Тазартылған криссталдық натрий карбонатын көміртек диоскидымен қанықтыру




Презентация қосу
С.Ж. Асендияров атындағы Қазақ Казахский Национальный Медицинский
Ұлттық Медицина Унивестститеті Университет имени С.Д. Асфендиярова

Натрий
гидрокарбонаты Орындағандар:
Серік Ерасыл
Бақытбекқызы Адина
Құдайберген Айсулу
Бахытжан Мадияр
Серқулова Аружан
Бахыт Асылжан
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Алу жолдары
2. Касиеті
3. Идентификациялау
4. Сандық анықтау
5. Сақтау
6. Қолданылуы
Қорытынды
Кіріспе
Натрий гидрокарбонаты (лат. Натрий бикарбонаты, шай
бақшасы, ішетін немесе ас содасы, натрий бикарбонаты —
Бейорганикалық қосылыс, NaHCO3 химиялық формуласы бар
көмір қышқылының натрий қышқылы тұзы.Өнеркәсіпте, тамақ
өнеркәсібінде, тамақ дайындауда, медицинада
концентрацияланған қышқылдармен терінің және шырышты
қабықтардың химиялық күйіктерін бейтараптандырғыш ретінде
және асқазан сөлінің қышқылдығын төмендету үшін
қолданылады. Буферлік ерітінділерде де қолданылады.
Алу жолдары

Сольве әдісімен

Тазартылған криссталдық натрий карбонатын көміртек
диоскидымен қанықтыру
Қасиеттері
Сипаттамасы: Ақ түсті криссталды ұнтақ
Ерігіштігі: Суда ериді, 96% спиртте мүлдем ерімейді
Құрғак немесе ерітінді күйінде кыздырса натрий карбонатқа айнала
бастайды
Идентификация
1. Натрий гидрокарбонат ерітіндісіне
фенолфталеин ерітіндісін қосады. Таңқурай
түске боялады.
Алынған ерітіндіні қыздырғанда газ
көпіршіктері бөлініп, ерітіндінің түсі
кызылға боялады.
2. Натрий гидрокарбонатықа сұйылтылған сірке қышқылы
қосылған кезде қарқынды иіссіз, тіссіз газ бөліну байқалады. Ары
қарай пробирканы абайлап кыздырып барий гидроксидінен
бөлінетін газ арқылы өткізеді. Хлорсутек қышқылының артық
мөлшерінде еритін ақ тұнба түзіледі
Магний сульфатының ерітіндісімен әрекеттесуі:
+ калий карбонаты -> және қайнағанға дейін қызады;
тұнба түзілмейді -> калий пироантимонатының
ерітіндісін қосып, қайнағанға дейін қыздырады, содан
кейін мұзды суға салқындатады және қажет болған
жағдайда түтіктің ішкі қабырғаларын шыны
таяқшамен сүртеді; қалың ақ тұнба пайда болады.
Алу
Өнеркәсіпте натрий бикарбонаты аммиак-хлорид әдісімен
алынады. Аммиакпен қаныққан натрий хлоридінің
концентрацияланған ерітіндісіне көмірқышқыл газы қысыммен
жіберіледі. Синтез процесінде екі реакция жүреді:
NH3 + CO2 + H2O → NH4HCO3
NH4HCO3 + NaCl → NaHCO3 ↓ + NH4CL
Суық суда натрий гидрокарбонаты аздап ериді және ол
салқындатылған ерітіндіден сүзу арқылы бөлінеді, ал аммиак
қайтадан өндіріліп, қайтадан өндіріске қайтарылғаннан кейін
аммоний хлориді ерітіндісінен алынады:
2NH4CL + Ca(OH)2 → 2NH3 ↑ + CaCl2 + 2H2O
Сандық анықтау

