Қойдың аяқ, қабырға сүйектерінің сынуы

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министірлігі
«Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті» коммерциялық емес акционерлік қоғамы

Тақырыбы: Қойдың жарақаттануы және оның алдын алу.

Тексерген: Ахметжанов.О.Н
Топ: ВМ-703
Орындаған: Жырғау.М

СЕМЕЙ-2021
Жоспар:

1. Kіpiспe
2. Негізгі бөлім
1. Мемлекетіміздің мал шаруашылығын, оның ішінде -ұсақ мал, құс және басқа жануарлардан өнім
алуды дамыта отырып, елімізде қажетті азық-түлік, өндіріске керекті шикізаттар алу үшін жануарларды
тиімді пайдалану бүгінгі күннің өзекті мәселесі. Сондықтан да жедел ветеринарлық жәрдемнің тез
көрсетілуінің, мамандардың қажетті жабдықтармен және ауру мал мен жануардың организміне әсер
ететін дәрілермен қамтамасыз етілуінің маңызы зор. Алғашқы жедел ветеринарлық көмек басқа да
ветеринария жұмыстармен қоса мал дәрігерлік емдеу ісінің негізін қалайды. Алғашқы ветеринарлық
жедел жәрдем мал тұрған жерде көрсетіледі; ветеринарлық мекемеге әкелінген мал мен жануарларға
күрделі оперативтік ем қажет болған кезде емдеу мекемесінде стационар жағдайында жәрдем
жасалады. Мал мен жануар ауырып, жалпы жағдайы төмендегенде оларға жедел де, сапалы да, әрі
тиімді кемек, көбінесе үлкен қалаларда көрсетіледі. Мұндай қалаларда арнаулы авто-көліктерде
жабдықталған ветеринарлық жәрдем керсетілетін ветстанциялар бар, ол мал дәрігерлерін, орта және
кіші буындағы ветфельшерлерді (веттехниктерді) ауырған малға тез жеткізеді.
Күтімі тіршілік жағдайы бірдей жануарлардың зақымдалуын тудыратын жарақаттар қосымдылығын
жарақаттанулар дейміз. Олар бірнеше түрге бөлінеді. Өнеркәсіптік-технологиялық жарақаттану малға
дұрыс жағдай жасалмағаннан, зоогигиеналық талаптар орындалмағандықтан туады. Сонымен қатар
малды ірі кесекті, тоңазып қалған түбір тамырлы (қызылша, картоп) азықпен қоректендіргенде
кездеседі. Мұндай азық көбінесе малдың өңешінде тұрып қалады. Мал далада елеусіз қалған ауыл-
шаруашылығында пайдаланатын улы химикаттар және дәрілермен уланып қалуы да мүмкін.
2.1 Тұяқ аурулары және тұяқ жарақаттануының алдын алу

Көбінесе қойдың тұяғы мен аяқтары жарақаттанады. Мүйіздің сынуы
жарақаттанған кезде микробтар ұлпаға түсуі мүмкін, олар ұлпаларды
қабындырады. Сол кезде керекті жәрдем көрсетілмесе, қанға еніп, қан арқылы
бүкіл организмге тарайды. Бұдан сақтануға болады, егер малға дер кезде ем
көрсетілсе.
Белгілері. Тұяққа бөгде денелер енген жағдайда (шеге,сым,соқаның
тістері,шиша), көбінесе тұяқ астына қадалуы немесе кіруі мүмкін.
Жайлауда малдарды көшіргенде, тұяқтың жарақаты өсімдіктің қатты
сабақтарынан, шабылған ағаштардың жантақтары зақымдауы мүмкін, олар
тұяқтың жұмсақ жеріне қадалып, зақымдауы мүмкін. Қандай болмасын
жарақатта мал біріншіден ақсайды және тұяқтары зақымдалады. Малдың
тұяғы 3-4 күн өткен соң ауырып ісінеді және сол аяғын мүлдем баса алмай
қалады.
Көмек түрлері. Малдың аяқтарын фиксация жасап, тұяқты арнайы пышақтармен
тазалайды. Жарақат алған жерді арнайы құрал-саймандармен басып, шұқып зақымдалған
жерін табады. Микроб түспес үшін заласыздандырып, жарақаттанған жерін тазалап отыру
қажет. Егер тұяқ немесе бұлшықеттері жарақат алса, сол жердің айналасын тазалайды,
қайнаған сумен сүртіп, микробтарды залалсыздандырамыз. 5% иодпен және зеленка
жағады да қорғаныш дәкемен байлайды.
Дәрігерлік көмек. Терең жараларды фурацилин немесе риванолмен жуамыз. Бөгде
денелерді алу үшін буынды есілген жіппен байлап алады, жансыздандыратын дәрі егіп,
ұлпалардағы микроорганизмдерді жойып алады, қатты зақым алған және некрозданған
ұлпаларды кесіп алып тастайды. Жараны ұнтақпен сеуіп, эфир жағып байламмен байлап
тастайды. Жара қабынған жағдайда ішкі артерия тамырына антибиотиктер мен новокаин
салады.Мысалы 200 мың пенициллин.
2.2. Буын жарақаттары мен сырқаттары:

