чен
Ир кезіндегі Солтүстік Корея
• Ақыл-парасат легитимділігі – билікті мойындау заңға негізделеді.
Биліктің легитимділігі
• Гаджиев есімді саясаттанушы легитимділіктің осы үш түріне
этникалық легитимділік деген төртінші вариантты қосқан.
• Этникалық легитимділік дегеніміз – мемлекет басшысының
мемлекетті құраушы этностың/ұлттың өкілінен болу шарты.
Саяси тәртіп (режим)
• Саяси режимнің үш түрі болады:
• Тоталитаризм (тотал - тұтас) – биліктің бір адамның немесе
топтың қолында шоғырлануы, билік тарапынан адамның барлық
өмір салаларының бақылануы, саяси оппозицияға заңмен тыйым
салынуы. Мысалы, КСРО, Солтүстік Корея және т.б.
• Авторитаризм – билік бір адамның немесе бір топтың қолында
шоғырланады, бақылау тек саяси өмірге ғана қойылады, қуыршақ
оппозицияның болуы мүмкін
• Демократия – билік халықтың дауыс беруі белгілі бір уақытқа
сайланған орган арқылы жүргізіледі, саяси оппозиция болуы тиіс.
Мемлекеттік құрылыс
Абсолютті
Монархия
Конституциялық
мемлекет
Парламенттік
Республика Президенттік
Аралас
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz