Биология және биотехнология факультеті

Презентация қосу

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Биология және биотехнология факультеті

1. БИОФИЗИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕРДІҢ ДАМУ
ТАРИХЫ
2. АЛҒАШҚЫ БИОФИЗИКАЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕР
3. БИОФИЗИКА - ОРТА ҒАСЫРЛАРДАҒЫ
ТАБИҒАТТАНУ ПРОБЛЕМАСЫ РЕТІНДЕ
4. ҚАЙТА ӨРКЕНДЕУ ДӘУІРІНДЕГІ МЕДИЦИНА
ЖӘНЕ ФИЗИКА
5. 18-19 ҒАСЫРЛАРДАҒЫ БИОФИЗИКА
6. 20-ҒАСЫРДАҒЫ БИОФИЗИКА

Тексерген: Үсіпбек Б.А.
Орындаған: Тұрсынбаева С.Ж.
Кіріспе
Биофизиканың қалыптасуы мен тарихы шекарасы бар ғылым
ретінде бірнеше стадиялардын өтті. Дамуының алғашқы
сатыларының өзінде-ақ биофизика физика, химия, физикалық
химия және математика ғылымдарының әдістерімен және
идеяларымен тығыз байланыста болды. Тірі табиғатты сипаттау
үшін физика заңдарының енуі мен қабылдануы көптеген
қиындықтардын өтті.
Биофизика – ең алдымен білім, ұғым, негізгі қарапайым
əдістерді ұғындыру арқылы ағзаның өмір сүру қабілеті мен
функционалдық заңдылықтарын түсіндіретін ғылым саласы. Тірі
ағзаның өмір сүру қабілетінің оның даму деңгейіне,
эволюциялық сатыларына, жасына, қоректену ортасына
қарамастан барлық негізгі үрдістерді таныту – биофизиканың
мақсаты.
V ғасырдың алғашқы биофизигі
Гераклит – өмірлік процестердегі ең
ерте механикалық теориясы динамика
түсіну. «Өзгерту – әлемнің басты орны».
«Логос – табиғаттағы барлық заттың
уақыттың ағымымен фундаментальды
реттілік пен объектілердің өзгеруі
Гераклит туралы.
(б.з.б. 544-483)

Эпикур ІІІ ғасыр тірі ағзалар тірі
емес заттар сияқты бірдей
заңдарды ұстанады.

Эпикур (б.з.б. 341-270)
Гален II ғасыр – Рим кезеңінің ең
жақсы медициналық зерттеушісі
дәрігер. Оның теориялары батыстық
медицинада мыңдаған жылдар бойы
басым болды. 1628 жылы қан мен
жүректі жақсы түсіндірді.

Леонардо да Винчи XVI ғасыр -
құстардың ұшуының механикалық
принциптері (инженерлік жобалау
үшін қолдануға болады) – биооника.

Леонардо да Винчи
Ағылшын дәрігері, физиолог, эмбриолог –
Уильям Гарвей (1578-1657) өзінің
ізашарларының – Гален, Везалий, Фабриций
жетістіктеріне сүйене отырып сандық өлшу
мен гидравликалық аналогия негізінде 1628
ж. қан айналым теориясын математикалық
есептеп, тәжірибе жүзінде дәлелдеді және
механизмін түсіндірді. Гарвейдің теориясын
алғаш рет Р. Декарт мойындады.
Уильям Гарвей

Рене Декарт (1596-1650) тірі организмдердің тіршілік
әрекетін физикалық және математикалық тұрғыдан
қарастыратын ятроматематика (грек. iatros – дәрігер
және mathematike – сандық қатынастар туралы ғылым)
мен ятрофизика (грек. iatros – дәрігер және phisis -
табиғат) ғылымдарыны негізін қалаушы. Оның теориясы
бойынша тіршілік әрекеттер механикалық заңға
бағынады және оған жауап қайтарады (рефлекторлы).
Декарт Декарт «рефлекторлық доғаны» ашты.
XVII ғасырдың көрнекті ғалымы, Галилейдің шәкірті
Джованни Альфонсо Бореллидің (1608-1679)
"О движении животных" атты еңбегін атап өткен жөн. Оның
екі томдық бұл еңбегі қайтыс болған соң жарияланды. 1-
томында адам мен жануарлар бұлшықеттерінің құрылысы мен
формалары суреттеледі. 2-томында механикалық аналогия мен
геометриялық құрылыс негізінде бұлшықеттер қысқаруы,
жүрек қозғалысы, қан айналымы, асқорыту механизмдері
қарастырылған. Бұл биомеханикадағы алғашқы капиталды
еңбек болды.

