Грам тәсілі

Презентация қосу

Х.Досмұхмедұлы атындағы Атырау университеті.
Жаратыластану және ауылшаруашылық ғылымдар факультеті.
Биология және ауылшаруашылық пәндер кафедрасы

( 2-аралық бақылау № 31)

Бояудың күрделі және қарапайым тәсілдерінің
айырмашылықтары. Грам тәсілімен бояу тәртібі. Грам-теріс және
грам-оң бактериялардың айырмашылықтары

Топ: 5В011300Биология 43
Курс: 4
Орындаған: Тәшенова М
Тексерген:Аға оқытушы, магистр
Тапешова Ш
Жоспары

Бояудың күрделі, қарапайым тәсілдері
Грам тәсілі
Грам-теріс және грам-оң бактериялардың айырмашылықтары
Қорытынды
Бақылау сұрақтары
Пайдаланылған әдебиеттер
Бояудың күрделі, қарапайым тәсілдері
Микробтар клеткасы қабырғасының химиялық құрамы мен құрылысы біркелкі
емес, сондықтан олар бір бояғышпен әр түрлі боялып, кейін спиртпен,
қышқылдармен және басқа реактивтермен әрекет еткенде бірдей
түссіздендірілмейді. Микроб жасушасының бөлімдері де бояғыш ерітінділермен
біркелкі боялмайды.

қарапайым тәсіл Күрделі тәсіл
Қарапайым ( 1 ғана бояуыш қолданылады ) Күрделі ( 2 – 3 бояғыш қолданылады )
Қарапайым бояу әдістерін Күрделі бояу әдістерін жасуша
микроорганизмдердің құрылыс мен микроорганизмдердің
формаларын анықтау дифференциациясын жасауда
үшін қолданады. Бұл қолданылады
кезде жағымдыларды Бояудың күрделі (дифференциалды)
қандай да бір бояумен тәсілдері микроб клеткасының осы
бояиды.Негізгі бояулардың қаситтеріне негізделген. Күрделі
Ішінде көбінде негізгі, фенолды тәсілмен бояу процесінде бірнеше
фукцинді, сафранилді, бояғыштар қолданылады. Зертхана
бейтарапты қызғылт, тәжірибесінде Грам, Циль-Нильсен,
безуви, генциан күлгін Козловский, Меллер, Злоттогорова
қолданылады және басқа тәсілдер қолданылады.
Бактериялық бояғыштар
1. Негізгі (сілтілік) 2. Қышқылдар
қызыл: сафранин, негізгі фуксин қызыл: қышқылды фуксин, эозин
фиолетовые: генцианвиолет, кристаллвиолет, сары: пикринді қышқыл
метиллвиолет
көк: меттиленді көк
жасыл: малохитті жасыл
коричневые: везувин, хризоидин
Боялған препараттың дайындалуы келесі
кезеңдер арқылы өтеді:

• Жағынды дайындау
• Кептіру
• Фиксациялау
• Бояу
Грам тәсілі
Грамм бойынша бояу дегеніміз -бактериялардың бар
жоғын,олардың грамы оң немесе теріс екенін анықтау үшін
қолданылатын негізгі әдістердің бірі. Бұл тәсілді 1884
жылы дат ғалымы Христиан Иоким Грам ұсынған болатын.
Грам ұсынған тәсіл бойынша клеткалардың боялуы клетка
қабықшасының құрамына байланысты.Грамтеріс және
Грамоң бактериялардың әр түрлі боялуы олардың клетка
қабырғалары құрылымына байланысты. Грам-оң
бактериялардың клетка қабырғасы грам-теріс
микробтардікіне қарағанда қалың және көптеген
1-Сурет. Христиан Иоким Грам. 1853-1938
пептидогликан полимерін иемденген. Сондықтан
генцианвиолетпен тығыз байланысып, спиртпен әрекет
жасағанда түссізденбейді. Грам-теріс бактериялардың
клетка қабырғасы жұқа және оның құрамында
пептидогликан аз мөлшерде болады. Осы себептен олар
бояумен әлсіз боялып, спиртпен өңсізденеді.
Грам бойынша бояу әдісі:
• Бекітілген препараттың үстінде фенолды күлгін генцианвиолет
сіндірілген сүзгіш қағаздың тілімін 2-3 минут ұстайды.
• Сонан соң қағазды алып, жағындыны Люголь ерітіндісімен 2-3 минут
өңдейді.
• Бояудың келесі кезеңінде жағынды 96%-дық этил спиртімен 30-40
секунд өңделеді де жақсылап сумен жуылады.
• Препарат Пфейффердің фуксинімен қосымша 1 минут боялады.
• Сумен жуылған соң, сүзгіш қағазбен кептіріліп, микроскопияланады.

