Құқықтық жанжалдың даму динамикасы, кезеңдері және бағыты

Презентация қосу

Жоспар

1. Құқықтық қақтығыстардың табиғаты:
түсінігі мен ерекшелігі;
2. Құқықтық жанжалдың даму динамикасы,
кезеңдері және
бағыты;
3. Құқықтықжанжалдардың түрлері;мысалдар
■ Адамзаттың бүкіл тарихы жанжалдар өмірдің және
бірлескен қызметтің кез-келген саласында
болатындығын сенімді түрде дәлелдейді. Олар қоғам
дамуының барлық кезеңдерінде адамзатпен бірге
жүрді және бірге жүрді және оның ажырамас,
анықтаушы бөлігін ұсынады. Адамзат тарихы-
қақтығыс пен алауыздық тарихы.
Жанжал социологиялық әдебиетте " әртүрлі әлеуметтік
қауымдастықтардың - таптардың, ұлттардың, мемлекеттердің,
әлеуметтік топтардың, әлеуметтік институттардың және т.б.
қақтығысында көрінетін әлеуметтік қайшылықтардың
шиеленісуінің шекті жағдайы, олардың мүдделерінің,
мақсаттарының, даму тенденцияларының қарама-қайшылығына
немесе айтарлықтай айырмашылығына байланысты. Әлеуметтік
жанжал белгілі бір әлеуметтік жағдайда шешуді қажет ететін
әлеуметтік проблеманың туындауына байланысты дамиды және
шешіледі. Оның белгілі бір себептері бар, оның әлеуметтік
тасымалдаушылары (сыныптар, ұлттар, әлеуметтік топтар және т.
б.).), белгілі бір функцияларға, ұзақтыққа және айқындық
дәрежесіне ие".
■ Жанжалға психологиялық көзқарас
тұрғысынан ол, ең алдымен,
адамдардың құндылықтарын, терең
тәжірибелерді түсіретін маңызды
қайшылықтардың қақтығысы ретінде
сипатталады. Мұндай қарама-
қайшылықтар туындаған кезде, олар
әдетте теріс эмоциялармен бірге
жүреді. Бұл анықтамада өзара
әрекеттесетін тараптардың адами
мәніне баса назар аударылады.
■ Жанжалды талдаудың психологиялық
деңгейі жеке адамның, тұлғааралық
және топтық қақтығыстарды зерттеуді
қамтиды, олардың генерациясы
Әлеуметтік емес, жеке қарама-
қайшылықтарға, жеке тұлғаның немесе
топтың психологиялық
ерекшеліктеріне байланысты.
Құқықтық жанжалдың даму динамикасы,
кезеңдері және бағыты

Құқықтық жанжал құқықтық нормаларды қолдануға, бұзуға
немесе түсіндіруге байланысты құқық субъектілерінің қарама-
қайшылығы ретінде әртүрлі негіздерге ие. Ол қарама-
қайшылықтармен байланысты: біріншіден, нормативтік
құқықтық актілер арасындағы; екіншіден, нормативтік
құқықтық актінің нормасы мен заңды жүзеге асыру практикасы
арасындағы; үшіншіден, екі немесе бірнеше нормативтік
құқықтық шешімдер арасындағы; төртіншіден, құқықты,
құқықтық нормаларды әртүрлі түсіндіру арасындағы
қайшылық.лық.
Заңды жанжалдың субъектілері негізінен жеке тұлғалар
(азаматтар, шетелдіктер, азаматтығы жоқ адамдар,
босқындар, қоныс аударушылар және т.б.) және заңды
тұлғалар (меншігінде, шаруашылық жүргізуінде немесе
жедел басқаруында оқшауланған мүлкі бар және өз
міндеттемелері бойынша осы мүлікпен жауап беретін
ұйымдар өз атынан мүліктік және жеке мүліктік емес
құқықтарды сатып ала алады және жүзеге асыра алады,
міндеттер атқарады, сотта талап қоюшы және жауапкер бола
алады32). Құқықтық жанжалдың тараптары: лауазымды
тұлғалар, мемлекеттік органдар, жергілікті өзін-өзі басқару
органдары, федерация субъектілері және тұтастай мемлекет
болуы мүмкін. Мемлекет негізінен мемлекетаралық
қатынастарда және "тұлға – мемлекет"қатынастарында
қақтығыстың тарапы болып табылады. Жеке тұлға азаматтық,
отбасылық, еңбек, әкімшілік, қылмыстық және басқа да
құқықтық қатынастардағы жанжалдың субъектісі бола алады.
Заңды қақтығыстың құрылымы әлеуметтік қақтығыс
құрылымына ұқсас және келесі формуламен көрсетілуі
мүмкін:

■ K = KS + C + және, мұндағы K - қақтығыс; KS - қақтығыс
жағдайы; c - жанжалдың тараптары (субъектілері); және -
оқиға (қақтығыс субъектілерінің тікелей қақтығысы).

