Зертханалық сабақ №10. Ғарыштық бақылау аппараттарының жіктелуі және ғарыш инфрақұрылымы

Скачать

Зертханалық сабақ №10

Ғарыштық бақылау аппараттарының жіктелуі

Космостық ұшу аппараты - космосқа немесе космоста ұшуға арналған аппарат (мысалға ұшырғыш - ракета, космостық ракета, жердің жасанды спутнигі т. б) . Реактивті емес принциппен қозғалатын аппараттар да космостық ұшу аппараттарына жатқызылады. Космостық ұшу аппаратының космосқа ұшып шығу жылдамдығын тудыратын бірден - бір құрал - ұшырғыш - ракеталар мен космостық корабльдер.

Ғарыш инфрақұрылымы дегеніміз - Ғарыш жүйелерінің тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету, өзара байланысты объектілердің жиынтығын білдіреді.

Космостық ұшу аппараты екі топқа бөлінеді:

Бұл аппаратты автоматты (айдың жасанды марстың жасанды спутнигі, планета аралық станция т. б) және адам басқарып ұшатын (космостық корабль - спутник, адамның өмір сүруіне жағдай жасалған орбиталық станция, планета аралық космостық корабль) аппарат деп екіге бөлінеді.

Ғарыш аппараттарының түрлері және олардың мақсаттары

• барлау және әскери спутниктер.

Қазіргі уақытта ҒА-ның ең көп таралған түрлері:

• ҒА Жерді қашықтықтан зондтау (ЖҚЗ) ;

• навигациялық ҒА;

• байланыс спутниктері, телехабарлар, телекоммуникациялық;

• ғылыми-зерттеу спутниктері;

Барлық ғарыш аппараттарының ұшуы олардың бірінші ғарыштық жылдамдыққа тең немесе одан жоғары жылдамдықпен үдеуіне негізделген, онда ға кинетикалық энергиясы оның жердің гравитациялық өрісімен тартылуын теңестіреді.

Ғарыш кемесі орбитада ұшады, оның формасы үдеу жылдамдығына және тарту орталығына дейінгі қашықтыққа байланысты.

ҒА зымыран-тасығыштардың (РН) және басқа да үдеткіш көлік құралдарының, оның ішінде көп рет пайдалануға болатын көлік құралдарының көмегімен жылдамдатылады.

5. Жер серіктеріне тәжірибелер жүргізуге арналған Жер бетіндегі полигондар торабы.

Ғарыштан ЖҚЗ-ны жүзеге асыру үшін техникалық құралдар кешені қажет, оларға мыналар жатады:

1. Ғарыштық ұшу аппараттары (ҒҰА) және оларды орбитаға шығару құралдары (ғарыш айлақтары, зымыран тасығыштар) ;

2. Қашықтықтан зондтау аппаратурасы;

3. Радио арнасы бойынша Жерге мәліметтер берудің борттық құралдары;

4. Ұшуды басқару мен ақпаратты қабылдаудың, оны өңдеу мен тұтынушыға тапсырудың жер бетіндегі кешендері;

Ғарыш аппараттарын пайдалану салалары оларды келесі топтарға бөлуді анықтайды:

суборбитальды;

Жердің жасанды спутниктерінің геоцентрлік орбиталары бойынша қозғалатын жер төңірегіндегі орбитальдар;

планетааралық (экспедициялық) ;

планеталық;

Ғарыш аппараттарының жіктелуі

Жұмыс режимі бойынша ғарыш аппараттарының келесі түрлері бөлінеді:

Атқаратын функциялары бойынша бөлінеді:

Жалпы массасы бойынша:

Қазақстан Республикасында ғарыш инфрақұрылымын құру және пайдалану мақсатында ғарыш қызметiнiң мынадай түрлерi жүзеге асырылады:

«Байқоңыр» кешенінің инфрақұрылымы

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс