Философияның негізгі сауалдарын зерделеу

Презентация қосу

№ 1 дәріс: Ойлау
мәдениетінің пайда
болуы. Философияның
пәні мен әдісі

ФИЛОСОФИЯ, ОНЫҢ ПӘНІ
ЖӘНЕ ҚОҒАМДЫҚ МАҢЫЗЫ
(дәріске қосымша материалдар)
Жоспар:
1. Дүниетаным ұғымы және оның тарихи типтері
2. Философияның функциялары және зерттеу
салалары
3. Философияның адам және қоғам өміріндегі
атқаратын рөлі
• Философия термині грек тілінен аударғанда
(рһіlео - сүйеміи, sophia -даналық ) даналыққа
құштарлық дегенді білдіреді.
ДҮНИЕТАНЫМ

Білім

Дүниетаным

Рухани өмірдегі тәжірибе,
Ғылыми білім
қарапайым білім
Дүниетаным

Негізгі
Ұғым, Негізгі құрылымдық
түсінік жүйелері деңгейлері

Адам және Дүниені түсіну Білім
дүние (рационалдық
жөнінде және
пайымдау- интеллектуалдық
Құндылықтар
дың өрісі танымдық өріс)

Идеалдар мен
ережелер
Дүниені қабылдау
(сезімдік,
эмоционалды- Идеялар
психикалық өріс)
Дүниетанымның тарихи
түрлері

Дүниені сезімдік деңгейде қабылдау,
дүние болмысын сезімдік күйде
бейнелеу. Дүние болмысын
Мифология
зерделеуде сезімдік бейнелер мен
белгілердің басымдылығы.

Адам сенімінің қуаты мен рухының
феномені. Діни көзқарас бойынша
адам дүнметанымын
Дін
қалыптастырушы және өрісін
кеңейтетін сенім. Ақыл-ой оған
бағынышты қызмет атқарады.

Философиялық дүниетаным бұл
дұние болмысын ақыл ой биігінен,
Философия білім тәжірибесі негізінен зерделеу.
Философиялық көзқарастың
ерекшеліктері, онда танымдық
тәсілдердің түрлері қалыптасқан.
Философиялық дәстүрлер мен жүйелердің
жіктелуі

Жағырафиялық белгісі
Діни ілімге және нақты
бойынша Руханилықтың
теориялар мен идеяларға
бастапқылығы мен заттық
негізделген философия
бастау жөніндегі сауалды
Шығыс философиясы шешу бойынша

Халықтық рухтағы
Батыс философиясы ойшылдар философиясы Буддийстік философия

Европалық философия Кәсіби философия Христиандық философия

Үнді – Қытай
Ислам философиясы
философиясы
Орта ғасырлық шығыс
мұсылмандық Рационалистік философия
философия
Теологиялық философия
Қазақ философиясы
Позитивистік философия

Орыс философиясы Атеистік көзқарастағы ілім
Философияның тарихи - әлеуметтік қызметтері
Философияның дүниетанымдық қызметі
адам -әлем қатынасы жөніндегі жалпы және
Дүниетанымдық жекелеген көзқарастардың қалыптасуымен
тығыз байланысты.

Адам мен әлем болмысын зерделеумен
Танымдық тығыз бойланысты

Адам іс әрекетінің танымдық және
Әдіснамалық тәжірибелік әдістері мен жалпы
принциптерін өңдеу

Рациональды ойлаудың жалпы заңдарын
Логикалық қалыптастыру және зерттеу

Адам өміріндегі рухани құндылықтардың
Аксиологиялық маңыздылығын зерделеу және түсіндіру
Адамзаттық құндылықтарды, адамның өмір
Гуманистік сүру бостандығы мен құқын,
жауапкершілігін түсіндіру
Ғылыми танымға және қоғамдық өмір
шеңберінде адамның интеллектуалдық
Эвристикалық интуициясының маңыздылығын зерттеуге
бағытталған
Бұл әсемдіктің және оны адамзаттық сана
Эстетикалық арқылы қабылдаудың заңдылықтарын
зерттеумен тығыз байланысты

Рухани мәндерді, құндылықтарды,
Практикалық ережелерді, ұстанымдарды және адамның
тәжірибелік өмірінің механизмдерін зерттеу

Адамзаттық мәдениеттің дамуындағы, жеке
Мәденитасымалдаушылық адамның мәдени қызметінің негіздерін
зерттеу
Философияның негізгі зерттеу салалары:

Онтология болымыс туралы ілім

Гносеология таным туралы ілім

Аксиология құндылық туралы ілім

Диалектика даму туралы ілім

Логика ойлау туралы ілім
Антропология адам туралы ілім
Философия пәнінің ерекшелігінен философиялық білімдердің
негізгі белгілері туындайды:

ол жалпы, теориялық сипаттағы білім;

басқа ғылымға негіз бола алатын іргелі ұғымдар мен
идеяларды, ұстанымдарды біріктіретін білім;
жеке философтардың тұлғалық қасиеттерінің ықпалын
бейнелейтін субъективті білім;
белгілі тарихи уақыттың объективті білімдері мен
ұстанымдарының жиынтығы;

танымның нысанын ғана емес, тану тетігін де
қарастырады;
ой тек нысанға ғана емес, өзіне де бағыттала алатындықтан,
рефлексивті сипаты бар;
бұрынғы философтардың ұстанымына сүйенеді.
Философиялық танымның түрлері және ерекшеліктері

Философиялық танымның Таным төмендегідей нәрселерге
түрлері бағытталған.