Осы тәсіл бойынша бояу нәтижесінде микробтар күлгін немесе қызғылт түстерге
боялады. Спирттің әрекетіне қарамастан бастапқы күлгін түсін сақтайтындар Грам оң
микробтар тобына жатқызылады (топалаңның, шошқа тілмесінің, қатерлі ісіктің
қоздырғыштары, стафилококктар және т.б.), ал спиртпен өңсізденіп фуксинмен қызғылт
қызыл түске қосымша боялатындар Грам теріс микробтар тобына жатқызылады (ішек
таяқшасы, сальмонеллалар, пастереллалар және т.б.).
3- Сурет. Грам оң тәсілі. Бацилла

2- Сурет. Стафилококк гр+ пен ұсақ таяқшаның
гр- қоспасы.
Грам әдісі бойынша боялғандағы көрінген бейне

4-Сурет Грам теріс. Ішек таяқшасы
Грам әдісімен бояу үлгісі
1 2 3 4

5 6 7 8

9 10 11 12
Нәтижесі :

5-Сурет. Грам теріс тырысқақ вибрионы 6-Сурет. Грам оң бацилла

•Көбінесе грамтеріс (қызғылт) бактериялар үш •Бактериялардың түрін микроскоппен пішініне қарай
топқа бөлінеді: кокки (дөңгелек), таяқша тәрізді анықтауға болады: көбінесе олар кокки (дөңгелек)
(ұзын және жіңішке) және аралық пішіні бар және бацилла (таяқша тәрізді) болады. Міне, грам-
коккоид.Грам-теріс кокктар көбінесе әр түрлі позитивті (күлгін) бактериялардың кең тараған
түрлермен бейнеленеді Neisseria.Грам теріс түрлері:Грам-позитивті кокктар - ереже бойынша
таяқшалар қамтиды colibacillus,энтеробактерияла стафилококктар (жүзім шоғыры түрінде) немесе
р, Клебсиелла, цитобактериялар, серратия, протеус стрептококктар (тізбектер).
, сальмонеллалар, шигелла, псевдомонас және •Грам-позитивті таяқшалар қамтиды бациллалар,
тағы басқалар. Тырысқақ вибрионы қалыпты клостридия, коринебактериялар және листерия...
немесе қисық таяқшалар түрінде де болуы мүмкін. Тұқым өкілдері актиномицеттер бұтақтары мен
•Грам-теріс «коккоидты» бациллалар (немесе жіптері жиі болады.
«коккобактерия») қамтиды бордетелла, бруцелла
лар, гемофилия және пастерелла.
Грам оң және грам теріс
бактерияларының айырмашылықтары

Грам оң Грам теріс
• Көпқабатты пептидогликан • Бір қабатты, бір жақты пептидогликан
Жасуша қабырғасы массасы 40-90% Жасуша қабырғасы массасы 5-10%
• Тетрапептидтер пептидогликан • Тетрапептидтер тікелей қосылады
қосылған пентаглицин көпірлермен • Тейхой қышқылы жоқ
• Тейхой қышқылы бар • Сыртқы мембрана бар
• Сыртқы мембрана жоқ • Периплазмалық кеңістік бар
• Периплазмалық кеңістік жоқ
Қорытынды
Грам әдісімен бояғанда спора түзуші дақыл бояуды тек микробтық жасушаның
вегетативтік бөлігі боялады, ал спора түссіз. Оның қабығының өткізгіштігі ыстық
тұз қышқылымен өңдегеннен кейін немесе қыздырумен жүретін бояудың
концентрирленген ерітіндісін қолданған кезде бірден жоғарылайды. Грам оң
бактериялардың жасуша қабырғасында ароматты және күкіртті аминқышқылдары
жоқ, липидтер аз, ал грам теріс бактерияларда, керісінше, аталған заттар көп 18
мөлшерде кездеседі. Сонымен қатар, грам оң бактерияларда рибонуклеин
қышқылының магний тұздары бар, олар грам теріс бактерияларда жоқ. Осы заттар
генцианвиолет, йодпен және ақуыздармен бірге тұрақты химиялық кешен кұрайды,
спиртпен түссіздендіргенде жойылмайды.
Бақылау сұрақтары

1 Бояудың күрделі және қарапайым тәсілдерінің айырмашылықтары.

2. Бактериялық бояғыштар түрін атаңыз

3 Грам-теріс және грам-оң бактериялардың айырмашылықтары.
Пайдаланылған әдебиеттер

1.М.Х. Шығаева, Ә.Т. Канаев. Микробиология және вирусология. - Алматы, 2008.-
стр52-65 .376 С.

2. Дарқанбаев Т.Б., Шоқанов Н.Қ. Микробиология және вирусология негіздері.
Алматы,
“Қайнар”, 2000. -стр 463-475. С -591

3. Коротяев А.И, Бабичев С.Л. Медицинская микробиология, иммунология и
вирусология. — СПб.: Спец. лит, 2000.- 230 с.57-63 стр

Ұқсас жұмыстар

Препараттарды бояу әдістері және қолданылатын ерітінділер

Микроорганизмдер колония санын анықтау

Тері микрофлорасы

Сүтқышқылды микроағзалардың антагонистік белсенділігі

Бактерия клеткасының құрылысы

Таяқша бактериялар

ДЕЗИНФЕКТАНТТАРҒА ГАРДНЕРЕЛЛАЛАР

Гарднереллалар. Экологиясы. Адамға потогенділігі және аурудың ағзасындағы орналасуы

Инфекция туралы ілім. Инфекция түрлері

Микробқа қарсы дәрі дәрмектер. Антисептиктер мен дезинфекция

Пәндер