Сыртқы жүктеме әсерінен арқалықтың көлденең қимасында

Презентация қосу

Иілу
деформацияс
ы
Орындаған:Сапар Байтұлжан
Тексерген:Айсаев Сатжан
ИІЛУ
Иілуге жұмыс істейтін сырық
арқалық деп аталады
Сыртқы жүктеме әсерінен
арқалықтың көлденең қимасында
тек қана Мz иілу моменті пайда
болатын деформация түрі таза
иілу деп аталады.
Сыртқы жүктеме әсерінен
арқалықтың көлденең қимасында
Мz иілу моменті және Qy
көлденең күш пайда болатын
деформация түрі көлденең иілу
деп аталады.
Qy таңбалар ережесі
Егер де қима жағынан қарағанда қалған бөлікті
сыртқы күш сағат тілімен бағыттас бұрса,
онда осы қимадағы көлденең күш оң таңбалы
және керісінше

Мz таңбалар ережесі
егер қима жағынан қарағанда, қалған бөлік
сыртқы жүктеме әсерінен ойыс жағы төмен
болатындай иілсе, онда осы қимадағы иілу
моменті оң таңбалы және керісінше
Иілудегі дифференциалдық тәуелділіктер – сыртқы жүктеме мен
ішкі күш факторларын байланыстырады. Қарқындылығы q
таралған күшпен жүктелген арқалықтан элементар dх
ұзындығын бөліп алып, қалған бөлікке алып тастаған
бөліктің әсерін ішкі күштер арқылы өрнектейік:
y
q

Q MZ+dMZ
M
Z y O x
Qy+dQy
d
х
Элементар бөлік тепе-теңдік күйде болып, келесі
статиканың тепе-теңдік теңдеулерін қанағаттандырады:
Бірінші теңдеуден
анықталады:

Көлденең күштен ұзындық бойынша алынған бірінші
туынды таралған күштің қарқындылығына тең.
Екінші теңдеуден dх екінші дәрежесін өте аз шама деп
ескеріп, анықталады:

Иілу моменттен ұзындық бойынша алынған бірінші
туынды көлденең күшке тең.
Негізгі тәуелділіктерді ескеріп:

Иілу моменттен ұзындық бойынша алынған екінші туынды
таралған күштің қарқындылығына тең.
Qу ,Мz эпюраларын тұргызудағы
1. Егер арқалық сыртқы қадалған күшпен жүктелсе,
онда Qy эпюріндеерекшеліктер.
осы күш түскен қимада күшке тең
секіріс, ал Mz эпюріне сынық сәйкес келеді.
2. Егер арқалық таралған күшпен жүктелмесе (q=0),
онда Qy эпюрі арқалық өсіне параллель түзумен, ал
арқалықтың осы аралығындағы Mz эпюрі көлбеу
түзумен шектеледі.
3. Егер арқалық q таралған күшпен жүктелсе, онда Qy
эпюрі көлбеу түзумен, ал Mz эпюрі параболамен
шектеледі. Параболаның дөңес жағы таралған күшке
қарсы бағытталады.
4. Арқалықтың Qy=0 эпюрінде, Mz эпюрі - экстремум
(масимум не минимум) мәнге ие болады.
5. Егер арқалық сыртқы қадалған моментпен
жүктелсе, онда Qy эпюрі еш өзгеріссіз, ал Mz
эпюрінде момент түскен қимада моментке тең секіріс
сәйкес келеді.
6. Арқалықтың Qy >0 эпюрі аралығында, Mz эпюрі
өседі және Qy <0 эпюрі аралығында, Mz эпюрі кемиді.
Күш жазықтығы арқалықтың көлденең қимасының басты
Таза иілу кернеулік күйінде
инерция өстері арқылы өтсе, иілу көлденең жазық иілу
қолданылатын гипотазалар:
деп аталады.
1. Деформацияға дейінгі
арқалық өсіне
перпендикуляр жазық
қималары деформациядан
кейін де сол жазық күйінде
арқалық өсіне
перпендикуляр қалады
(жазық қималар
гипотезасы).
2. Деформация кезінде бойлық
талшықтар бір бірімен
әсерлеспейді.
Таза иілудегі деформация ұшырамайтын қабат бейтарап
қабат деп аталады. Бейтарап қабаттың арқалықтың
көлденең қимасымен қиылысу сызығы бейтарап өс
болып табылады.
ТАЗА ИІЛУДЕГІ
КЕРНЕУ
Таза иілу кезінде арқалықтың көлденең қимасында тек
қана тік кернеу σ пайда болады.
Тұжырым 1: Бейтарап өс -
көлденең қиманың ауырлық
центрі
арқылы
Тұжырым 2: Бейтарап өс-
өтеді.
көлденең қиманың бас өсі
болып табылады
ЕIz- иілудегі арқалықтың
қатаңдығы
Бейтарап өске симметриялы көлденең қима кернеулерінің
абсолют шамасы бойынша ең үлкен және ең кіші мәндері
келесі формуламен анықталады:

Көлденең қиманың өлшемдері мен пішініне байланысты
анықталатын геометриялық шама өстік қарсыласу моменті
деп аталады:

Тік кернеудің максималь мәні өстік қарсыласу моментін
ескерсек, келесі формуламен анықталады:
ҚИМАНЫҢ ҚАРСЫЛАСУ
МОМЕНТТЕРІ
Төртбұрышты
y
қима:

h z

b
y Дөңгелек
қима:

D z
R

y Сақина
кимасы:

D d z
БЕРІКТІК
арқалық
ШАРТЫ
материалының
мүмкін кернеуі
ЕСЕПТЕУ
ТҮРЛЕРІ
1. Тексеру есебі: беріктікті
тексеру.
Кернеудің есептеу мәні мүмкін кернеуден 5 % артық мәні
қабылданады.
2. Жобалау есебі: қиманы таңдау. Конструкция элементерінің
көлденең қимасының геометриялық өлшемін анықтау .

