Әлеуметтану ғылымының даму тарихы

Презентация қосу

Әлеуметтану ғылымының даму
тарихы.Әлеуметтанудағы
негізгі тақырыптарға шолу.
Жоспар
Кіріспе -Әлеуметтану
Негізгі бөлім ғылымының даму
Қорытынды тарихы.
Пайдаланылған -Әлеуметтанудағы
әдебиеттер тізімі негізгі тақырыптарға
шолу.
Әлеуметтану

қоғамның
қалыптасуы,
жұмыс істеуі
және даму заңдылықтары
туралы ғылым.
Әлеуметтану объектісі:
Әлеуметтану

Теориялы Қолданбалы
әлеуметтану әлеуметтану
Танымдық

практи Әлеумет болжа
калық танудың мдық
атқарат
ын
қызметт
ері

басқару идеология
лық
Конфуцийшылардың қоғам туралы
іліміндегі негізгі мәселе -

адамдар арасындағы қатынас
және тәрбие мәселесі:
абыройлылық, шыншылдық,
өнегелілік,
адамгершілік,қайырымдылық
кішіпейілділік, адамды сүю,
тура жолмен жүру.
Платон (б. з. д. 427-347) мен Аристотель (б.
з. д. 384-322).

Антикалық алғашқы
әлеуметтанушыларды әлеуметтік
философтар деп атайды. Олар қазіргі
әлеуметтанушылар сияқты салт –
дәстүрді, адамдар арасындағы қарым–
қатынасты зерттеді, фактілерді
жинақтап қорытты, тұжырымдар
жасады, бәрі –бәрі қоғамды қалай
жетілдіру керектігі жөніндегі
практикалық нұсқаулармен аяқталады.
Антикалық дәуірде «қоғам» мен
«мемлекет» ұғымдары ажыратылмай,
синонимдер ретінде қолданылады.
Жалпы әлеуметтану мәселелеріне арналған алғашқы
еңбек Платонның «Мемлекеті». Ол еңбек бөлінісінің
ерекше рөлін баса көрсетіп, бірінші болып
стратификация теориясының негізін қалады. Оның
теориясы бойынша қоғам үш топқа бөлінеді:
1) Жоғарғы мемлекет басшылары, даналар,
аристократтар;
2) Орта, тәртіпсіздік пен бүлікшіліктерді басатын
әскерлер;
3) Төменгі, қолөнершілер мен шаруалар кіреді.
Аристотель:
Оның ілімінде қоғамдағы
тәртіптің тірегі – орта топ. Одан
басқа қоғамды екі топ бай –
плутократия және меншігі жоқ -
пролетариат бар.
Мемлекет мынадай жағдайда
жақсы басқарылады:
1) егер кедейлер тобы мемлекетті
басқарудан шеттетілмесе;
2) байлардың мүдделілік
өзімшілдігі шектелсе;
3) орта топ көпшілікті құрап
қоғамда тұрақтылық
қалыптасады.
Қоғамды жетілдіру адамдарды
теңестіру емес моральдық
жағынан елді көтеру керек деп
үйретеді
Әлеуметтану ғылымының қалыптасуына әсер
етуші әлеуметтік факторлар:
Әлеуметтанудың дамуы төрт негізгі кезеңінен
өтті
1-кезең. Әлеуметтану XIX ғасырдың екінші жартысы мен XX ғасырдың 20
– 30 – жылдарының басында - Бұл кезеңде әлеуметтану философиядан
бөлініп шығады, қоғамды зерттеудің, түсіндірудің жаңа ғылыми,
әдістемелік тұжырымдарын іздестіре бастады, алғашқы мектептер,
бағыттар, ілімдер қалыптасты. Бұл кезеңде әлеуметтанудың қолданбалы
саласы қалыптаса бастады.
2- кезең. Қолданбалы әлеуметтану XX ғасырдың 30-60 жылдары. Бұл
кезеңде әлеуметтанудың әдістемелік және әдістік аппартын дайындау
басталды, әлеуметтану эксперементальды (практикалық ) ғылымға
айналды.
3- кезең. ХХ ғасырдың 60-90 жылдары. Бұл кезенде әлеуметтану өткен
кездегі әлеуметтанудың теорияларын алуан түрлі ой-тұжырымдарын
өмірде қолдана бастады.
4-кезең. Бүгінгі таңда әлеуметтану әлемдік шеңберде жүйелі білімге
айналды. Бұл кезеңде әлеуметтану ғылымында алуан түрлі
тұжырымдамалар, көптеген теориялар пайда болды.
ӘЛЕУМЕТТАНУДЫҢ ДЕРБЕС ҒЫЛЫМ
РЕТІНДЕ ПАЙДА БОЛУЫ ФРАНЦУЗ
ФИЛОСОФЫ ОГЮСТ КОНТТЫҢ
ЕСІМІМЕН БАЙЛАНЫСТЫ(1798-1857 ).
ОЛ ЕҢ АЛДЫМЕН БАТЫСТАҒЫ
ПОЗИТИВТІ ФИЛОСОФИЯНЫҢ НЕГІЗІН
ҚАЛАУШЫ. «ПОЗИТИВТІ
ФИЛОСОФИЯНЫҢ КУРСЫ» (1830 Ж.)
ДЕП АТАЛАТЫН 6 ТОМДЫҚ ЕҢБЕГІ
ЖАРЫҚ КӨРЕДІ. ОСЫНЫҢ ҮШІНШІ
ТОМЫНДА АЛҒАШ РЕТ ӘЛЕУМЕТТАНУ
ДЕГЕН ҰҒЫМЫН ЕНГІЗГЕН
Қазақ халқы ұлттық мәдениетінің тарихына жаңа жол
ашушы бір топ ұлы ойшылар мен прогрессивті
ағартушылар, қоғамдық – саяси қайраткерлері шықты.
Олардың қатарында Шоқан Уалиханов (1835 – 1865 ж.ж.)
Ыбырай Алтынсарин (1841 – 1889 ж.ж.), Абай Құнанбаев
(1845 – 1904 ж.ж.) сияқты қоғамдық – саяси қайраткерлер,
Әлихан Бөкейханов (1870 – 1937 ж.ж.), Ахмет Байтұрсынов
(1873 – 1937 ж.ж.), т.б. оқымыстылар болды.
Қазақ халқының ұлы ақын және ұлы
ойшылы Абай Құнанбайұлының
ағартушылық қызметі XIX
ғасырдың екінші жартысы мен XX
ғасырдың басынла өтті. Абай
әлеуметтанудан арнаулы еңбектер
жазбағанымен шығармаларында
алуан түрлі әлеуметтік мәселелерді
қозғап отырған. Өзінен бұрын және
кейін өмір сүрген ақын –
ойшылдармен салыстырғанда Абай
қоғамдық құбылыстардың даму
қағидалары туралы, оларды басқару,
қоғамның құрылымы, адам,
тарихтағы бұқара халықтың және
тұлғаның қалыптасуы, оның жоғары
әлеуметтік – моральдық қасиеттері
туралы терең ой қозғады.
ҚОРЫТЫНДЫ