Дж.А. Борелли (1608-1679)

Итальяндық анатом және физиолог Луиджи
Гальвани (1737-1798) – алғаш рет тірі
организм денесіндегі «животное
электричество» (1791 ж.) деп аталатын
биоэлектрлік токты анықтады.
Биофизика өз алдына ғылым ретінде XIX ғасырдан бастап дамыды

И. М. Сеченов
Гельмогольц

Тыныс алу процесінің Термодинамика проблемаларын
динамикасын зерттей отырып, зерттеуде тірі жүйелер энергетикасын
биологиялвқ ерітінділердегі түсінуге жол ашты. Көру мүшелерінің
газдардың еру заңдылықтарын жұмысы мен нерв бойымен қозудың
анықтады. жылжу жылдамдығын зерттеді.
Жак Лёб
Г. Шаде қабыну патологиясындағы
Партеногенез бен ұрықтану иондық және коллоидтық процестердің
құбылыстарының физико-xимиялық рөлі жөніндегі жұмыстары пайда болды.
негіздерін бақылады. "Тірі заттар 1921 ж. "Физическая xимия во
динамикасы" атты еңбегі. внутренней медицине" атты еңбегі.
1922 Ж. СССР-ДА "БИОФИЗИКА ИНСТИТУТЫ" АШЫЛДЫ.

П. П. Лазарев П. А. Ребиндер В. В. Ефимов С. И. Вавилов
Өткізгіштіктің физико-xимиялық меxанизмдері
басқарды. Адам көзінің
және өткізгіштік пен керілу арасындағы байланыс
сезгіштігінің физико-
xимиялық
меxаниxмдері

Н. К. Кольцов
Сыртқы ортаның физико-xимиялық
әсерлерінің клеткалар мен олардың
құрылымдарына тигізетін әсерлері
жөніндегі мәселелермен оның
оқушылары айналысты. Оның
инициативасымен МГУ-да физикалық-
xимиялық биология кафедрасы
С. В. Кравков
Н. К. Кольцов ашылды, оны С. Н. Скадовский
Түстерді ажырату меxанизмі басқарды.
30 жылдардың аяғында биологиядағы физикалық-xимиялық бағыт СССР-ға
В. Н. Баx атындағы институтта дамыды. А. М. Горький атындағы бүкілодақтық
экстер медицина институтында биофизика бөлімі ұйымдастырылды, онда
П. П. Лазарев, Г. М. Франц, Д. Л. Рубинштейн қызмет атқарды.
К.А. Тимирязевтің фотосинтез шеңберінде жүргізілген зерттеулері -
фотобиофизиканык негізін қалады.

К.А. Тимирязев Д. Л. Рубинштейн
1973 ж. С.М.Киров атындағы КазГУ-дің биология
факультетінде биофизика кафедрасы ашылды. Кафедра
прфессоры – В.М.Инюшин. Кафедра қызметкелері
қолданылмалы биофизика мен фотобиология
мәселелерімен айналысты.
Биофизика және биомедицина кафедрасының меңгерушісі, биология ғылымдарының
докторы, профессор –Тулеуханов Султан Тулеуханович

