Буаздықты анықтау тәртіптері

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым миністрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік Унимерситеті

Аналық малдың буаздығы және
организмнің
ерекшелігі,физиологиялық
қалпы

Орындаған: Альмухамедовна Н.
Топ: ВМ-801
Тексерген:Зайнеттинова Д.Б.
Жоспар:
I.Кіріспе
II.Негізгі бөлім
1.Буаздық туралы жалпы сипаттама
2.Буаздықтың физиологиясы және
диагностикасы
3.Буаздықты анықтау тәртіптері
4.Буаздық мерзімдегі ерекшеліктері
III.Қорытынды
IV.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Буаздық — ұрғашы жануарлардың аналық клеткасынан ұрық
дамып жетілгенге дейінгі физиологиялық күйі. Буаздықтың
алғашқы кезеңінде жануарлар жақсы қоректеніп, семіре
бастайды. Буаздық мерзімінің 2-жартысында ұрыққа қоректік
заттар көбірек қажет болғандықтан, буаз мал арықтайды. Әр
түрлі жануарлардың Буаздық мерзімі әр түрлі болады.
Мысалы, сиырда 285 күн, жылқыда 340 күн, қой мен ешкіде
150 күн, түйеде 365 күн, есекте 380 күн, шошқада 114 күн,
қоянда 30 күн, итте 62 күн, т.б.
Буаздық физиологиясы жəне
диагностикасы
• Малдың буаздығын дер кезінде анықтау,
тауарлы-сүт фермасының жұмысын дұрыс
ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Атап
айтқанда, төл алудың, өндірілетін сүттің
жоспарын жасайды. Мал төлдету мерзімі алдын
ала белгіленіп, қора-жайды, жем-шөпті
дайындау уақытын белгілейді, ұрықтанбай
қалған мал болса оның себебін анықтап,
ұрықтандырып қысыр қалмауын қадағалайды.
Сөйтіп, малдың буаздығын немесе бедеулігін
анықтау əрбір шаруашылықта міндетті түрде,
жоспарлы түрде жүргізілуі қажет. Иə, буаздық
кезінде қанның, зəрдің, сүттің, жүннің, сүйектің
құрамында талай өзгерістер болады. Ол
өзгерістердің біліну, көріну дəрежесі көптеген ішкі-
сыртқы факторларға байланысты болғандықтан
буаздыққа зерттеу нəтижесі де əртүрлі бола береді.
Малдың буаздығын анықтау үшін оны
мынандай тəртіппен зерттейді:

1. Анамнез мəліметтерін жинау;

2.Жеке кітапшадағы мəліметтерімен танысу;

3. Малды сырттай клиникалық ұстап тексеру,
қынап жəне тік ішек арқылы зерттеу;

4 Ультрадыбыстық жəне зертханалық
зерттеулер жүргізу.
Анамнез мəліметтері: Ұрықтандырылған күннен бастап 30 күн өткен
соң мал қайтып күйлемесе, жем-шөпке тəбеті жақсарып, оңала
бастаса, сүті кеми бастаса, асықпай, салмақты жүріп тас-кесекті
жалауға құмар болса, терлегіш, тез шаршайтын болып, зəр шығаруы
жиілеп, артқы аяқтарында, құрсағының астыңғы жағында ісік
байқалса, мал мүмкін буаз болар деп жорамалдаймыз. Ол үшін
малдың соңғы рет қашан туғанын, қашан ұрықтандырылғанын,
неше рет күйлегенін, неше рет ұрықтандырылғанын, қандай
шəуетпен ұрықтандырғанын білуге тырысамыз. Анамнез
мəліметтерін клиникалық зерттеу нəтижелермен толықтыру керек.
Əйтпесе, ондай белгілер қысыр, ауру малда да кездесе береді.
Клиникалық зерттеу: рефлексологиялық əдістерден, сырттай қарап,
ұстап көру, қынап жəне тік ішек арқылы зерттеу əдістерін тұрады
• Буаздық мерзімі
жануарлардың жеке
түрлерінің ішінде тіршілік
ортасына, жыл кезеңіне,
жалқы, егіз немесе одан
көп ұрпақ табуына, т.б.
себептерге байланысты
өзгеріп отырады. Буаз
малға ерекше күтім қажет,
Буаздық кезіндегі мал
ауруларына іш тастау, ісіп-
кебу, ерте төлдеу, жатыр
жарығы, жатырдың
бұрылуы не түйілуі
жатады
• Буаз малдың ісіп-кебінуі
малдың қан айналымының
бұзылуынан, жүрек пен
бүйрек ауыруынан, малды
өріске шығармаудан, т.б.
болады. Ісік асқынғанда
зәр айдайтын, іш жүргізетін
және жүрек қызметін
күшейтетін дәрілер
беріледі. Ерте төлдеу малға
сапасыз азық, суық су
беруден не оқыс қимыл
жасаудан, жатыр сығатын,
іш жүргізетін дәрілер көп
беруден де болады. Жатыр
жарығы құрсақтың көк еті
жыртылғанынан болады
• Жатырдың бұрылуы не түйілуі
буаз малдың оқыс бұрылуынан,
құлауынан болады. Бұл кезде
алдымен жатырдың қай жаққа
бұралғанын анықтайды. Сабан
не пішен төселген жерге малды
жатырдың бұралған жақ
жамбасынан (малдың бөксе
жағын биіктету керек)
жатқызады. Малдың аяғын
байлап, жатыры бұралған жаққа
қарай малды қыр арқасынан тез
аударады. Буаздық кезеңіндегі
ақаулықтар әр түрлі ауруларға,
сүтінің азаюына, кейде малдың
қысыр қалуына соқтырады.
Жүктілік фактісін анықтаған соң, сиырдың басталатын
күнін анықтаңыз. Бұл сиыр сауынды тоқтатқанда.
Көптеген мамандар қырыққанға дейін (босанудан) 2 ай
бұрын сауынға ұшыраған сиырларды тоқтатады. Алайда,
жүктілік мерзімі (жүктілік) 240-дан 311 күнге дейін
созылады. Жүктілік кезеңіндегі осындай ауытқулармен,
ешқашан балапан күнін ешқашан біле алмайсың. Егер
ұрықтандыру күні ғана белгілі болса, оныншы айда, егер
жүктілік анықталса, сиырдың іске қосылу уақыты қажет.
Мамандар - ветеринар дәрігерлері ұрықтандырудан
кейінгі жеті жарым айда сауынды сиырдың басталуын
тоқтатуды ұсынады. Бұл жағдайда көптеген жануарлар
(сиырлар сүтті емес кезең) 60 күнге созылады.
Сиырлардың 7% -ы қысқарады.
Әр түрлі уақытта сиырларда жүктілік әртүрлі әдістермен
анықталады: мысалы, бір жарым-екі айдан кейін, ветеринария
ректалды тексеру арқылы жүктілікті анықтай алады. , ветеринар
әйелдің жүктіліктің ұзақтығын анықтай алады, ол сиыр сатып
алған кезде өте ыңғайлы. Яғни, сіз дереу жүктіліктің фактісін
және ұзақтығын анықтай аласыз.