Шындықты сезімдік күйде қабылдау,
Дәстүрлі философия оған парасат, ақыл биігінен қарау, яғни
даналықтың өнімі.

Діни құндылықтарға, яғни қасиетті
жазбалар мен діни ережелерге. Діни
Дін философиясы философиялық таным бойынша сенім
танымның көзі.

Жеке немесе тарихи мистикалық
(рухани тәжірибе), эмпирикалық,
Мистикалық философия рационалды немесе иррационалды
таным үлгісі
Философиялық танымның Таным төмендегідей
түрлері нәрселерге бағытталған...

Адам зердесінің көмегімен
өңделетін және жүзеге
Эмпирикалық философия
асырылатын объективті
Ғылым философиясы тәжірибе

Интелллектуалдық
Рационалистік
интуицияның негізінде
философия
жетілетін ойлаудың өрісі

Интуиция белсенділігі мен адам
парасатының өнімділігі,
Рационалды-эмпирикалық
обьективті тәжірибе сонымен
философия
бірге иррационалдық танымның
өзгеде түрлері мен үлгілері
Философияның негізгі
сауалдарын зерделеу
Философияның негізгі Философиның негізгі сауалын
сауалдарын зерделеудің тарихи шешудің келесі бір тарихи
бір қыры қыры

Бастапқы нәрсе: материя немесе Әлемді, табиғатты, қоғамды
сана? толықтай тану мүмкінбе?

Дүниені Дүниені
монизм дуализм тануға толықтай тану
болады мүмкін емес

Материя - Материя
бастапқы, рухани Материальды және
сана - негізге рухани бастау бір біріне
екінші тәуелді тәуелсіз өмір сүреді

материализм идеализм агностицизм

субъекті кидеализм объективтік идеализм

Әлем адам санасына тәуелді Әлем объекьтивті идеяларға
күйде өмір сүреді тәуелді өмір сүреді.
Әр бір адамға философияның берер
мүмкіндіктері қандай?
(Философияны түсінудің тәжірибелік мәні)
Бәріненде бұрын “Адам - Әлем
қатынасы” жөнідегі іргелі сауалға Абай айтқандай адам бойында бес
жауап іздеу асыл қасиет бар. Олар талап, еңбек,
терең ой, қанағат, рақым, осы
қасиетттерді өмірде пайдалану.

Өмірге парасат биігінен
қарау, даналықтың
тәжірибесін игеру Өмірдің мәнін ұғыну,
өмірдегі орныңда таба
білу

Қазақ ойшылы Абай
жазып кеткендей,
өзіңнің ішкі дүниеңе
терең бойлау
Философия

Болашаққа ақыл
бигінен қарауды Философиялық ойлаудың үлгілерін меңгеру және
үйрену оны рухани өмірде пайдалану
1. Философиялық идеялардың
өзара әрекет жасауынсыз
ақиқат, ірі ғылыми идеялардың
болуы мүмкін емес

2. Дүниеге толық, тұтас,
жүйелік көзқарас беретін
философия
ФИЛОСОФИЯ
3. Адамдардың білімдерін
ПӘНІ, ОЛ НЕГЕ топтастырып жинақтайтын тек
КЕРЕК? философия ғана, ол дүниенің
бірлігін тұтастығын береді.
4. Философия ғалымдардың
түсінігін дамытып, жаңа
концепция ашуға жәрдем береді.
Эйнштейн, Вернадскийлердің
философияға қызығушылықтары
кездейсоқ емес
5. Философия адамды этикалық,
және моральдық адамгершілік
тұрғыдан дамытады.
Жоғарыда айтылғандарды қорыта
келсек, философия ғылымы адамға
өзі өмір сүріп отырған орта - табиғат
пен қоғамның даму заңдылықтары
туралы, өзінің осы жүйеде алатын
орны, өмірі, өмірлік мақсат-
міндеттері туралы жан-жақты
теориялық білім беретін, адамның
көзқарасын қалыптастыратын,
сонымен қатар практикалық сипатқа
ие, қазіргі заман қоғамына аса
қажетті ғылым болып табылады.
РефлексиЯ

Қайталауға арналған сұрақтар
Философия толықтай ғылым болып табылама?
Философиялық ойлаудың негізгі белгілері қандай?
Философиялық дүниетанымның ерекшелігі неде?
Философиялның негізгі сауалы қандай?
Қоғам өміріндегі философияның қызметін қалай түсінесіз?

Ұқсас жұмыстар

Философиялық білімнің негізгі мәнісі оның екі жақтылығында

Анықтама сөздік. Музыкалық білім беруде педагогиканың психологиямен және философиямен байланыс

ҚАШЫҚТЫҚТАН ОҚЫТУ ӘДІСТЕРІ

Философияның міндеттері

ФИЛОСОФИЯНЫҢ БАҒЫТТАРЫ - МАТЕРИАЛИЗМ ЖӘНЕ ИДЕАЛИЗМ ФИЛОСОФИЯНЫҢ БАҒЫТТАРЫ

ФИЛОСОФИЯ ТАҚЫРЫП

ФИЛОСОФИЯ ТАҚЫРЫП. ФИЛОСОФИЯ ПӘНІ

ФИЛОСОФИЯ ТАРИХЫ. ПӘН ФИЛОСОФИЯ

Кері байланыс құралдары

Алғы философия

Пәндер