Ацидиметрия, тура титрлеу
Титрант: HCl 1М ерітіндісі
Индикатор: метил оранж ерітіндісі
Медицинада
Ауызша қабылдау.Ол антацидті агент ретінде қолданылады. Ауызша қабылдаған
кезде асқазан сөлінің қышқылдығын төмендетеді және асқазан мен он екі елі ішектің
ойық жарасын емдеу үшін қолданылады. Алайда, қолдану нәтижесінде қышқыл
рикошет пайда болуы мүмкін, өйткені сода тұз қышқылымен әрекеттескенде, асқазан
қабырғасына тітіркендіргіш әсер ететін СО2 секрециясы жүреді, гастрин
секрециясын күшейтеді
.Дәстүрлі түрде ас содасының ерітіндісі тіс ауруы кезінде тістер мен қызыл иектерді
дезинфекциялау үшін қолданылады[3], ауыз қуысы мен жұлдыру, қатты жөтел,
жұлдыру, фарингит. Ринит, конъюнктивит, стоматит, ларингит және т.б. шаю, жуу,
ингаляция үшін 0,5 — 2% ерітінділер қолданылады.
Ингаляциялық енгізу.Ерітінді небулайзердің көмегімен ингаляцияланады.
Трахеобронхиальды ағаштың шырышты секрециясын жақсартады, осылайша
қақырықты көбейтеді және оны аз тұтқыр етеді, оны фтизиатрияда
бактериологиялық зерттеу үшін қақырықты өндіруді ынталандыру үшін қолдануға
болады.
Көктамыр ішіне инфузия.Реанимациялық шаралар кезінде метаболикалық ацидозды
тез түзетуге арналған препарат. Трициклді антидепрессанттар, кокаин, дәрілік
заттармен улану кезінде аритмияға қарсы дәрі ретінде қолданылады.
Сақтау

Натрий гидрокарбонаты жабық пакеттерде, құрғақ
жерде от көздерінен алыс жерде сақталады. Натрий
бикарбонатын сақтаудың кепілдік мерзімі-өндірілген
күннен бастап 12 ай.
Қолданылуы
Антацид. Ішке қабылдаған кезде ол асқазан сөлінің HCl-мен
әрекеттеседі, оны бейтараптайды. Na + және Cl-, осмостық
диурездің шығарылуын күшейтеді; бронх шырышының
реакциясын сілтілі жаққа ауыстырып, бронхтың бөлінуін
күшейтеді, қақырықтың тұтқырлығын төмендетеді және оның
қақырық түсіруін жақсартады. Асқазан жарасы мен он екі елі
ішектің жарасындағы ауырсыну синдромын жояды. Антацидтік
әсер - СО2 бейтараптану реакциясы нәтижесінде пайда болатын
тез, бірақ қысқа мерзімді, асқазан шырышты қабатының
рецепторларын тітіркендіреді, секрецияның екінші рет
активтенуімен гастриннің бөлінуін күшейтеді, асқазанда
ыңғайсыздық (созылуына байланысты) тудыруы мүмкін.
Сіңген кезде алкалоздың дамуына әкеледі. Зәрді сілтілендіру
зәр қышқылының зәр шығару жолына түсуіне жол бермейді.
Теңіз ауруы мен ауа ауруының белгілерін жеңілдетеді.
Шығару формасы

0,3 0,5 таблеткадан
4% ерітінді 20мл ампулада
Суппозиторий, ұнтақ
«Бекарбон», «Викалин», «Викаир»
Қолданылған әдебиет

• Беликов В.Г. Фармацевтическая химия, 2007 г.,
• Вартанян Р.С. Синтез основных лекарственных средств. М.: МИА, 2004 г.,
https://nsportal.ru/sites/default/files/2017/11/28/
no_8_natriya_tetraborat_bornaya_kislota.ppt

Ұқсас жұмыстар
Натрий гидрокарбонаты және литий карбонаты
Бюреткалық қондырғыны қолданып сұйық дәрілік түрлерді дайындау
Пигменттер мен байланыстырғыштар
Фотосинтез факторлары
Бір капсуланың құрамында белсенді заттар
Көз тамшылары
Макро- және микроэлементтер
Ерітіндінің молярлы концентрациясын есептеу
БИОЛОГИЯЛЫҚ ТАЗАРТУ СТАНЦИЯСЫ
Жасанды қоректік ортада өсетін клеткалардың артықшылықтары
Пәндер