Қандай рефлекс

Сабақтың тақырыбы: Рефлекстік доға: рецептор, сезгіш, аралық, қозғалыс нейрондары, жұмыс мүшесі.

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7. 1. 7. 5 - рефлекстік доғаны сипаттау.

« Сіз қаншалықты сенесіз? » әдісі бойынша өткен сабақта өтілген тақырыпты «иә және жоқ» тәсілі арқылы еске түсіру.

1. Жүйке жүйесі екіге бөліне ме? Ия.

2. Ми ШЖЖ бөлімі ме? Жоқ.

3. Ми бас бөлімінде орналасқан ба? Иә.

4. Мидың сұр және ақ заты жұлыннан айырмашылығы бар ма? Иә?

5. Мидың бетінде сызықтар болама? Иә?

6. Адам миының қызметін компютермен салыстыруға болама? Жоқ?

Сұрақ « А» деңгейі

Жауап

1. Маңдай бөлігі қандай мүше орналасқан?

А) Есту

2. Төбе бөлігі неге жауапты?

В) Көру

3. Шүйде бөлігінде қандай мүше орналасқан?

С) . Сөйлеу

4. Самай бөлігінде қандай орталық бар?

Д) Сезімтал ағзалар

«В» деңгейі

Жауап

1. Аралық ми қайда орналасқан?

А) Бұлшық ет тонусын сақтайды.

2. Алдыңғы ми дегеніміз не?

В) Үлкен ми сыңарлары қыртысында.

3. Сопақша ми немен жалғасқан?

С) Үлкен ми сыңарлары астында.

4. Ортаңғы мидың қызметі?

Д) Жұлынның жалғасы

«С» деңгейі

Жауап

1. Аралық мида жеке қандай мүшелер орналасқан?

А) Жүргенде және тұрғанда дене қалпын сақтау

2. Сопақша мидың маңызды орталықтары

В) Шөлдеу, ашығу, қорқыныш, рахаттану, қанағаттанбау Т. Б.

3. Артқы ми қызметі

С) жұту, құсу, сілекей бөлу, жөтелу, түшкіру Т. Б.

4. Ортаңғы ми

Д) Сигналдар қабылдау және тарату.

Рецепторлар -жүйке ұштары, әр түрлі рецепторларды қабылдайды(ыстық, суық, қышқыл, дыбыс т. б. ) қоршаған орта әсеріне импульс пайда болған нейрон немесе жүйке. Яғни қандай да бір әсерден - тітіркендіргіштен жүйке импульсі пайда болатын бірінші жүйке жасушасы.

Рецептордан сезігіш нейрондар арқылы қозу- (лат. аfferens, афферентті - әкелуші) ОЖЖ-гне ақпарат апарады, сол жерде ол талданады да қозғалғыш нейрон арқылы (сол үшін оны орталықтан тебетін деп атайды) жұмыс атқаратын мүшелерге береді Рефлекс доғасының осы бөлімінің тағы бір атауы (орталықтан тебетін, эфферентті) . Жүйке импульсі эфферентті нейрон арқылы өткенде - жауап реакциясы бұлшықеттің жиырылуы немесе асқаша жауап беруі мүмкін.

« Стоп-кадр» әдісі:

1. Операция жасап, мидың белгілі бір бөлігін алып тастағаннан кейін ит атын атап шақырғанда, тамақтың иісіне жауап бере алмады. Иттің миының қай бөлігі алынып тасталған?

2. Емханада жол апатынан бір адам жатыр, ол жүргенде теңселіп жүреді, дұрыс сөйлей де алмайды. Емделушінің миының қай бөлімі зақымдалған?

«Қызықты әрі ой қозғау тапсырмасы»

Жауаптар:

1. (сопақша ми, ал адамда сопақша ми зақымдалса адам өліп кетеді өйткені тыныс алу мен жүрек соғуы тоқтайды) . Қандай рефлекс?Сезімтал (афферентті нейрон)

2. (Мишық) Егер ересек адамның миы зақымдалса ол біртіндеп қалпына келеді, ал сәбидікі зақымдалса қимыл жасау ешқашан қалыптаспайды.

Мұның бәрі ми арқылы жүзеге асатын рефлекс. Қандай түрі? Жұмыс істеу рефлексі.