Жұптаудан кейін бес-алты айдан кейін жүктілік сыртқы
зерттеулермен анықталады. Осы мақсатта сиырдың артқы
жағын тексеріп, сиырдың беткейлерінің конфигурациясын
салыстырыңыз. Сиырдың сол жағында шрам болады, ал оның
ішіндегі ең көрнекті бөлігі ортасында жатыр. Ал оң жақта жеміс
бар, ал іштегі төменгі бөлікте күшті шағала болады.
Қорытынды

Жануарлардың иелері үшін жануарларға буаздық
мерзімінің басталуы туралы мүмкіндігінше
тезірек танысу өте маңызды. Өйткені, осы кезеңде
сиырдың басқа түрімен азықтандырылу және
сиырдың құрамындағы басқа өзгерістерді сақтау
қажет. Бұл ұрықтың дұрыс дамуы мен сиырдың
денсаулығын анықтайды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
• 1. Студенцов А.П., Шипилов B.C., Никитин В.Я и др.; Под ред.
Никитина В.Я. и Миролюбова М.Г. - 7-е изд.; перераб. и доп.
"Ветеринарное акушерство, гинекология и биотехника
размножения" - М.: Колос, 2000.
• 2. Жоланов М.Н., Қойбағаров Қ.У., Төребеков О.Т. «Мал акушерлігі
жəне гинекологиясы". Қаз ҰАУ. Алматы. «Агроуниверситет»
баспасы, 2005.
• 3. Никитин В.Я., Миролюбов М.Г., Гончаров В.П., Храмцов В.В.,
Преображенский О.Н практикум по акушерству, гинекологии и
биотехнологии размножения животных-М.:Колос, 2004.
• 4. Жоланов М.Н., Қойбағаров Қ.У., Төребеков О.Т. «Мал көбею
биотехнологи-ясы». Қаз ҰАУ. Алматы. «Агроуниверситет» баспасы,
2009.
• 5. Төребеков О.Т. «Сиырдың акушерлік-гинекологиялық
аурулары». Қаз ҰАУ. Алматы. «Агроуниверситет» баспасы, 2010.
• 6. Студенцов А.П., Шипилов B.C., Субботина Л.Г., Преображенский
О.Н.под ред. Шипилова В.С. "Ветеринарное акушерство,
гинекология" - 5-е изд. испр. М.: Колос,1980.

Ұқсас жұмыстар

Буаз малдың жағдайын бақылау

Буаздықты анықтаудың клиникалық және зертханалық әдістері

Акушерлік аурулар

Малшаруашылығында қолданылатын биотехнологиялық әдістер туралы

Микроэкономиканың зерттеу пәні, объектісі және субъектісі

Емдеу-алдын алу мекемелерінде жұмысты ұйымдастыру

ИНЖЕНЕРЛІК- ГИДРОЛОГИЯЛЫҚ ІЗДЕНІСТЕР. ГИДРОМЕТЕОРОЛОГИЯЛЫҚ ІЗДЕНІСТЕРДІҢ ӘДІСТЕМЕСІ

ХАССП жүйесі

Экономикалық теория тұрғысынан шығын факторлары

Қазақстанның қазіргі заман тарихы пәні

Пәндер