Экономикалық көрсеткіштерді есептеу




Презентация қосу
Сабақ тақырыбы: Экономикалық
көрсеткіштерді есептеу
Оқу мақсаты:
Жан басына шаққанда экономикалық
көрсеткіштерді есептеу. Статистикалық
деректерді талдау.
Жетістік критерийі
Білу және түсіну;
- Экономикалық, демографиялық және әлеуметтік
көрсеткіштер арқылы экономикалық дамуды өлшеу
әдістерін біледі
- Статистикалық мәліметтерді қолдану арқылы
салыстырмалы диаграмма сала алады.
- Экономикалық, демографиялық және әлеуметтік
көрсеткіштер арқылы экономикалық даму деңгейін
талдай алады.
Өткенге шолу
1. Халықтардың қалыптасуына әсер етуші факторлар?
2. Әлемнің қай аймақтарында әйелдер үлесі жоғары?
3. Әлемдегі көші-қонның басты бағыттарын атаңыз,
қандай факторла әсер етуде?
4. Урбандалудың жоғары болуы ел елдің экономикасының
қаншалықты дамығандығын білдіре ала ма (дәлелдеңіз)?
5. Оқшау тілдер дегеніміз не, оның қалыптасуына қандай
факторлар әсер етеді?
6. Қазақстанның негізгі геосаяси ерекшеліктеріне баға
беріңіз, артықшылығы мен кемшілігін атаңыз?
7. Қоныс аударушы капитализм елдерін атаңыз, олардың
географиялық орналасуына талдау жасаңыз?
8. Үкіметтік емес халықаралық ұйымдар елдің саяси
дамуы мени қалыптасуына қалай әсер етеді?
Экономикалық көрсеткіштер – экономикалық
қызметтің барлық саласын талдауда, есептеуде,
жоспарлауда қолданылатын сандық сипаттамалар жүйесі

Экономикалық көрсеткіштер мақсатына қарай:
- жоспарлық;
- қаржылық;
- бухгалтерлік;
- статистикалық көрсеткіштер.

Елдің жалпы ішкі өнімінің көрсеткіштері
Елдің жалпы ұлттық өнімінің көрсеткіштері
Жан басына шаққандағы табыс шөлшері
Экономикалық дамудың өлшеу әдістері
Елдердің даму деңгейін сипаттайтын негізгі
көрсеткіштер:
1. Ел экономикасының типі;
2. Жерінің ауданы мен оның игерілу деңгейі;
3. Халқының саны мен еңбек ресурстарының
құрылымы;
4. Жалпы жиынтық өнімнің көлемі мен құрылымы;
5. Халықтың өмір сүру деңгейі мен сапасы;
6. Елдің халықаралық еңбек бөлінісіндегі орны.

Аталған көрсеткіштердің біріне қарап, елдің
типін анықтау жаңсақтық болады, сондықтан
еларалық салыстырулар жүргізуде өте көп мөлшерде
сандық деректер ескеріледі.
Ел экономикасының ауқымы, ең алдымен,
жалпы жиынтық өнім көлемімен анықталады.
Жиынтық өнімнің 2 түрі бар:
1) Жиынтық ішкі өнім;
2) Жиынтық ұлттық өнім;
ЖІӨ

ЖҰӨ
Жан басына шаққандағы ЖІӨ
Экономикалық дамудың жолдары

• Ресурстардың көлемін
көбейту арқылы ЖІӨ
Экстенсивті артуы немесе сандық өсу

• Өндірістің тиімділігін
Интенсивт сапалы факторларды
і арттыру арқылы ЖІӨ
көбейту
Экстенсивті даму
Станок санының көбеюі
Қосымша жұмысшылар немесе жұмыс орны
Өндіріс технологиясының өзгермеуі
Өңделген жердің ауданын арттыру
Жаңа кен орындарын игеру
Интенсивті даму

Ғылыми
техникалық прогресс
Өндірісті ірілендіру

Жұмысшылардың
біліктілігін арттыру
Ресурстарды тиімді
пайдалану
Экономикалық дамудың типтері
Интенсивті Экстенсивті Аралас

Қазақстанның қазіргі экономикалық дамуы қандай
сипатта?
Адам әлеуетінің даму индексі (АӘДИ)
мемлекеттердің кедейшілік, сауаттылық, білім беру,
орташа өмір сүру ұзақтығы және тағы басқа
көрсеткіштер бойынша салыстырмалы бағалау индексі.

