Қоздырғышы Echinococcus granulosus дернәсілдік кезеңі

Презентация қосу

Ларвалды
цестодоздарды балау:
эхинококкоз
Орындаған Ерік Анель
Вм402
Цестодоздар (cestodoses)– жалпақ құрттар
типіне жататын таспа құрттар (цестодтар)
тудыратын гельминтоздар, адам және
жануарлар аурулары.

Гельминттер ішектерде де (мысалы, ересек
таспалар, кең таспалар), адам мен
жануарлардың әртүрлі мүшелері мен тіндерінде
де паразиттік өмір сүреді [мысалы,
эхинококктың, альвеококктың, таспа
құрттардың (цистицерки) дернәсілдік кезеңдері,
бауырда, мида, көзде локализацияланған. , т.б.
т.б.].
Эхинококкоз(echinococcosis)—
Echinococcus granulosus цестодының
дернәсілінен туындайтын көптеген
жануарлар мен адамдардың
гельминтоздық ауруы. Taeniidae.
Жыныстық жетілген цестод иттердің,
қасқырлардың және басқа да
жыртқыштардың ішектерінде
паразиттенеді. Дернәсілдік эхинококкоз
шошқа, қой, ешкі, ірі қара және басқа
жануарларды зақымдайды.
Қоздырғышы Echinococcus granulosus
дернәсілдік кезеңі.
Жыныстық жетілген пішіннің
ұзындығы 2-7 мм.
Оның 4 сорғышы бар басы және 35-40
ілгегі бар қос тәжі, мойны және 2-6
сегменті бар.
Адам ағзасында ондаған жылдар бойы
өсіп, дамып, өмір сүретін личинка
кезеңі сұйықтықпен толтырылған
дөңгелек немесе сопақша кистамен
ұсынылған.
Жетілген сегментте жұмыртқасы
бар жатыр бар (400-ден 600 данаға
дейін)
Эхинококк (Echinococcus granuLosus).
I – жыныстық жетілген индивид;
II – эхинококты жыныстық
құрылымы:
1 – бас (дөңесіндегі ілгегі бар және
төрт сорғышы бар),
2 – гермафродиттік репродуктивті
жүйесі бар екінші сегмент,
3 – көптеген жұмыртқалармен
толтырылған жатырдың үшінші
сегменті,
4 – көпіршіктің кутикулярлы қабығы,
5 – герминативті (продукциялық)
қабықша,
6-9 – эндогенді (ішкі) әр түрлі даму
кезеңдеріндегі көпіршіктер, бастары
ішінде қалыптасады,
10 – көпіршікке айналған сколекс,
11 – 14 – экзогендік (сыртқы)
көпіршіктер әртүрлі кезеңдердегі
дамуы,
15 – көпіршіктердің қайталама көбеюі
Ақтық иесі – иттер, қасқырлар, түлкілер, шақалдар,
көкшілдер, сілеусіндер, арыстандар.
Аралық иесі – қой, буйвол, жылқы, шошқа, тиін,
қоян, адам.

Даму айналымы: Биогельминт
АРАЛЫҚ ИЕ
Мал (сиыр, қой, шошқа) немесе адам эхинококктың аралық иесі қызметін атқара
алады.
Ішекте жұмыртқадан дененің артқы жағында (онкосферада) алты жылжымалы
ілгегі бар дернәсіл шығады.
Ілмектердің көмегімен ол ішек қабырғасы арқылы порталды вена жүйесіне еніп,
қанмен бауырға, азырақ өкпеге, бұлшықеттерге, сүйектерге немесе басқа органдарға
өтеді.
Мұнда онкосфера везикулярлық сатыға (финну) дамиды, оны эхинококк деп те атайды.
Көптеген түрлерде онкосфера көпіршік түзеді, оның қабырғаларында ересек құрттарға
ұқсас көптеген сколекстер түзілетін екіншілік, тіпті үшінші реттік көпіршіктер
пайда болады.
Эхинококк көпіршіктері өте баяу өседі және баланың басының мөлшеріне жетуі
мүмкін.

