Этнос және ұлт әлеуметтануы

Презентация қосу

Этнос және ұлт
әлеуметтануы. Ұлттық
бірегейлік ұғымы.
Мәдениет
Жоспар

1. Этникалық әлеуметтану
2. Этнос туралы түсінік
3. Мәдениет әлеметтануы
Этникалық әлеуметтану
Қоғамның этникалық құрылымын әлеуметтанудың
“этносоциология” деген арнаулы теориясы зерттейді.Бұл
теория қоғамның әр түрлі этностарының (яғни, ру, тайпа,
халық және түрлі ұлт өкілдері) пайда болуын, мәнін,
мазмұнын, олардың қоғамдағы атқаратын әртүрлі
қызметін, араларындағы мәнді, тұрақты, қайталанатын,
қажетті байланыстарды анықтап, жаңа заңдылықтарды
ашады.
Этносоциология этникалық қауымдастықтың өмірі мен іс
әрекеттерінің әлеуметтік жақтарын, ерекшеліктерін
зерттейді.”Этника” деген ұғым “этнос” деген ұғымнан шыққан.
“Этнос” грек тілінен аударғанда ру, тайпа, халық дегенді
білдіреді.Этнос адамдардың тарихи этникалық тұрақтылық
бірлігі. Бұл термин “халық” деген ұғымға жақын келеді. Осыдан
келіп “метаэтнос” және “субэтнос” деген терминдер шығады.
Біріккен Ұлттар Ұйымының мәліметі бойынша, қазір жер
бетінде 3 мыңнан астам ұлт өкілдері әлемнің 220 мемлекетінде
өмір сүреді екен. Этностар мәңгілік өмір сүрмейді, олар туады,
дамиды, өледі. Мұндай процесті этноәлеуметтану теориясында
этногенез деп атайды. Этногенез ұғымын ең алғаш рет ғылыми
айналымға енгізген Л.Н.Гумилев болатын.
Этнос сөзінің
бөлінуі

Субэтнос – бұл бір Этногенез – бұл әр түрлі
Метаэтнос- бұл халықтың Қауымдық топтар негізінде
халықтың үлкен территориясынан жаңа құрамдағы туыстас
топ бірлігі бөлініп шығуы тайпа немесе халықтың
шығу тегі.
Мәдениет (латын. Cultura - өңдеу, егу деген сөзінен шыққан) – табиғат объектісіндегі адамның
әрекеті арқылы жасалатын өзгерістер. Бұл сөзде адам еңбегінің ерекшелігі, оның адамның іс-
әрекетімен байланыстылығы, адамның және оның қызметінің бірлігі негізделген. Кейіннен
«мәдениет» деген сөз жалпылық маңыз алды, адам жасағанның бәрін де «мәдениет» деп атады.
Осы ұғымда мәдениеттің мазмұнды белгілері, түсінігі көрсетілді. Мәдениет – адам жасаған
«екінші табиғат».
Мәдениет – жеке адамның өмір сүру мақсаты мен құндылық жүйесі, адамның өмір сүрген
ортамен қарым-қатынасы. Ол - өзара қарым-қатынас нәтижесінде қалыптасатын ерекше
құбылыс.
Мәдениет екі үлкен түрде болады: Материалдық және рухани .
1. Материалдық - бұл өндірістегі құрал-саймаңдар. техника, құрылымдар, т.б.;
2. Рухани - бұл ғылым, өнер, әдебиет, т.б.
Мәдениетгің бұлай бөлінуі белгілі бір шартқа (жағдайға) байланысты. Дегенмсн, олардың
арасында тығыз байланыс, қатынастар бар. Осылардың нөтижесінде олар бір-біріне әсер егеді.
Мысалы, адам ойындағы кейбір ғылыми - техникалық жобалар, тұжырымдар нақтылы өмірде
жаңа техника, сайман, басқа да құрал-жабдық түріне айналады, ал, жаңадан пайда болғаи
техника, құрылгы , технология, т.б. жаңа ой-пікірлер, түжырым, теория жасауга мүмкіндік
туғызады.
Мәдениет мазмұны – әдет- ғұрып,
салт-дәстүр, заңдар,символдар және
т.б тұрады. Бұл ойлаудың сананың
және тілдің арқасында пайда болды

Мәдениеттің
ішкі құрылымы.

Индевидтің жеке Қауымдастық
мәдениеті- өзің мәдениеті – өзіндік
тәртіп үлгісі мен орны болады, бірақ
қызмет әдісі біржола сіңіп
нәтижесінің, кетпейді белгілі және
ойлары мен идеялар жалпы мойындау
жиынтығы. үлгіден ауытқиды.
Қазіргі уақытта мәдениеттің 300-ден астам анықтамалары бар. Оның негізгі
мынаңцай үш анықтамасына тоқталайық.
1. Мәдениет — адам қүндылықтарының жиынтығы.
Қысқаша айтқанда, мәдениет адамдардың іс-әрекет, қимылдарының, еңбегінің, іс-
қызмет, жүмысының, төжірибесінің негізінде жинақталған ж әне қоғам ны ң ілгері
дамуына әсер ететін, адамдардың жоғары адамгершілік қасиеттерінің, ғылымның,
білімнің, тәрбиенің, әдет-ғүрып, т.б. мүраттардың жиынтыгы.
2. Адамдардың шығармашылық іс-қызметінің тәсілі. қоғамдағы әрекеттер
барысында әр түрлі кертартпалық қате
түсініктерге, теріс ұғымдарға, ережелерге, ұсыныстарға, жоқ
нәрсеге сенуге, әдепсіздікке, формализмге қарсы күресті жоққа шығаруды айтады.
3. К.Маркс айтқандай, мәдениет адамның мәнді, маңызды
күш -қуатын, яғни оның мақсатын, талап-тілегін, қабілетін іске асырьш орындауды,
онын өзін-өзі қалыптастыру және жан-жақты дамуын қамтамасыз етіп. күнделікгі
өмірде қолдануды білдірмек.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. Икенов А.И. “Әлеуметтану негіздері”, Алматы,
2004
2. Смағұлова К., “Этностық топтар: олар
кімдер?”, Ақиқат-2002
3. «Әлеуметтану» К.У. Биекенов 2012.

Ұқсас жұмыстар

Ұлт - қоғамды ұйымдастырудың анағұрлым кең тараған бірлігі

Этникалық әлеуметтану

Ұлттық идея және оның компоненттері

Этнос пен ұлыс

Этнос адамдардың тарихи этникалық тұрақтылық бірлігі

ҰЛТТЫҚ БІРЕГЕЙЛІК

Этностың пайда болу теориясы

Қазіргі этнопсихология

Азаматтық,қазақстандық елжандылық,этносаралық келісім туралы ақпарат

Кеңесбаев аталған сөздіктегі қазақ тілінің фразеологизмдері туралы жазған мақаласында фразеология туралы

Пәндер