Органикалық қосылыстардың жіктелуі




Презентация қосу
Органикалық
қосылыстардың жіктелуі
Сабақ мақсаты:
Органикалық қосылыстарды алифатты, алициклді немесе
ароматты деп жіктеу;
Қосылыстардың гомологтық қатары;
Көмірсутектер.
Сабақты меңгеру үшін мына тақырыптармен таныс
болуыңыз керек:
органикалық қосылыстардың формуласы;
органикалық қосылыстардың негізгі
түрлері,көмірсутектер.
Мазмұны:
1 Органикалық қосылыстардың жіктелуі

2 Гомологтық қатар

3 Көмірсутектер

4 Сабақтың қорытындысы
Органикалық қосылыстардың жіктелуі

Химиктер органикалық молекулаларды олардың құрылымдық
ерекшеліктеріне қарай жіктейді. Ерекшеліктердің ішіндегі ең
маңыздыларына молекуладағы көміртек қаңқасының негізгі пішіні мен
ондағы функционалдық топтардың болуы жатады.

Функционалдық топ — молекулаға белгілі бір химиялық қасиеттер
жиынтығын беретін атом немесе атомдар тобы.
Көміртек қаңқасының түріне қарай жіктеу

Органикалық молекулалар
молекуладағы көміртек
қаңқасының түріне
байланысты үш негізгі
категорияға бөлінеді.
2 Функционалдық топтың түріне қарай жіктеу

Функционалдық
топорганикалық
қосылысқа
белгілі бір қасиеттер
жиынтығын береді.
Кең таралған функционалдық топтар және органикалық қосылыстар
топтары
Р/с Тобы Атауы Қосылыс тобы
1 \ /
С=С қос байланыс алкендер, циклоалкендер
/ \
2 –C≡C– үштік байланыс алкиндер
3 –F, –Cl, –Br, –I галоген (фтор, хлор, бром, йод) галогеналкандар (фтор-, хлор-,бром-, йодалкандар)
4 –OH гидроксил тобы спирттер, фенолдар
5 –OR алкоксил тобы жай эфирлер
6 –NH2, –NHR1, –NR1R2 амин тобы аминдер
7 \
альдегидтер (COH),
С= О карбонил тобы
кетондар (COR)
/
карбоксил тобы карбон қышқылдары

күрделі эфирлер тобы күрделі эфирлер
Жеңіл тұтанатын затпен және тартпа шкаф астында жұмыс істегенде
сақтайтын ережелер

Жеңіл тұтанатын затпен жұмыс істегенде, спиртшам
мен электроқыздырғышты өшіріп қою керек.
Спиртшамды жанып тұрғанда ашық тастап кетуге
болмайды, қақпағын жабу арқылы өшіріледі.
Электроқыздырғыштан өрт шыққан жағдайда өрт
сөндіргіш заттар: құм, от алмайтын маталар.
Улы затпен жұмыс істегенде тәжірибе тартпа шкафы
астында жүргізіледі.
Жұмыс басталарда тартпа шкафын іске қос.
Тәжірибені жасап болған соң тартпа шкафын істен
алуды ұмытпа.
Газ жанарғысымен жұмыс істеудегі
қауіпсіздік ережелері:
Газ жанарғысын жағу үшін жанған шырпыны жаңарғының тесігіне апарып,
шүмегін жайлап ашындар.

Газ жанғанда жалының шалқуы байқалса, шүмекті тез жабыңдар, газ
жаңарғысы салқындаған соң ауа реттегішті жауып, жанарғыны қайта жағындар.

Жұмыс аяқталған соң газ шүмегінің жабылғанын тексеруді ұмытпаңдар

Бөлмеде газ иісі сезілсе, сіріңке жағуға болмайды, газдың иісі туралы мұғалімге
хабарлау керек.
Гомологтық қатар

Жалпы формуламен
сипаттауға болатын
қосылыстар тобын
гомологтық қатар деп
атайды. Бір гомологтық
қатарға жататын
мүшелердің
формулалары бір
немесе бірнеше CH2
бірлігімен ерекшеленеді.
Химия бөлмесі және лаборант бөлмесіне қойылатын талаптар
Химия кабинеті мектептің жоғарғы қабатына орналастыру керек. Терезе
онтүстік- батыс жаққа қарайды.

Кабинеттің ауданы 66 м2 , лаборант бөлмесі 15 м2, биіктігі 3,3м2 болуы
керек.

Лаборант бөлмесі сыныптың тақта жағынан есік арқылы орналасуы керек .

Химия кабинеті мен лаборант бөлмесі жарық, жылы болуы керек

Зертханалық үстелдің биіктігі 750-800мм, ені 550мм, ұзындығы екі
орындықтың 1600мм, үш орындықтың 2400мм

Кабинетте ыстық және суық су тартылған раковина болуы керек.
Химия пәнінен оқушылардың қауіпсіздік
ережесімен танысқаны туралы мәлімет
Р/с Сыныбы Оқушының аты-жөні Танысқаны туралы қолы

Ұқсас жұмыстар
Алкалоидтар туралы түсінік, алкалоидтардың жіктелуі
Жалпы медицина
Этил спирті
Бейорганикалық заттардың жіктелуі
Біратомды спирттер
Донорлы - акцепторлы байланыс. Комплексті қосылыстар
Көмірсулардың катаболизмі
ЖОҒАРЫ МОЛЕКУЛАЛЫҚ ҚОСЫЛЫСТАР ХИМИЯСЫ
Кешенді қосылыстардың аналитикалық химиядағы маңызы
Комплексті қосылыстардың жіктелуі
Пәндер