Сот отырысының хатшысы

Презентация қосу

Әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істер
бойынша іс жүргізуге қатысушылардың
мәртебесін бекіту мәселелері.
Дәлелдемелер және дәлелдеу.
Өзiне қатысты әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы іс бойынша iс жүргiзiлiп
жатқан тұлға
хаттамамен және iстiң басқа да материалдарымен танысуға
түсiнiктемелер беруге
хаттаманың мазмұны мен ресiмделуi жөнiнде ескертулер жасауға
дәлелдемелер ұсынуға
өтiнiшхаттар, оның ішінде істі сотта кешіктірмей қарау және әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша қаулыны тез арада
заңды күшіне енгізу туралы өтінішхаттар мен қарсылықтарды мәлiмдеуге
қорғаушының заң көмегiн пайдалануға
iсті қарау кезінде ана тiлiнде немесе өзi бiлетiн тiлде сөйлеуге және егер iс жүргiзiлiп отырған тiлдi бiлмесе, аудармашы
көрсеткен қызметтерді өтеусіз пайдалануға
iс бойынша іс жүргiзудi қамтамасыз ету шараларының қолданылуы бойынша, нақты деректерге және мән-жайларға сәйкес
келмейтін мәліметтер көрсетілген жағдайда, әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы хаттаманы жасау кезінде заңның бұзылуына,
айыппұл төлеу қажеттігі туралы нұсқамаға және iс бойынша қаулыға шағыммен жүгінуге
iстегi құжаттардан үзiндi көшірме жасауға және олардың көшiрмелерiн түсiрiп алуға
сондай-ақ өзiне осы ӘҚБ туралы Кодексте берiлген өзге де процестік құқықтарды пайдалануға құқылы.
Жәбiрленуші - әкiмшiлiк құқық бұзушылықтан дене жарақатын алған, мүлiктiк немесе моральдық зиян келтiрiлген жеке немесе заңды
тұлға жәбiрленушi болып табылады.

Жеке тұлғаның заңды өкiлдерi -кәмелетке толмағандар немесе өзінің дене бітімі немесе психикалық жағдайы бойынша өз құқықтарын
өз бетiнше жүзеге асыру мүмкiндiгiнен айырылғандар болып табылатын, өзiне қатысты әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы іс
бойынша iс жүргiзiлiп жатқан жеке тұлғаның немесе жәбiрленушiнiң құқықтары мен заңды мүдделерiн қорғауды олардың заңды
өкiлдерi жүзеге асырады.

Дара кәсіпкердің, заңды тұлғаның өкілдері - өзiне қатысты әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы іс бойынша iс жүргiзiлiп жатқан немесе
жәбiрленушi болып табылатын заңды тұлғаның құқықтары мен заңды мүдделерiн қорғауды оның өкiлдерi жүзеге асырады.

Жәбiрленушiнiң өкiлi - әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы іс бойынша iстi жүргiзу кезiнде жәбірленушінің заңды мүдделерін білдіруге
заң бойынша құқығы бар адамдар жәбiрленушiнiң өкiлдері бола алады.

Куә - әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс бойынша, егер заңда өзгеше көзделмесе, осы iс үшiн маңызы бар мән-жайлар өзіне мәлім
болуы мүмкiн кез келген адам куә ретiнде шақырылуы мүмкiн.

Куәгер - iстiң қорытындысына мүдделi емес, өзi қатысып тұрған кездегi әрекеттердi толық және дұрыс ұғынуға қабiлеттi кәмелетке
толған адам куәгер ретiнде тартылады.

Маман - әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы іс бойынша iс жүргiзуге қатысу үшін маман ретiнде дәлелдемелердi жинауға, зерттеуге
және бағалауға, сондай-ақ техникалық құралдарды қолдануға жәрдем көрсету үшiн қажеттi арнаулы бiлiмi мен дағдысы бар, iстiң
қорытындысына мүдделi емес кез келген кәмелетке толған адам тағайындалуы мүмкін.