АӘДИ өлшемдері:
- денсаулық, өмір сүру ұзақтығы;
- білім алу, ересек адамдардың сауаттылығы;
- өмір сүру деңгейі (ЖІӨ АҚШ долларымен
есептегенде)
Адам даму индексі
Мировая карта ИРЧП членов ООН за 2014 год (данные 2013
года). Очень
высокий Высокий Средний Низкий Нет данных
Елдердің өмір сүру деңгейі
ЭК - Экономика ПИ – кәсіпкерлік және инновации
ПР - Басқару ОБ – білім беру
ЗД – өмір ұзақтығы БЕ – қауіпсіздік
СЛ – жеке бас еркіндігі СК – әлеуметтік капитал
№ Елдер ЭК ПИ ПР ОБ ЗД БЕ СЛ СК
1 Норвегия 2 4 13 6 4 2 6 1
2 Дания 19 1 3 16 16 8 7 2
3 Швеция 5 2 4 12 14 6 5 9
4 Австралия 10 8 8 2 17 19 3 3
5 Жаңа Зеландия 27 13 2 1 20 13 2 4
6 Канада 8 16 6 3 15 9 1 8
7 Финляндия 16 3 5 8 12 3 19 5
8 Нидерланды 14 10 11 11 7 18 9 6
9 Швейцария 1 7 1 32 3 10 22 11
10 Ирландия 25 14 14 14 11 4 4 7
11 Люксембург 4 5 9 48 1 7 8 16
12 АҚШ 20 12 10 5 2 27 14 10
41 Аргентина 48 52 75 42 41 46 26 70
42 Панама 42 39 62 58 54 48 35 61
43 Литва 82 42 43 18 46 34 93 49
44 Бразилия 33 47 56 79 57 87 25 64
45 Малайзия 15 44 35 40 45 62 111 100
46 Қазақстан 54 59 95 43 60 53 43 37
47 Латвия 80 36 44 28 50 50 112 86
48 Болгария 93 41 72 51 49 41 59 85
49 Грекия 85 51 48 35 23 38 121 97
50 Хорватия 59 48 52 56 37 35 100 110

61 Мексика 34 69 69 78 52 116 78 63
62 Ямайка 116 57 68 86 65 70 64 48
63 Индонезия 43 85 80 84 95 68 80 27
64 Өзбекстан 67 98 116 65 72 66 70 17
65 Белиз 64 72 74 96 63 72 65 50
66 Ресей 62 50 118 27 48 97 119 71
Елдер шаруашылығының даму сипаты
- аграрлы;
- индустрилды;
- аграрлы-индустриялды;
- индустриялы-аграрлы:
- аграрлы – Непал, Папуа Жаңа Гвинея, Эфиопия
- индустриалды – Сингапур, БАӘ, Катар
- аграрлы-индустриялды – Моңғолия, Тайланд
- индустриялы-аграрлы – Қазақстан, АҚШ, Ресей

Қазақстан ІІ дүние жүзілік соғысқа дейін аграрлы-
индустриялы ел болып келді. Одан кейін индустриялы-
аграрлы елге айналыды. Себебін түсіндіріңіз?
5

Елдер

АҚШ
Ресей
Қытай

Германия
Қазақстан
ЖҰӨ көлемі
Халық саны

Орта жасы
Сауаттылығы

Табиғи байлығы
Үйге тапсырма:

Тамақтануы (ккал)

Экономикалық
даму типі
Мамандануы
БАҒАЛАУ

КЕРІ БАЙЛАНЫС

Ұқсас жұмыстар
Салықтық жоспарлау мен салықтық болжауды ұйымдастыру
Статистикалық кестелер
Стандартталған коэффициенттер
Қаржылық жоспарлау мәні, мақсаттары, принциптері және әдістері
Ұлттық экономиканың құрылымы
Статистикалық мә ліметтерді жинақтау, топтау және кесте құру туралы ақпарат
Көп қабатты тұрғын үйлерді тұрғызу технологиясының параметрлерін жүйелі бағалау туралы
Статистикалық мәліметтерді жинақтау, топтау және кесте құру туралы ақпарат
Статистикалық мәліметтерді жинақтау, топтау және кесте құру
Динамикалық шама түрлері
Пәндер