Оқыту кезеңдері

Білім беру. Беларусь Республикасыны, Қырғызстандағы және Қазақстандағы білім беру

Білім берудің пайда болуы мен дамуы Адамзат қоғамы мәдени-тарихи (өндірістік, ғылыми және т. б. ) тәжірибені аға ұрпақтан кіші ұрпаққа берместен дами алмайды. Көптеген ғасырлар бойы бұл үдеріс табиғи болып өтті. Адамзат дамуының белгілі бір кезеңінде (құл иеленушілік құрылыстың кейінгі кезеңінде) әлеуметтік тәжірибенің жинақталуы балаларды тәрбиелеумен және оқытумен арнайы айналысатын адамдарға қажеттіліктің туындауына әкелді. Өскелең ұрпаққа білім беру жүзеге асырылатын оқу орындары пайда болды.

Беларусь Республикасының білім беру жүйесі

Беларусь Республикасының білім беру жүйесінің негізгі заңдары мен институттары

Білім беру жүйесі деп мемлекеттік білім беру стандарттары мен бағдарламаларын іске асыратын оқу-тәрбие мекемелері мен білім беруді басқару органдарының жиынтығы түсініледі.

Это изображение, автор: Неизвестный автор, лицензия: CC BY

Это изображение, автор: Неизвестный автор, лицензия: CC BY-SA-NC

Білім беру жүйесін дамытудың факторлары: қоғамдық өндірісті дамытудың деңгейі және оның ғылыми-техникалық негіздерін жетілдіру; мемлекеттің саясаты және қоғамның әртүрлі топтарының мүдделері; білім беру саласындағы тарихи тәжірибе мен ұлттық ерекшеліктер; педагогикалық факторлар (педагогикалық ғылым мен практиканың даму деңгейі, педагогикалық білім беру жүйесі және т. б. ) болып табылады.

Это изображение, автор: Неизвестный автор, лицензия: CC BY-ND

Беларусь Республикасының ұлттық білім беру жүйесі: 1. мектепке дейінгі білім беру; жалпы орта білім; 2. мектептен тыс білім беру нысандары; 3. кәсіптік-техникалық білім беру; 4. арнаулы орта білім; 5. жоғары білім; 6. ғылыми және ғылыми-педагогикалық кадрлар даярлауды; 7. кадрлардың біліктілігін арттыру және қайта даярлау; 8. азаматтардың өз бетінше білім алуы.

Білім беру саласындағы мемлекеттік саясат қағидаттары («Білім туралы» РБ Заңы; 1. жалпы базалық білім берудің міндеттілігі; 2. міндетті жалпы орта білім беруге көшуді жүзеге асыру; 3. мектепке дейінгі, орта, кәсіптік-техникалық және конкурстық негізде арнаулы орта және жоғары білімнің қолжетімділігі; 4. білім беру деңгейлері мен сатыларының сабақтастығы мен үздіксіздігі; 5. білім берудің ұлттық-мәдени негізі; 6. жалпыадамзаттық құндылықтардың, адам құқықтарының, білім берудің гуманистік сипатының басымдығы; 7. ғылыми; 8. білім берудің экологиялық бағыты; 9. білім беруді басқарудың демократиялық сипаты; 10. білім берудің зайырлы сипаты.

Қырғызстандағы Білім беру жүйесі

1919 жылы Қырғызстанда ересектерге арналған жалпы білім беретін бастапқы курстар ашылды. Арнайы. декретпен 18-40 жас аралығындағы азаматтарды хат пен оқуға міндетті оқыту енгізілді. - 1924 жылдың соңында Академиялық орталық құрылып, оның негізінде Қара-Қырғыз ғылыми комиссиясы құрылды. - Білім беруді одан әрі жақсарту мақсатында араб графикасының орнына латын әліпбиін енгізу мәселесі қаралды. 1940 жылы бұл әліпби орыс графикасымен ауыстырылды.

Ежелден бері қырғыздардың халық педагогикасының дәстүрлері тәрбие жүйесі қалыптастырған деп саналды.

Балаларды тәрбиелеу тәсілдері, шеберлікке үйрету ежелден негізделген болатын.

Қазіргі Қырғызстан аумағында орта ғасырдан бастап жазудың әртүрлі түрлері қолданылған. Олардың ішінде ең көп тараған согдия жазуы болды. Кейін қазақ, қырғыз, өзбек, ұйғыр жазулары үшін ортақ ұйғыр жазуы, шағатай әдеби жазуы, құлдық әліпби және т. б. қолданылды.

1991 жылдың тамыз айында Қырғызстанның тәуелсіздігін алуымен республикада ірі реформалар жүргізілді. Экономикалық қиындықтарға қарамастан, білім беру мен мәдениет саласындағы көптеген өзгерістер іске асырыла бастады. - 1992 жылы Жоғары Кеңес қабылдаған «Білім туралы» Заңды басшылыққа ала отырып, онда дамыған елдердің білім беру жүйесі практикасының барлық жетістіктері ескерілген, мектептерде, кәсіптік-техникалық оқу орындарында, арнаулы орта оқу орындарында оқытудың жаңа тәсілдері мен әдістерін қолдана отырып, уақыт талаптарына сәйкес мамандар даярлай бастады. - Түрлі үлгідегі барлық оқу орындарында қырғыз тілі оқытылады. Бұған 1989 жылы қабылданған «Мемлекеттік тіл туралы» Заң ықпал етті.