Биофизика және биомедицина кафедрасы меңгерушісінің Биофизика және биомедицина кафедрасы меңгерушісінің
оқу-әдісі және тәрбие ісі жөнінен орынбасары, биология ғылыми-инновациялық ісі және халықарал ық
ғылымдарының кандидаты, доцент – Аблайханова байланыстар бойынша орынбасары, PhD, оқытушы –
Нуржанат Татухановна Ыдырыс Әлібек
Л. Берталанфидің
Жүйелеу тəсілі тірі табиғатты жүйенің жалпы
зерттеу кезінде теориясына
ұтымды ойлау тəсіліне қолданады. байланысты
жұмыстарынан соң
Жүйелілік көзқарас бұрынғы зерттеушілер
барлық жаратылыстанудың жүйелеу тəсіліне
əдіснамалық тəжірибесін өзіне көңіл бөліне
жинақтайды бастаған. Осыдан
Жүйелеу тəсілі ертеде пайда кейін жүйелеп
болған танып-білу талдау барлық сала
стратегиясының біржақтылығын бойынша
жойып, олардың танымдылық қарастырылды.Əсір
үдерісіндегі қазіргі кезеңдегі орнын, есе, биология
рөлін анықтайды. саласында қарқын
алды.
Барлық жетілген
тұжырымдама тəрізді
жүйелеу тəсілі де
стереотиптік ойлауды жеңе
отырып, биологияның əртүрлі
салаларын ашуға тура келеді.
Жүйелеу
тəсілінің келтірілген дерегі бойынша
биофизика негізгі сұраққа жауап беруі тиіс:
Жүйелерді зерттеу физика-химиялық деңгейдегі
кезеңдерінің маңызды элементтер қалайша биологиялық
жағы объектілердің қасиеттері бар тұтас жүйе бола алады.
бағытын тəжірибе А. Б. Рубиннің кітабы бойынша
жағдайында анықтау биофизиканы анықтауға
болып табылады. Зерт- көшеміз:«Биологиялық ғылым
телуші объектінің ретінде биофизика да
реакциясын бақылай биологиялық үдерістерге жəне
отырып, үрдісті бір бағытта құбылыстарға негізделеді.
мөлшерлеп түрлендіреді. Қазіргі биофизиканың негізгі
Жалпы қорытындыланған үрдісі – тірі құрылымдық
мұндай тəсіл «қара жəшік» ұйымдастырылудың
Нəтижесінде объектінің
əдісі деп аталады. молекулалық негізін құрайтын ең
бағыты жөніндегі
заңдылықтар ашылады терең, қарапайым деңгейін
жəне ұқсас бағыттардың қарастыру».
ішкі себептеріне талдау
жасалады.
Биологиялық
Биологиялық жүйе -
жүйе
біртұтастық алғаш-қы, ал жеке
бөліктері біртұтастық дам-
уынан пайда болатын
органикалық бір-тұтас жүйе,
яғни екінші.

Тірі жүйе біртұтастық
жекеленген бөлік-тердің қасиеті
мен процестерін детермин-
дейді, бірақ әрбір бөлшектің
өзінде біртұ-тастық қасиет
болады - бұл биогологра-
фиялық принциптің негізін
қалайды.

Тірі жүйелер антистохастилы,
өлі жүйе-лерден жоғарғы
дәрежедегі когеренттік өзара
Биоэнерго құрылым туралы термодинамиканы
немесе биотер-модинамиканың негізін
профессор Кобзев қалады.
Биоэнергетикалық құрылым - заттардың
атомдық, мо-лекулалық және плазмалық
күйінен тұратын жоғарғы деңгейде
ұйымдасқан аса күрделі энергетикалық
жүйе және бүл жүйе графитациялық,
электромагниттік жэне дыбыс т.б.
кеңістікпен гетерогенді түрде жалғасқан.

Мұндай жүйенің тұрақтылығы кез
келген элементар-лық бөлшектер мен
заттардың детерменизациялық бір-
тұтастығы арқылы өтеді және ол
детерминацияға кез келген элементарлық
құрылымдар мен принциптер қа-тысады.