Сарапшы - арнаулы ғылыми бiлiмi бар, iске мүдделi емес адам сарапшы ретiнде шақырылуы мүмкiн.

Аудармашы - әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы іс бойынша iс жүргiзу кезiнде аударма үшін қажет болатын тiлдердi бiлетiн
(мылқаудың немесе саңыраудың белгiлерiн түсiнетiн), iстiң қорытындысына мүдделi емес кез келген кәмелетке толған адам
аудармашы ретінде тағайындалады.
Қорғаушы
- әкiмшiлiк жауаптылыққа тартылатын тұлғаның құқықтары мен мүдделерiн
заңда белгiленген тәртiппен қорғауды жүзеге асыратын және оған заң көмегiн
көрсететiн адам.
___________________________________________________
Қорғаушының мiндеттi түрде қатысуы:
- әкiмшiлiк жауаптылыққа тартылатын адам бұл жөнiнде өтiнiшхат жасаса;
- әкiмшiлiк жауаптылыққа тартылатын адам дене немесе психикалық
кемiстiктерiне орай өзiн қорғау құқығын өз бетiнше жүзеге асыра алмайтын
болса;
- әкiмшiлiк жауаптылыққа тартылатын адам iс жүргiзiлiп жатқан тiлдi бiлмесе;
- әкiмшiлiк жауаптылыққа тартылатын адам кәмелетке толмаған адам болып
табылса, қорғаушының қатысуы мiндетті.
Прокурор
Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстер бойынша іс жүргiзу процесiнде
заңдылықтың сақталуын жоғары қадағалауды мемлекет атынан тiкелей өзі де, өзiне
бағынысты прокурорлар арқылы да Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры жүзеге
асырады.
Прокурор өзiнiң процестік өкiлеттiктерiн жүзеге асыру кезiнде тәуелсiз болады және
заңға ғана бағынады.

Сот отырысының хатшысы
Соттың сот отырысының хаттамасын жүргізетін, сондай-ақ сот отырысының дыбыс-,
бейнежазбасын қамтамасыз ететін, әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы іс бойынша
мүдделі емес мемлекеттік қызметші сот отырысының хатшысы болады.
Дәлелдемелер және дәлелдеу

Жүргізуінде әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы іс жатқан судьяның немесе органның (лауазымды адамның) осы Кодексте
белгiленген тәртiппен әкiмшiлiк құқық бұзушылық құрамының барлық белгілері бар іс-әрекеттің болғанын немесе
болмағанын, өзіне қатысты әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша іс жүргізіліп жатқан тұлғаның осы іс-әрекетті
жасағанын немесе жасамағанын, осы тұлғаның кiнәлiлiгiн не кінәсіздігін анықтауына негіз болатын заңды түрде алынған
нақты деректер, сондай-ақ iстiң дұрыс шешiлуi үшiн маңызы бар өзге де мән-жайлар әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс
бойынша дәлелдемелер болып табылады.

Құқық бұзушылықтың құралы не нысанасы болған не оның iздерi қалған заттар әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс
бойынша заттай дәлелдемелер болып табылады.

Дәлелдеу әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы iстердi заңды, негiзді және әдiл қарау үшiн маңызы бар мән-жайларды
анықтау мақсатында дәлелдемелердi жинаудан, тексеруден және бағалаудан тұрады.
Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс бойынша дәлелдеуге жататын
мән-жайлар

