Азот қышқылының қолданылуы

Презентация қосу

Тақырыбы: Азот қышқылының
өндірісі
Азот қышқылы маңыздылығы жоғары
бейорганикалық қышқыл болып табылады және
өндіріс көлемі бойынша күкірт қышқылынан
кейінгі екінші орынды алады. Суда еритін
тұздар түзеді (нитраттар), концентрлі түрінің
органикалық қосылыстарға тотықтырғыш және
нитрлеуші әсері бар, қара металдарды
пассивтейді. Бұның барлығы азот қышқылының
халық шаруашылығында, қарулы техникада кең
қолданыс табуына жол ашты.
Өндірістің қысқаша тарихы
Сонау VIII ғасырдың өзінде алғаш рет азот қышқылын селитра
мен темір купоросының қоспасын қыздыру арқылы алу әдісі
белгілі болған еді. Кейінірек азот қышқылы селитраға
концентрлі күкірт қышқылын қосқанда алынатындығы
анықталды.
NaNO3+H2SO4=HNO3+NaHSO4

Азот қышқылын кокс газынан бөлінетін аммиакты
тотықтыру әдісі де қолданылды.
Азот қышқылын аммиактан алудың негізін салушы инженер
И.И.Андреев. 1914 жылдан бастап, Донбаста көмір
кокстегенде шығатын аммиакты тотықтырып азот қышқылын
алуға болатындығын дәлелдеп, 1917ж. Юзовкада (қазіргі
Донецк) бірінші зауыт салынды.
Қазіргі кезде азот қышқылының екі сұрыбы шығарылады: 50-
60% сулы ерітінді болатын сұйытылған және 96-98% HNO3
болатын концентрлі.
Азот қышқылының қолданылуы:
Металдардың нитраттары;
Целлюлоза нитраттары;
Ароматты нитроқосылыстар;
Қопарылғыш заттар;
Түсті металллургия;
Нитролактар;
Бояғыштар;
Пластмассалар;
Нитрофос;
Нитрофоска;
Аммоний нитраты;
Зымыран отыны.
Сусыз азот қышқылы – кристалдану
температурасы -41,6°С, қайнау
температурасы – 82,6° және тығыздығы -
1,513г/м3 болатын сұйықтық. Сумен кез
келген қатынаста араласып, гидраттар деп
аталатын жеке қосылыстар,
HNO3*H2O және HNO3*3 H2O, түзеді.
1. Күшті электролит,суда иондарға
диссоциацияланады.
HNO3 -> H+ +NO3-
Индикатордың түсін өзгертеді.
2. Негіздік оксидтермен әрекеттеседі
СuO+2 HNO3 -> Cu(NO3)2 +H2O
3.Негіздермен әрекеттеседі
HNO3 + KOH -> KNO3 + H2O
4. Тұздармен әрекеттеседі.
Na2CO3 + 2HNO3 -> 2NaNO3 +H2CO3
Өзіндік
Құрғақ ерекшеліктері: / \
5. Жарықтың әсерінен ыдырайды,тұрақсыз
H2O CO2
4HNO3 -> 2H2O +4NO2 + O2
6.Металдардың кернеу қатарына қарай орналасқан металдармен ә
кестеге қара)
а)4HNO + Cu -> Cu(NO ) + 2NO ↑ + 2H O
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Азот қышқылының өндірісі

Азот оксидтері

Азоттың қосылыстары. Аммиак

Азот қышқылы өндіру

Фосфор қышқылы

Құрамында азот қышқылының қалдығы функционал

Полиоксикарбони полиаминополикарбон қышқылдарының туындылары

ФОСФОР – тіршілік пен ақыл – ой элементі

Қышқылдар Сірке қышқылы

Калий тыңайтқышы

Пәндер