Буын жарақаттары мен сырқаттары —малдың сүйектерінің түйіскен тұсы.
Буындарда ұқсастық бар, әрі түрлі кінәратқа ұшыраған кезде халық емшілері
оны ұқсас тәсілмен емдеген. Буынды сырғақ, ырғақ, изек, леп буын деген
түрлерге бөледі. өрт түлікте жиі ұшырасатын буын шығу немесе таюға топшы,
иық, толарсақ, мойын, тобық, ұршық, сырға буындар жиірек ұшырайды.
Шыққан буынды сынықшылар салған. Буынның орнынан жартылай ғана
жылжып кетуін буын таю, ал жымдасқан буын беті өз қонағынан толығымен
көшіп кетуін - буын шығу деп ажыратқан. Буын шыққанда оны қоршаған
сіңірлер, қалталар, сүйектің түйіскен жеріндегі тері зақымданып, тіпті
сүйегінің сынуы да мүкін. Шыкқан буын салбырап бос қалады, мал дәл сол
тусын жерге сүйрей сүріп басады. Оны арқан, жіппен орап созатарту, тіземен,
етік өкшесімен тебу тәсілдерімен салады. Ал тайған буынның әлегі онша емес,
оны тоқпақпен еппен ұрып немесе арқанмен созып орнына келтіреді. Ондай
мал аяғын баспай әйенсектенеді, буынын жия алмай жазған күйінде қалады.
Малда тек жілік буындары ғана емес омыртқа аралары, буғана таю да
ұшырасады. Қойдың мойны шыққан кезде ол иірленіп, оңқы-солды қисалаңдап
қалады. Жеңіл түрі болса қойдың құлағына су құйып жіберген кезде басын
шайқаған қозғалысымен өздігінен орнынаа түседі деседі.
2.3.Қойдың аяқ, қабырға сүйектерінің сынуы:

Қой бұл жарақаттану түріне түрлі жағдайда тап болуы мүмкін. Сынықтар себебіне қарай
патологиялық және жарақаттық Сынық болып ажыратылады. Жарақаттық Сынық – сау сүйектің
оқыстан күшті механизмі зақым алуы (соққыдан, құлап қалудан, тағы басқа), ал патологиялық Сынық
көбінесе жеңіл жарақаттың асқынуы не сүйек тінінің өзінен-өзі ауырып, өзгеріске түсуі салдарынан
(остеомиелит, ісік, тағы басқа) болады. Ет пен терінің зақымдануына қарай ашық және жабық Сынық
болып ажыратылады. Ашық Сынық кезінде сүйектің майдаланып сынуы, тері мен бұлшық еттің
үлкен көлемде мыжылып, жаншылуы; сонымен қатар жұмсақ тіндердің қанталап, ашық жараға шаң-
тозаң, инфекция түсіп жара іріңдейді. Мұндай Сынықты емдеу ұзаққа созылады. Терісі бүлінбеген
жабық Сынық тез жазылады.
Егер қойда сынық болса, келесі белгілерді байқай аласыз:
жануарда қатты ауырсыну соққысы;
сүйек қозғалысы;
деформацияланған сынған бөліктер;
ауыр аймақта ісіну.
Шытынап сыну Емдеу:
Шытынап сыну - бұл сынудың жай түрі. Мұндай
сүйектің сынған жерінде шытынаған сызат пайда
таңғышты немесе гипсті бекіту;
болады. Морт сынудағыдай сүйек бөлініп, үгіліп науқас жануар үшін толық тынығу;
теріні тесіп жарақаттамайды. Шытынап сыну да
ауыртады, сынған жері домбығып іседі. Себебі диетада витаминдер мен минералдардың
сүйекте жүйкелер мен қантамырлар көбеюі;
болғандықтан, ауырған жері тез білінеді. Мұндай
жағдайда қатты таңып, ауырғаны әбден массаж (ветеринардың мақсаты бойынша
басылғанша тыныштық қалыпты сақтау керек.
Спиральда гипс шойын қолданылады. Егер
зақымдалған тіндер сынған кезде табылса,
жарқыраған жер сабынды сумен жуылып,
антисептикалық түрде өңделеді. Кейін
жапсырма алюминий штангамен немесе
ағаш таяқпен бекітілген (гипп, бұл жағдайда
дұрыс емес) қолданылады
Тенденит сіңірдің қабынуы