әкімшілік құқық бұзушылық оқиғасы және осы Кодексте көзделген оның
құрамының белгілері;
осы Кодексте әкiмшiлiк жауаптылық көзделген, құқыққа қарсы іс-әрекет (әрекет не
әрекетсіздік) жасаған тұлға;
жеке тұлғаның әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасауға кiнәлiлiгi;
әкiмшiлiк жауаптылықты жеңілдететін немесе ауырлататын мән-жайлар;
әкiмшiлiк құқық бұзушылықпен келтірілген залалдың сипаты мен мөлшерi;
әкiмшiлiк жауаптылықтан босатуға алып келетiн мән-жайлар;
әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасауға ықпал еткен себептер мен жағдайлар, сондай-
ақ iстiң дұрыс шешiлуi үшiн маңызы бар өзге де мән-жайлар дәлелденуге жатады.
Қорғаушы мен өкілдің мәртебесін айқындайтын ӘҚБтК нормаларын талдау олардың Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша сотта өкілдік ету институтын
аражігін ажырату. «Жауапқа тартылатын адамның қорғаушысы «(ӘҚБтК-нің 748- құқықтық реттеуді жетілдіру. Әкімшілік жауаптылыққа тартылатын адамдардың және
бабының 1-бөлігі) және «жәбірленушінің өкілі» (ӘҚБтК-нің 753-бабы) ӘҚБтК басқа әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша сот ісін жүргізу (және тұтастай
нормаларына сәйкес келмейді. Мәселен, ӘҚБтК-нің 747-бабының 1-бөлігінде «өзіне алғанда іс жүргізу) процесінде жәбірленушілердің құқықтары мен заңды мүдделерін
қатысты әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс жүргізіліп жатқан немесе жәбірленуші қорғау функцияларын жүзеге асыратын субъектілердің мәртебесі мен өкілеттіктерін
болып табылатын заңды тұлғаның құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауды оның реттейтін ӘҚБтК нормаларының мазмұнын талдау оларды жетілдіру қажет екенін
өкілдері жүзеге асырады»деп көзделген. Бұл ретте ӘҚБтК-нің 748-бабында бұл айғақтайды.
туралы ескертпе жоқ.

ПРАКТИКАДАҒЫ МӘСЕЛЕЛЕР

«Әкімшілік құқық бұзушылық жасау құралы не нысанасы болған затты тәркілеу не
Заң шығарушы әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша іс жүргізуде
әкімшілік құқық бұзушылық жасау салдарынан алынған кірістерді (дивидендтерді),
қорғаушы мәртебесін біржақты айқындайды. Іс жүзінде, бұл тек құқықтар мен
ақшаны және бағалы қағаздарды тәркілеу түрінде әкімшілік жаза қолданылатын
мүдделерді қорғау ғана емес, сонымен бірге заңгерлік көмек көрсетілетін адамның
әкімшілік құқық бұзушылық туралы істі қарау кезінде әкімшілік жауаптылыққа
өкілі. Осыған байланысты заң көмегін көрсете алатын тұлғалар ретінде адвокатпен
тартылатын заңды тұлға өкілінің қатысуы міндетті». Бұл норма істі қарау кезінде
бірге әкімшілік жауаптылыққа тартылатын адамның жұбайы (зайыбы), жақын
әкімшілік жауапкершілікке тартылған заңды тұлға өкілінің қатысуы туралы емес,
туыстары немесе заңды өкілдері «қатар» (яғни тең дәрежеде ) белгіленгеніне назар
міндетті қатысуы туралы болуы керек, өйткені олар мазмұны бойынша бірдей
аударады. Адамның қорғаушысы адвокаттар, сондай-ақ толық құқықтық қабілеті бар
ұғымдар емес. Қатысу дегеніміз - бір жерде болу, ал қатысу тек қатысуды ғана емес,
және, кем дегенде, жоғары заң білімі бар өкілдер бола алады деп санаймыз.
сонымен бірге қажет болған жағдайда белгілі бір әрекеттерді орындауды да
білдіреді

Ұқсас жұмыстар

Қазақстан Республикасы сот билігінің конституциялық құқықтық негізі

Қазақстан Республикасының сот жүйесі

Судьялардың мәртебесі және өкілеттілігі

Республикасының сот жүйесі

ҚАЗАҚСТАН ТЕМІР ЖОЛЫ ҰЛТТЫҚ КОМПАНИЯСЫ АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ

Істі сотта қарауға әзірлеу сатысы

Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы

Азаматтық сот ісін жүргізудің қағидаттары ұғымы бойынша азаматтық процестік құқық саласының ғалымдарының пікірлері

Соттың үкімі

Президент Н. Ә. Назарбаев

Пәндер