3. Жүктелуді есептеу: мүмкін моментті анықтау.

ПОТЕНЦИЯЛЫҚ
ЭНЕРГИЯ
КӨЛДЕНЕҢ ИІЛУДЕГІ
КЕРНЕУ
Көлденең иілу кезінде арқалықтың
көлденең қимасында тік және жанама
кернеулер пайда болады.

Журавский
формуласы
ҚАРАПАЙЫМ ҚИМАЛАР ЖАНАМА КЕРНЕУ
ЛЕРІy Төртбұрышты
қима:

h z

b
Дөңгелек
y
қима:

D z
R

y Сақина
кимасы:

D d z
тік және жанама кернеулер
эпюрі y σ τ

z

ИІЛУДЕГІ ТОЛЫҚ
ЕСЕПТЕУ:
Иілудегі толық есептеу келесі қауіпті қималар үшін
анықталады:
1) Модулі бойынша Mz иілу моментінің ең үлкен мәніне
сәйкес қима –осы қима үшін арқалықтың қимасы таңдалады;
2) Модулі бойынша Qy көлденең күштің ең үлкен мәніне
сәйкес қима ;
3) Модулдері бойынша Mz иілу моментінің және Qy көлденең
күштің ең үлкен мәндеріне сәйкес қима .
ОРНЫҚТЫЛЫҚ ТУРАЛЫ
ТҮСІНІКсыртқы . күштер әсер еткенде, өзінің
Кез келген жүйенің,
бұрынғы күйін сақтап қалу қасиетін орнықтылық деп
аталады.

Орнына қайтаратын Орнына қайтаратын Орнына
күш бар (ауырлық күші күш жоқ (ауырлық қайтаратын күш
шарды бастапқы күш шарды бастапқы те орнынан алып
орнына қайтарады). орнынан алып кететін күш те
Орнықты тепе кетеді). жоқ.
теңдік күй Орнықсыз тепе Талғаусыз тепе
теңдік күй теңдік күй
Берілген жүйенің орнықтылығын жоғалтатын ең аз сыртқы
күшті, жүктемені, кернеуді сәйкес дағдарыс күші (Рд),
дағдарыс жүктемесі, дағдарыс кернеуі деп атайды.
ЭЙЛЕР
ЕСЕБІ сызықтың
Серпімді дифференциалдық
жуық теңдеуі:

Сызықтық дифференциалдық теңдеудің
шешуі

Эйлер
формуласы

μ - келтірілген ұзындық
коэффициенті;
μl - сырықтың келтірілген ұзындығы.
ТІРЕКТЕРДІҢ БЕКІТІЛУ ТҮРЛЕРІН
ЕСКЕРУ
Рд сырықтың бекітілу түрлеріне, жүктелу түрлеріне және
қиманың пішініне байланысты. Р
Р Р
Р

B B
B B

A A A A

μ=1 μ=2 μ=0,7
μ=0,5
ЭЙЛЕР ФОРМУЛАСЫНЫҢ
ҚОЛДАНУ ШЕГІ
Сырықтың серпімлі сызығының дифференциалдық теңдеуін
интегралдау арқылы Эйлер формуласы анықталады. Бұл теңдеу
кернеу мен деформация арасындағы сызықтық тәуелділік шегінде
ғана орындалатындықтан, Эйлер формуласы бойынша дағдарыс
кернеуі σпц пропорциональдықтың шегінен аспайтындай
анықталады, яғни

i2min=Imin/F теңдіктерін пайдаланып, мұндағы
imin - сырықтың көлденең қимасының ең кіші
иенрция радиусы, сонда бұл шарт
λжазылады:
- сырықтың майысқыштығы деп
аталады, сырық өлшемдеріне, тірек
түрлеріне байланысты өлшемсіз шама :

Эйлер формуласы сырықтың майысқыштығы

жұмсақ көміртекті болат материалы үшін σпц=210МПа және
E=2.1·105МПа
Яғни, Эйлер формуласының қолдану шегі :
Инженерлік есептеулерде майысқыштығы орташа
сырықтарда

Ф.С.Ясинский тәжірибелік негізде анықтаған эмпириалдық
сызықтық тәуелділік ұсынған (Ясинский формуласы):

мұндағы а, в материалдардың тұрақты сипаттамалары [Па]
(мысалы, болаттың 40 маркасы: a=321 МПа, b=1,16 МПа).
ОРНЫҚТЫЛЫҚ
ШАРТЫ қамтамасыз ететін шарт:
Сырықтың орнықылығын

мұндағы nорын – кор коэффициенті,
[σорын] – орнықтылықтағы мүмкін кернеу.

φ мүмкін кернеуді төмендету коэффициенті. Бұл
коэффициенттің мәндері Құрылыстық ережелер мен
нормалар (СНИП) арқылы тағайындалған, таблица
арқылы майысқыштықтың функция түрінде әртүрлі
маркалы болат және басқа материалдарға (шойын,ағаш)
берілген.

Ұқсас жұмыстар

Желдің әсері

Көтергіш кран

Бұлшық еттердің физиологиялық қасиеттері. Бұлшық еттердің жиырылу түрлері

Омыртқа жарасы

Бағыттамалы бұрмалар мен тұйық қиылыстарды салуға қойылатын талаптар

Жасушалық регенерация

Темір жолдағы жасанды құрылыстар

Бұрғылау мұнаралары және оның түрлері

Беріктікке есептеу

Бұлшықет тіндері

Пәндер