Тұрғындардың мүгедектігі

Презентация қосу

КеАҚ «Қарағанды медицина университеті»

ДЕМОГРАФИЯНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК-
МЕДИЦИНАЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
Орындаған: Жұмаш А.
Махсаткулов М.
Мейрамова Г.
Тексерген:

Қарағанды, 2021
ДЕМОГРАФИЯ

(грек тілінен аударғанда demos – халық) –
халық туралы және оның қоғамдық
дамуы туралы ғылым.
МЕДИЦИНАЛЫҚ ДЕМОГРАФИЯ

– бұл халықтың механикалық және табиғи
қозғалысы процесіне медициналық-әлеуметтік
факторлардың әсерін зерттейтін және
тұрғындар денсаулығының көрсеткіштерін
жақсартуға арналған ұсыныстарды өңдейтін
ғылым.
Демографиялық- статистикалық
көрсеткіштер қолданылады:

тұрғындар денсаулығын бағалауда;
көбею заңдылықтарын,
тұрғындар саны мен құрылымы негізінде
денсаулық сақтау кадрлары мен ұйымдарын
жоспарлау, орналастыру және болжауда;
медициналық-әлеуметтік шаралардың тиімділігін
бағалауда.
ДЕМОГРАФИЯ

СТАТИКА ДИНАМИКА

бір уақытқа сәйкес халық санының
халық санын білу өзгерушілігін зерттеу

халық саны мен Механикалық қозғалыс Табиғи
құрылымы: қозғалыс
- жынысы, (миграция) туушылдық,
- жасы, ішкі, өлім-жітім,
- кәсібі, сырқы, табиғи өсу,
- әлеуметтік маятниктік некелесу,
жағдайы, , ажырасу
- ұлты, қайтымсыз, және т.б.
- орналасуы, уақытша,
- тығыздығы мезгілдік
және т.б.
Халық санағының негізгі принциптері:
1. жалпылық;
2. санақ бағдарламасының болуы және оның
бірлігі;
3. жекелеп тіркеу;
4. мәліметті тікелей халықтан жинау;
5. бақылаудың экспедициялық әдісі;
6. санақтың біркезділігі;
7. санақтың орталықтандырылуы;
8. мәліметтерді автоматы түрде өңдеу;
9. санақ құпиясын сақтау;
10. 10 жылда бір рет жүргізіледі.
2021 жылғы халық санағынан кейін белгілі болған мәліметтер

ХАЛЫҚ ҚҰРАМЫ
Ұлттар Пайыздық үлесі %
Қазақтар 69,1
Орыстар 18,42
Өзбектер 3,29
Украиндар 1,36
Ұйғырлар 1,48
Татарлар 1,06
2019, 2020, 2021 жылдардағы халық саны

19400

19200 19177.1

19000

18800

18632.1
18600

18395.5
18400

18200

18000
2019жылы 2020жылы 2021жылы
ДИНАМИКА
Механикалық қозғалыс немесе көшіп-қону
Көші-қон келесі түрлерге бөлінеді:
Қайтымсыз – ҚР жергіліксіз тұрғыны
Уақытша – Құрылыс отряды
Мезгілдік – ҚДСЖМ тыңдаушылары
Маятниктік – Алматы қаласында жұмыс істейтін Ұзынағаш тұрғындары
Сыртқы – Ресейге қоныс аударған адам
Ішкі – Бір облыстан екінші облысқа көшкен тұрғындар;
МЕМЛЕКЕТТІҢ КӨШІ-ҚОН САЯСАТЫ
екі мәселені шешуге бағытталған:
Бірінші мәселе - көші-қон көлемін төмендегі жағдайлар бойынша
көтеру:
1) репатрианттар - қандастар;
2) реэмигранттар - бұрынғы Қазақстан азаматтары;
3)экономикалық және экологиялық жағдайы қолайсыз аудандардан
көшіру.
Екінші мәселе - мемлекетті модернизациялау үшін халықты тиімді
орналастыру және өмір сүру сапасын жоғарылату.
Бұл шаралар жаңадан шыққан «Нұрлы көш» бағдарламасында
қарастырылған.
ДЕМОГРАФИЯЛЫҚ КОРСЕТКІШТЕРДІ ЕСЕПТЕУ:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БОЙЫНША 2019, 2020, 2021
ЖЫЛДАРДАҒЫ ТУУ КӨРСЕТКІШІ

430000

425000

420000

415000

410000

405000

400000

395000

390000
2019жылы 2020жылы 2021жылы
Өлім көрсеткішін талдағанда, жалпы көрсеткіштермен бірге арнайы
көрсеткіштер де есептеледі, мысалы жасына , жынысына, кәсібіне және т.б.
байланысты өлім көрсеткішін есептеген кезде:

