Химиялық элементтердің периодтық жүйесіні құрылымы

Сабақтың тақырыбы: Химиялық элементтердің периодтық жүйесіні құрылымы 8 класс

Оқу мақсаты:

8. 2. 1. 1 Атомдық нөмір, топ және период ұғымдарының физикалық мәнін түсіну

Периодтық жүйенің құрылымы қандай?

Периодтық заң - атом ядросы зарядтарының артуына байланысты химиялық элементтер қасиеттерінің периодты өзгеретінін тұжырымдайтын табиғаттың негізгі заңы.

Бұл заңды 1869 ж. Дмитрий Менделеев ашты. Ол оның толық тұжырымдамасын 1871 ж. жариялады

Дмитрий Иванович Менделеев

Д. И. Менделеевтің химиялық элементтердің периодтық жүйесі

Химиялық элементтердің периодтық жүйесі құрылымы

Периодтар

Топтар

Қатарлар

Қосымша топшалар

Табиғи ұяластар

Vocabulary

Периодтық жүйенің құрылымы

Элементтердің нөмерін реттік немесе атомдық нөмір деп атайды. Химиялық элементтердің периодтық жүйесін құрастырудағы негізгі принцип - барлық элементтерді периодтар мен топтарға бөліп орналастыру. Әр топ өз кезегінде негізгі (а) және қосымша (б) топшаларға бөлінеді. Топшалардағы элементтер химиялық қасиеттері жағынан өзара ұқсас.

Периодтар

Период деп сілтілік металдан басталып инертті газбен аяқталатын элементтердің горизонталь қатарын айтады. Периодтық жүйеде 7 период бар, олар рим сандарымен белгілеген, I, II және III периодтар бір қатардан тұрады және кіші периодтар деп аталады, ал IV, V, VI, VII периодтар екі қатардан тұрады, оларды үлкен периодтар деп атайды. Бірінші периодта-2 элемент, екінші және үшіншіде-8-ден, төртінші мен бесіншіде-18-ден, алтыншыда-32, жетіншіде(аяқталмаған) -32 элемент бар.

Қатарлар

Периодтарда араб сандарымен белгіленген 10 қатар кіреді. Үлкен периодтардың жұп қатарларында (төртінші, алтыншы, сегізінші және оныншы) тек металдар тұр және бұл қатарлардағы элементтердің қасиеттері аздап қана өзгереді. Үлкен периодтардың тақ қатарларындағы (бесінші, жетінші, тоғызыншы) элементтің қасиеттері қатардағы типтік элементтердегі сияқты солдан оңға қарай өзгереді.

Менделеев II және III период элементтерін типтік деп атады. Бұл элементтердің қасиеттері типтік металдан екідайлы элементтерге одан бейметалл мен инертті газға қарай заңдылықпен өзгереді.

Топтар

Тігінен орналасқан элементтер қатарын топтар деп атайды. Периодтық жүйеде сегіз топ бар, олардың нөмері рим сандарымен белгіленген. Топ нөмірі элементтің ең жоғарғы тотығу дәрежесіне сәйкес келеді.

Әрбір топ-негізгі (A) және қосымша (Б) деп екі топшаға бөлінеді. Негізгі топшаны табиғи ұялас элементтер ; қосымша топшаны үлкен периодтың элементтері -металдар ғана құрайды.

VIII топ қалған топтардан ерекшеленеді. Инертті газдарың негізгі топшасынан басқа, онда үш қосымша топша бар: темір топшасы, кобальт топшасы, никель топшасы.