• Әлеуметтану — қоғамның қалыптасуы, жұмыс
істеуі және даму заңдылықтары туралы ғылым.
Әлеуметтану фактілерді, үдерістерді,
қатынастарды, жеке тұлғалардың, әлеуметтану
топтардың қызметін, олардың рөлін, мәртебесі
мен әлеуметтану мінез-құлқын, олардың
ұйымдарының институты.
Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Аитов Н.А., Биекенов К.У.
«Социология» Алматы: Қазақ
университеті, 2002.
2.Тажин М., Аяган Б. «Социология
негіздері» Алматы, 1992.
3.Әбсаттаров Р.Б., Дакенов Н.
«Әлеуметтану» Алматы: Ғылым,
2004.

Ұқсас жұмыстар

Әлеуметтану ғылымның әдістері

Әлеуметтану ғылымның құрылымы

Әлеуметтану ғылым ретінде

КЕЗЕҢДЕРІН ТАЛДАУ

Социология ғылымы және оның құрылымы

Педагогика ғылымының салалары, басқа ғылым салаларымен байланысы

Әлеуметтану ғылымының негізгі тарихи даму кезеңдері

Әлеуметтанудың дамуының негізгі кезеңдері

Символдық интеракционизм

Экономикалық әлеуметтанудың негізгі категориялары

Пәндер