Ақпаратты қорғау - ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған шаралар кешені

Презентация қосу

Ақпаратты қорғау — ақпараттық қауіпсіздікті
қамтамасыз етуге бағытталған шаралар кешені.
Тәжірибе жүзінде ақпаратты қорғау деп
деректерді енгізу, сақтау, өңдеу және тасымалдау
үшін қолданылатын ақпарат пен қорлардың
тұтастығын, қол жеткізулік оңтайлығын және
керек болса, жасырындылығын қолдауды түсінеді.
Сонымен, ақпаратты қорғау - ақпараттың
сыртқа кетуінің, оны ұрлаудың, жоғалтудың,
рұқсатсыз жоюдың, өзгертудің, маңызына тимей
түрлендірудің, рұқсатсыз көшірмесін жасаудың,
бұғаттаудың алдын алу үшін жүргізілетін
шаралар кешені. Қауіпсіздікті қамтамасыз ету
кезін қойылатын шектеулерді қанағаттандыруға
бағытталған ұйымдастырушылық,
программалық және техникалық әдістер мен
құралдардан тұрады.
Кілтті сөзді Цезарь шифрлау жүйесі біралфавитті
ауыстыру
болып табылады. Бұл жүйенің ерекшелігі – ауыстыру
алфавитіндегі символдардың ретін өзгерту жəне
орналастыру үшін сөзбен берілген кілтті пайдалану.
К кез келген санын алайық ( 0 <К < 41) жəне сөз
немесе қысқа сөз тіркесін кілттік сөз ретінде алайық.
Мүмкіндігінше кілттік сөздің барлық əріптері болғаны
дұрыс.
Мысалы, кілттік сөз ретінде НҰРЛЫ сөзін жəне К = 5
санын
алайық. Кілттік сөздің сандық коды таңдап алынған К
санымен сəйкес келетін əріптен бастап алфавит
əріптерінің астына жазылады:
Ауыстыру алфавитінің қалған əріптері кілттік сөзден
кейін
алфавитті түрде жазылады:
Мысалы, Цезарьдің

КЕЛДІМ КӨРДІМ ЖЕҢДІМ жолдауы
шифрланған кезде мына түрде болар еді:

МЗҢЖЮО МСУЖЮО
ЙЗПЖЮО.
Енді бізде кез келген хабар үшін əрбір əріптің
ауыстыруы
Бастапқы бар: АРУДАНА ТӨРТІНШІ СЫНЫПТ А
хабар:
ОҚИДЫ
Шифрлануы: ЪКҢРЪЕЪ МИ КМЦЕ Ф Ц ҚҺ ЕҺ ЙМЪ ЗҒ Б РҺ
Ескеретін жағдай, кілттік сөздің əріптерінің əртүрлі болуы шарт
емес. Тек қана кілттік сөзді жазған кезде бірдей əріптер болмау
керек.
Кілттік сөзді Цезарь жүйесінің күмəнсіз ерекшелігі мүмкін
болатын кілттік сөздердің саны шексіз. Бұл жүйенің кемшілігі –
əріптердің жиілігі негізінде талдау арқылы шифрланған мəтінді
бұзу мүмкіндігі.
Трисемустың шифрлау кестесі
1508 жылы неміс аббаты Иоганн Трисемус «Полиграфия» атты
еңбегін жазды. Осы кітабында ол ең бірінші рет алфавиттің кез
келген ретімен орналасқан шифрлаушы кестелерді жазды.
Мұндай
алмастыру шифрын алу үшін, əдетте алфавит əріптері жəне
кілттік
сөз жазылған кестелер қолданылады. Кестеге алдымен кілттік
сөз
жазылады, қайталанатын əріптер алып тасталады. Кестенің
өлшеміне
Мысал бойынша
байланысты онытүсіндірейік. Қазақ
кілттік сөзден алфавиті
кейін, сол кілттік сөздегі
бойынша
əріптерден6х7
кестесін алайық. Кілттік
басқа алфавиттің қалған сөз ретінде ЖҰБАНОВ
əріптерімен толтырады.
сөзін алайық.
Мысал бойынша түсіндірейік. Қазақ алфавиті бойынша 6х7
кестесін алайық. Кілттік сөз ретінде ЖҰБАНОВ сөзін
алайық.

Е Р Т Е Ң Ұ Ш А М Ы Н мəтіні Л Ц Ш Л Х Г - Д Ф Э Е
түрінде
шифрланады. Мұндай кестелік шифрлар
монограмдық деп аталады, себебі шифрлау бір
əріптен жүргізіледі.
Полибия квадраты
Полибия квадраты – жай алмастыру шифрлауының
алғашқыларының бірі болып табылады.

Біздің дəуірімізге дейін II ғасырда грек жазушысы жəне
тарихшы Полибий, шифрлау мақсатында 5х5 өлшемді кез
келген ретте орналастырылған грек алфавиттерінен тұратын
кесте ойлап шығарды

CODE

31 43 41 51

Ұқсас жұмыстар

Aқпаратты қорғаудың заңды шаралары

Ақпараттық қауіпсіздік

Территория және ғимарат ішінде ақпаратты қорғау объектілерінің күзет сигнализациясының жүйесі. Күзет сигнализациясының жүйесіне қойылатын талаптар

Қорғау жеке Қорғау Қорғалған ақпараттық

Есептеу жүйелерін вирустан

ФАКУЛЬТЕТ Дизайн, тестиль және киім технологиялары

Компьютерлік вирустар, антивирустар

Корпоративтік желілерді қорғау

Электрондық укіметтің қызметтері

Қазақстан Республикасының Электрондық үкіметі

Пәндер