белгілі бір жастағы (немесе жынысы, кәсібі) өлгендер саны ×1000
--------------------------------------------------------------------------------------
сол жастағы (немесе жыныс, кәсіп) халықтың орташа жылдық санына
Сәбилер өлімі
халықтың әлеуметтік салауаттылығығын, медициналық-әлеуметтік көмектің
деңгейі мен сапасын, акушерлік-гинекологиялық және педиатриялық
көмектің тиімділігін бағалайтын оперативті критерий және индикатор
болып саналады.
Сәбилер өлім көрсеткіші
1 жылдағы1 жасқа толмай өлгендер саны × 1000
--------------------------------------------------------------
осы жылда тірі туылғандардың 2/3 + былтыр тірі туылғандардың 1/3
ҚР сәбилер өлімінің себептері:
перинатальды кезеңде туындайтын
жағдайлар;
туа пайда болған ақаулар;
тыныс алу жүйесінің аурулары;
қайғылы жағдайлар;
улану және жарақаттар,
инфекциялық және паразитарлық
аурулар.
1. Ерте неонатальды өлім көрсеткіші:
Туылғаннан кейін 0-7 күн аралығында қайтыс болған балалардың саны ×
1000
--------------------------------------------------------------------------------------
Тірі туылғандардың саны
2. Неонатальды өлім көрсеткіші:
Өмірінің алғашқы 4 аптасында қайтыс болған балалардың саны × 1000
--------------------------------------------------------------------------------------
Тірі туылғандардың саны
3. Кеш неонатальды өлім көрсеткіші:
Өмірінің 2,3,4 аптасында қайтыс болған балалардың саны × 1000
--------------------------------------------------------------------------------------
Тірі туылғандардың саны- өмірінің алғашқы 1 аптасында қайтыс болған
балалардың саны
4. Постнеонатальды өлім көрсеткіші:
Өмірінің 29 күнінен 1 жылға дейін қайтыс болған балалардың саны × 1000
--------------------------------------------------------------------------------------
Тірі туылғандардың саны- өмірінің алғашқы 4 аптасында қайтыс болған
балалардың саны
ХАЛЫҚ АУРУЛЫҒЫ

– халық арасында аурудың таралуы.
АЛҒАШҚЫ АУРУЛЫҚ

халық арасындағы жаңа, бұрын еш
жерде тіркелмеген және биылғы
календарлық жылда алғаш рет
анықталған аурулардың жиынтығы.
ЖАЛПЫ АУРУЛЫҚ (таралуы)

бұл биылғы жылы бірінші рет анықталған
аурулар мен өткен жылы анықталып,
биылғы жылы сол аурудың салдарынан
бірінші рет қаралған халық арасындағы
барлық аурулардың жиынтығы.
НАҚТЫ АУРУЛЫҚ
(ДӘЛЕЛДЕНГЕН АУРУЛЫҚ)

бұл қаралу кезіндегі аурулық және
медициналық тексеру кезіндегі
аурулық тан медициналық тексеру
кезінде расталмаған аурулықтың
айырмасы. Нақты аурулықтың деңгейін
анықтау өте қиын.
МЕДИЦИНАЛЫҚ ТЕКСЕРУ МӘЛІМЕТІ БОЙЫНША
АУРУЛЫҚ
(ПАТОЛОГИЯЛЫҚ ЗАҚЫМДАЛУ)

дәрігерлік қарауда айқындалған аурулар
мен түрлі морфологиялық және
функционалдық өзгерістердің жиынтығы.
Қазақстан халқы арасында алғашқы аурулық
құрылымында негізгі рангтік орындарды
тыныс алу жүйесі аурулары,
тері және тері асты шел қабаты аурулары,
жарақаттар мен уланулар,
зәр шығару,
ас қорыту аурулары алады.
Жалпы аурулық құрылымында
тыныс алу жүйесінің аурулары,
ас қорыту,
зәр шығару,
қан айналым жүйесі аурулары,
көз және оның қосалқылары аурулары
алады.
Халық аурулығы жөніндегі мәліметтер халық
арасында таралған аурулардың деңгейі мен
құрылымын анықтауға, қауіп- қатер
факторларын табуға, емдеу-профилактикалық
шараларды ендіру тиімділігін бағалауға
мүмкіндік береді. Олар денсаулық сақтау
ұйымдары мен органдарына жедел басқару,
күнделікті және перспективті жоспарлау, жалпы
денсаулық сақтау жүйесін немесе жеке
мекемелерді жетілдіру үшін қажет.
Аурулықты зерттеудің негізгі
әдістеріне жатады:

емдеу-профилактикалық мекемелерге
өз бетімен қаралуы бойынша
өлім себептері мәліметтері бойынша
(Өлім туралы дәрігер куәлігі (106/у)
медициналық тексеру мәліметтері
бойынша (профилактикалық
тексерулерді тіркеу картасы (131/у)
Өмірдің орташа ұзақтығы - әр түрлі жайттардың әсеріне
байланысты адамдар денсаулығының жалпыланған жай-күйінің белгілі
деңгейін көрсететін интегралды көрсеткіш.
Өмірдің орташа ұзақтығын есептеу әдісі белгілі уақыт аралығында өмір
сүрген немесе өлген адамдардың санынан тұрады. Өмір сүріп жатқан
адамдардың саны туу деңгейімен есептеледі, ал өлген адамдар саны
тұрғындар өлімінің көрсеткішінен көрініс табады.
Тұрғындардың мүгедектігі. Алғашқы мүгедектіктің көрсеткіші –
тұрғындардың пайызбен көрсетілген орташа жылдық санына мүгедек
деп алғаш танылғын санның қатысы.
ДДСҰ мәліметтері бойынша қазіргі таңда әлемде мүгедектер
тұрғындардың шамамен 10% құрайды, олардың көп бөлігі – егде
адамдар.
Ересек тұрғындарды мүгедектендіруші негізгі кемістіктер қан
айналым жүйесінің аурулары болып табылады, екінші орында –
қатерлі жаңа пайда болулар, үшінші орында – жарақаттанулар.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

ДЕНСАУЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ

Менеджменттің негізгі принциптері

Жеке сақтандыру туралы

Республикасындағы арнайы және инклюзвиті білім берудің жағдайы мен дамуы

Денсаулық сақтау саласында жүйелі тәсіл

Созылмалы аурулары бар науқастар диспансеризациясы

Инклюзивті білім берудің мазмұны

Әлеуметтік бейімдеу және тұлғалық қолдау технологиясы

Қазақстан Республикасының Неке және отбасы кодексі

Ресей Федерациясы жайлы

Пәндер