Биоплазма - біртұтас орта,
эмбриогенез процесіндегі клеткалық
пластардың қозғалысы биоплазмалық
құ-рамдармен тығыз байланысты.
И. Кобзев мынандай
қағидаларды ұсынған
Заттық вакум (ЗВ) - тіршіліктің қажетті атрибуты.
Биологиялық жүйені ЗВ арқылы байыту - оның
тіршілік қабілетін артты-рады, ал кеміту - ауруға
әкеп соғады.
Адам организміне ЗВ тамақпен түседі.
ЗВ қасиетін зерттеу - материя дамуының жалпы
қасиетін түсінуге жол ашады.
Кобзев бойынша адам миы - соматикалық
биоплазманың шыңы. Тіршілік өзінің деңгейінде
антиэнтроптық компоненттерден түрады.
Қайта өркендеу дәуіріндегі медициналық
биофизика
• Медициналық биофизика медицина және фармация ғылымдарымен бірлесе
отырып мынадай мәселелерді зерттеумен айналысады:
• -Азға күйін диагностикалауда жаңа физикалық әдістерді қарастыру және негіздеу
(электрография, хемилюминеенция, ЭПР, ЯМР, спектроскопия т.б.).
• - Тірі ағзаға сыртқы ортадағы физикалық факторларының зиянды әсер ету
механизімін зерттеу (механикалық діріл, салмақсыздық, радиосәулелер т.б.)
• Биофизикалық зерттеулерде физикалық, физика-хиимиялық әдістер кеңінен
қолданылады. Оларға:
• -рентген сәулесінің дифракциялық кескіні арқылы зат құрылысын анықтауға
арналған рентгендік құрылымдық талдау әдісі;
• - электрон ағынын пайдаланып зат құрылысын көруді қамтамасыз ететін
электрондық микроскопты қолдану;
• - зертелінетін заттардың түрлі сәулелерді жұты мен шығаруына негізделген
спектроскопия әдісі.
• - зертелінетін заттардың радиодиапазондағы электромагниттік толқындарды
таңдамалы түрде жұтуына негізделген ЭМР және ЯПР радиоспектроскопиялық
әдістер
ҚОРЫТЫНДЫ
• Биофизика - бұл биологиялық процестерді зерттеу үшін физика әдістерін қолданатын
ғылым саласы. Физика табиғи әлемді түсіндіру үшін математикалық заңдарды
қолданады және олардың жұмысына түсінік алу үшін биологиялық ағзаларға және
жүйелерге қолданылуы мүмкін. Биофизикадағы зерттеулер ауруларды болдырмауға
және емдеуге, дәрі-дәрмектерді дамытуға көмектеседі және адамдарға тұрақты өмір
сүруге және өзгеретін ортаны қорғауға мүмкіндік беретін технологияны құруға
көмектеседі.
• Биофизика - бұл ғылымның жас саласы; ол 20 ғасырдың ортасына дейінгі
ортасында белгілі бір қосалқы ғылым ретінде пайда болды. Алайда биофизиканы
негізі 19 ғасырда Берлин қаласындағы физиологтардың тобымен алғашқы кірпіші
қаланды. Берлиндік физиология мектебіне Герман фон Гельмгольц, Эмиль ДуБоис-
Рейдмон, Эрнст фон Брюк және Карл Лудвиг кірді. 1856 жылы Людвиг
оқушыларының бірі Адольф Фик бірінші биофизика оқулығын жарыққа шығарды.
Бірақ физикадағы технологиялар молекулярлық деңгейде сияқты өмірлік формаларды
толық зерттеу үшін қазіргі уақытта жетілдірілмеді.
Пайдаланылған. әдебиеттер тізімі:

Кулаков Ю.И., 2004, Теория физических
структур. – М.: 2004, 847 б.
Төлеуханов С.Т. – Биофизика
Мұнай және газ геологиясы терминдерінің
орысша-қазақша түсіндірме сөздігі
Интернет желісі:
http://www.myshared.ru/slide/1277507/
https://kk.wikipedia/ - Уикипедия – Ашық
энциклопедиясы
http://helpiks.org/5-3015.html

Ұқсас жұмыстар

ТАЕ буферін дайындау

БАСҚАРУ ҚҰРЫЛЫМЫ

Өсімдіктердің биологиясы және биотехнологиясы институты

Биотехнология мамандығы

ҚАЗІРГІ ТАҢДАҒЫ БӨЛМЕ ӨСІМДІКТЕРІНІҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫН ЗЕРТТЕУ ОРЫНДА

Гендік инженерияның мәселері

БӨЛМЕ ӨСІМДІКТЕРІНЕ ФИТОДИЗАЙН

Күн сәулесінің артықшылықтары

Ауыл шаруашылығында колданатың бактериалды препараттар

Биология ғылымының бір саласы биотехнология ғылымы туралы мағлұматтарды құрылымдап, жүйелей отырып меңгерту

Пәндер