■ Жанжал жағдайы-бұл өмірлік қайшылықтардың пайда
болуынан туындаған Тараптар арасындағы шиеленістер,
олардың мүдделерін іске асыруды қиындатады33. Мысалы,
өзгерту қажеттілігі туындаған ұйымда штат қысқаруы мүмкін,
осыған байланысты қызметкерлер арасындағы қақтығыстың
объективті негізі пайда болады. Жанжал жағдайы қақтығыс
объектісінің пайда болуымен сипатталады.
Жанжалдағы қатысушылардың ұстанымына сүйене отырып,
субъектілердің үш тобы бөлінеді:

1) тікелей қатысушылар (мысалы, құқық бұзушы);
2) жанама қатысатындар (айдап салушылар, көмектесушілер,
жанжалды ұйымдастырушылар);
3) үшінші тұлғалар (делдалдар). Олар жанжалды шешуге
мүдделі.
Құқықтық жанжалдардың түрлері

■ Құқықтық қақтығыстар әртүрлі негіздер бойынша жіктеледі. Пайда болу
себептері тұрғысынан барлық қақтығыстарды объективті деп бөлуге
болады, яғни.сыртқы жағдайлардан туындаған және субъективті, негізінен
олардың қатысушыларының мінез-құлқы мен мінез-құлқына байланысты.

■ Көрініс салаларына байланысты қақтығыстарды экономикалық, саяси,
әскери, мәдени, ұлтаралық, тұрмыстық және т. б. деп бөлуге болады.
Ішкі және халықаралық сипаттағы қақтығыстарды бөліп көрсетуге
болады. Құқық саласындағы қақтығыстар кез-келген салада мүмкін.
Азаматтық (мұрагерлік құқық, мүлікке меншік құқығы және т.б.), еңбек
(жұмысқа қайта тұру), отбасы (некені бұзу, алименттерді өндіріп алу),
Қаржы, салық (міндетті төлемдерді өндіріп алу), әкімшілік (меншікті
қорғау, халықтың денсаулығын сақтау саласында, көлікте),
конституциялық құқық (адамның негізгі құқықтары мен
бостандықтарын қорғау) мәселелеріне байланысты жиі кездесетін
жанжалды қатынастар. Ең қауіпті қылмыстық қақтығыстар. Арнайы топ
Халықаралық құқық нормаларымен реттелетін қақтығыстардан тұрады.
Құқықтың әртүрлі салаларының нормаларына сәйкес келетін немесе
әлеуметтік қақтығыстардан заңды жанжалдарға айналатын аралас
сипаттағы қақтығыстар болуы мүмкін.
Аралас қақтығыстың мысалы ретінде олардың кейіпкерлерінің сәйкес
келмеуінен туындаған және бастапқыда әлеуметтік-психологиялық қақтығыс
ретінде әрекет ететін ерлі-зайыптылар арасындағы жанжалды қарастыруға
болады. Осы қақтығысты тудырған қарама-қайшылықтардың шешілмеуі
ажырасу мен мүлікті бөлуге, баланың құқықтарын анықтауға және т.б. сонымен
қатар, аталған қайшылықтар, олардың айқын заңды маңыздылығына
байланысты, әлеуметтік қақтығысты заңға айналдырады.

Сондай-ақ, бір уақытта бірнеше құқық салаларының әрекеті мен қолданылуына
байланысты қақтығыстар бар. Мысалы, қызғаныш негізінде туындаған және
жұбайына (жұбайына) ауыр дене жарақатын салумен аяқталған жанжал
қылмыстық құқықты (жазаны) және отбасылық құқықты (ажырасуды) қамтиды.
Сондай-ақ, әкімшілік және еңбек құқығы, отбасылық және әкімшілік, Еңбек
және конституциялық және т. б. салаларға қатысты жанжал туындауы мүмкін.

Тиісті құқықтық нормалардың табиғаты бойынша қақтығыстар өкілеттік,
міндеттеу, тыйым салу болып бөлінеді. Уәкілетті норма кезінде мүдделерін
уәкілетті субъект бұзған немесе бұзуы мүмкін уәкілетті субъекті мен жеке тұлға
(жеке немесе заңды) арасында жанжал туындауы мүмкін мысал ретінде
тұрғындар дәстүрлі түрде шөп шабу, мал жаю, саңырауқұлақ жинау және т. б.
үшін пайдаланатын жер учаскелерін саяжай немесе өзге де құрылыстар үшін
бөлу салдарынан халық пен жергілікті әкімшілік арасында жиі туындайтын
жанжалдар жатады.

Ұқсас жұмыстар

Жанжалды шешу

Криминологиялық болжау

Жанжалдың аяқталуы

Этносаяси жанжалдар

САЯСИ ҒЫЛЫМНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ МЕН ДАМУЫНЫҢ НЕГІЗГІ КЕЗЕҢДЕРІ

Саяси ғылымның қалыптасуы

Aziza SYZDYKOVA атқаратын рөлі

Аймақтың дамуын мемлекеттік реттеу

Саяси жанжал əлеуметтік жанжалдың ерекше түрі

Көлеңкелі экономика және экономикалық қауіпсіздік

Пәндер