Тендонит қабыну сіңірдің өзінде және пайда
болады мускулотендиналық блоктың шамадан тыс
жүктелуі кезінде пайда болған микро-көз жасына
байланысты. Тендиноз (сіңір жарақат) созылмалы
шамадан тыс қолдануға жауап ретінде сіңір
коллаген талшықтарының деградациясы болып
табылады - басқаша айтқанда, симптомдар пайда
болғаннан кейін де шамадан тыс қолдану
жалғасады. Бұл сіңірдің сауығып кетпеуіне немесе
қалпына келуіне әкеледі, уақыт өте келе бізде
сіңірде шамадан тыс жүктеме бар - тендиноз.
Қабыну әртүрлі жарақаттармен пайда болуы
мүмкін, бұл жиі инфекцияның енуіне байланысты.
Белгілері:
бір қолдың астына сығу;
зақымдалған аумақта ісіну;
ауру;
жоғары температура
Емдеу келесідей:
жануар тыныштықта қамтамасыз етілген;
шағылысқан жерге суық қолданады;
қысым таңғыштары қолданылады;
қабыну орындарында жинақталған сұйықтықты шығару үшін кішкене тесіктер жасалады;
тесіктерге антисептикпен емделеді.
Барлық сұйықтық алынып тасталғаннан кейін, жарқыраған орын камфора майымен массаждануы
мүмкін
Желіннің жарақаттары (Vulnus uberis), сипатына қарай әртүрлі болады:соғылған,
жыртылған, тесілген, кесілген жаралар болуы мүмкін. Соғылған жері ісініп, тері астына қан
ұйып қалады немесе тілінген, жыртылған жерінен қан ағып тұрады.
Малды өріске жібермей оқшаулап алып қалады, соғылған жеріне алғашқыда салқын,
кейіннен жылы заттар басып таңып байлап тастайды, гематома болса оны жарып, ішін
тазалаған соң, стрептоцид ұнтағын себеді, кесілген, жыртылған жара болса оны
антимикробты ерітінділермен мұхият жуып тазалаған соң терісін түйінді тігіспен тігеді, тек
төменгі жағы қалталанып экссудат (транссудат)жиналмайтындай ету керек. Осы
операцияларға кіріспей тұрып Б. А. Башкиров блокадасын жасаған дұрыс. Тесілген
жарадан сүт шығып тұратын болса, оған пластикалық операция жасайды

Ұқсас жұмыстар

Жамбас сынғанда реабилитация

Сіңір созылғанда, буын шыққанда және сүйек сынғанда көрсетілетін алғашқы жәрдем Сүйектің сынуы

Аяқтардың аурулары

Аяқ сүйектерінің сынуы

Ортан жіліктің сынуы

Сүйек сыну кезіндегі және циркулярлы блокада

Сүйектердің шығуы

Жамбас белдеулерінің сүйектері

Сүйек құрлысы

Баланың сүйектерінің ерекшелігі

Пәндер