Кеңестік кезеңде білім беру саласында үлкен жетістіктермен қатар айтарлықтай қателіктерге жол берілді. Дамыған елдердің білім беру жүйесінде жинақталған үздік жетістіктер, озық тәжірибе мен әдістер пайдаланылмады. - Барлық пәндер партиялық қағидатқа бағынышты және коммунистік идеологияның үлкен ықпалында болды. Ұлттық ағарту ерекшеліктеріне көңіл бөлінбеді. Жоғары, арнайы орта және кәсіптік-техникалық оқу орындарында барлық пәндер тек орыс тілінде жүргізілді.

Мектеп білімі білім беру жүйесінің негізгі буыны болып табылады және 3 сатыны қамтиды:

бастауыш жалпы сыныптар;

негізгі жалпы сыныптар;

орта жалпы сыныптар.

Жалпы орта бiлiм туралы аттестаттың болуы жоғары оқу орындарына түсу үшiн қажеттi шарт болып табылады. Бюджеттік және келісімшарттық оқыту нысандарындағы жоғары білім берудің барлық бағыттары мен мамандықтарына қабылдау Жалпыреспубликалық тестілеудің (ӨТБ) нәтижелері бойынша ғана жүзеге асырылады. - СБШ екі бөлімнен тұрады - талапкерді жоғары оқу орнында оқыту мүмкіндігін анықтайтын жобалық сипаттағы негізгі тест және мектеп бағдарламасының материалына негізделген және талапкерлердің білім деңгейін анықтайтын пәндік тесттер. Қазіргі уақытта түлектер 6 пәндік тесттің ішінен - химия, биология, шет тілі, математика, тарих және физика сынақтарын таңдай алады.

2012 жылдан бастап Қырғыз Республикасы жоғары білім берудің екі деңгейлі жүйесіне көшті, ол бакалавр (240 кредит), магистр (120 кредит) және маман (5 жыл оқу, бірқатар медициналық, инженерлік мамандықтар мен шығармашылықпен байланысты мамандықтар) дәрежесін алуға мүмкіндік береді.

Жоғары оқу орнынан кейінгі оқу бағдарламаларына аспирантура мен докторантура кіреді. Диссертацияны қорғау ғылым кандидаты (докторы) дәрежесін алуға мүмкіндік береді. 2013 жылдан бастап 6 ЖОО-да PhD бағдарламасы енгізілуде (философия докторы) .

Қазақстандағы білім беру

Оқыту кезеңдері

Қазақстандағы білім беру жүйесі республикадағы оқу бағдарламаларын кәсіптік және жалпы болып екі түрге бөлу әдетке сай ұйымдастырылған. Бұдан басқа, бірнеше деңгей бар. Мәселен, білім беру мектепке дейінгі, орта, жоғары және дипломнан кейінгі, немесе жоғары оқу орнынан кейінгі болады.

Қазақстан Республикасындағы білім беру

Бастауыш кәсiптiк бiлiмге келсек, оны алу мерзiмi, әдетте, екi жылдан үш жылға дейiн созылады, ал оны кәсiптiк лицейде немесе мектепте (жалпы орта негiзiнде) жастар алады. Колледждер мен училищелер үш-төрт курсқа арналған.

Еліміздің барлық азаматтары міндетті түрде орта білім алуы тиіс. Сонымен қатар, бірнеше деңгей бар. Орта білім ұғымына жалпы, бастауыш кәсіптік және орта техникалық (немесе орта кәсіптік) білім кіреді. Мектепке балаларды алты-жеті жастан бастап қабылдайды. Орта білім берудің үш сатысы бар: бастауыш мектеп (бірінші сыныптан төртінші сыныпқа дейін), негізгі (бесінші сыныптан тоғызыншы сыныпқа дейін) және жоғары (оныншы және он бірінші сыныптар) . Ең дарынды оқушылар арнайы бағдарламалар бойынша дарынды балаларға арналған оқу орындарында оқи алады, онда олар өз әлеуетін толық аша алады.

Қазақстанда жоғары білім

Жоғары білім алу үшін алдымен мектепті, колледжді немесе училищені бітіру қажет. Талапкерлер ҰБТ атауын алған бірыңғай стандартталған тестілеу нысанында бітіру және түсу емтихандарын тапсырғаннан кейін түседі. Жаңа енгізілгенге дейін орта білім алғандар басқа жұмыс жазуы мүмкін. Олар болған жағдайда кешенді тестілеуді тапсыру қажет. Республика азаматтары байқаудан табысты өткеннен кейін шетелде білім алу мүмкіндігін ашатын «Болашақ» деп аталатын халықаралық стипендияны ала алады. Студент ЖОО бітіргенде ол бакалавр (бакалавриат төрт жыл оқуды білдіреді), маман (бес жыл) немесе магистр (алты жыл) болады. Қазақстанда екінші жоғары білімді келісімшарт негізінде ғана алуға болады. Бұл ретте оқыту екі-үш жылда жедел қарқынмен өтеді.

Еуразия ұлттық университеті, Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, Қарағанды мемлекеттік университеті және т. б. жетекші жоғары оқу орындары болып танылды.