АҚЫРҒЫ ИЕ
Ақырғы иесі осы құрттың көпіршікті сатысы бар ауру жануарды жеген кезде
эхинококкты жұқтырады.
Адамға ену, әдетте, паразиттің соңы болып табылады
Ауыл шаруашылығы жануарлары арасында инвазияның
негізгі таратушылары иттер болып табылады.
Ит нәжісі бар алғашқы сегменттер инвазиядан кейін 1,5-
2 айдан кейін шығарылады.
Ақтық иелер сыртқы ортаға нәжіспен көптеген
жетілген сегменттер мен эхинококк жұмыртқаларын
шығарады. Паразиттің жетілген сегменттері өздігінен
қозғалуға және қозғалу кезінде жұмыртқаны сыртқы
ортада (етқоректілердің денесінде, топырақта және
шөпте) сығуға қабілетті.
Аралық иелер паразиттің жұмыртқаларын тамақпен
немесе сумен жұтқан кезде эхинококктың личинка
сатысымен жұқтырады; олардың асқазанында ұрық
жұмыртқа қабығынан босатылады, ішек қабырғасына
еніп, паразитизмнің сүйікті жерлеріне (бауыр, өкпе және
т.б.) қан ағымымен енгізіледі, содан кейін эхипококк
көпіршігінің өсуі бірнеше жыл ішінде басталады.
Эхинококкалық көпіршік 6-15 айдан кейін инвазивті
болады.
КЛИНИКАЛЫҚ БЕЛГІЛЕРІ. Паразиттің дернәсілдік сатысымен зақымданған
ауру шөпқоректілер мен барлық қоректі жануарларда бірте-бірте әлсіреу,
көбінесе сарқылу, өнімділіктің төмендеуі байқалады. Бауырдағы көпіршіктердің
локализациясы кезінде сарғаю және ас қорыту бұзылыстары басым болады,
өкпенің зақымдалуымен – тыныс алу, тыныс алу, жөтел. Нашар тамақтану
және нашар өмір сүру жағдайлары аурудың неғұрлым ауыр ағымына ықпал етеді.
Ауру жануарлардың жағдайлары атап өтілді. Ауру иттерде, жыныстық
жетілген эхинококктарды тасымалдаушыларда, сондай-ақ басқа тениидтерде
ас қорыту бұзылады (іш қату диареямен алмасады), сарқылу, анустың қышуы.

ПАТОЛОГИЯЛЫҚ ӨЗГЕРІСТЕР. Қарқынды инвазия кезінде органдардың күрт
өсуі орын алады: шошқадағы бауырдың салмағы 32 кг-ға дейін, ал ірі қара малда –
64 кг-ға дейін артады. Зақымдалған мүшелерде әртүрлі мөлшердегі көпіршіктер
кездеседі, олардың беті бұдырлы, біркелкі емес. Интенсивті цестодты
инвазиясы бар етқоректілердің жіңішке ішектерінде катаральды энтерит және
иммагинальды эхинококктар, сонымен қатар цестодтардың басқа түрлері
кездеседі.
ТАРАЛУ АЙМАҒЫ: Ауыл шаруашылығы жануарларының эхинококкозы интенсивті
мал шаруашылығымен айналысатын жерлерде көп кездеседі.
ДИАГНОЗ
Ауылшаруашылық жануарларындағы эхинококкозға диагноз қою жақсы
жетілмеген.
Кейде серологиялық және аллергиялық (Катцони сынағы) реакциялар
қолданылады.
Катсонидің оң реакциясы қойларда 2,5 см және одан жоғары, ірі қара
малда 4,6 см және одан жоғары қатпарлардың қалыңдауымен
сипатталады; күмәнді – 3,6 – 4,5 см және теріс – 3,5 см және одан
төмен.
Бұл реакцияның кемшілігіне антигенді қайта қолданғанда
анафилактикалық шоктың даму мүмкіндігі жатады.

Өлгеннен кейін эхинококкозға ауылшаруашылық жануарларының
өлекселерін ашу және қой, шошқа және сиыр еттерін ветеринариялық-
санитариялық тексеру және органдардың тереңдігінде қалың қабырғалы
блистер анықталған кезде диагноз қойылады.
Эхинококкты блистерді өте жұқа қабықпен жабылған Cysticercus
tenuicollis-тен ажырату керек, ол арқылы бір сколекс ақ дақ түрінде
жарқырайды; олар серозды қабықтарда локализацияланған.
ЕМІ.
Қоздырғыштың дернәсілдік кезеңінен
туындаған эхинококкозбен ауыл шаруашылығы
жануарларын емдеу дамымаған.
Қой эхинококкозында 0,2 г/кг дозада 48 сағат
аралықпен үш рет ауыз арқылы енгізілетін
мебендазолдың тиімді екендігі туралы
деректер (М. А. Әминжанов, Н. В. Демидов)
бар.
Жыныстық жетілген эхинококтар және басқа
таспа құрттармен зақымданған иттерді
гельминтозизациялау үшін арколин
гидробромиді, фенасал, филиксан және камала,
сонымен қатар сагимид қолданылады.
Бақылау сұрақтары.
• Эхинококкоз қоздырғышын ата?
• Қоздырғыштың басында неше сорғышы бар?Қарулыма?
• Ақтық иелері?
• Аралық иелері?Қандай жолмен жұқтырады?
• Таралу аймағы?
• Даму айналымы?
• Ауыл шаруашылық малдарды емдеу.

Ұқсас жұмыстар

Псевдофиллидің даму сатылары

Эхинококкоз ауруын диагностикалау шаралары

Күйістілердің ценурозы мен эхинококкозы

Бауырдың потофизиологияы

Малдың бауырын клиникалық әдіспен зерттеу

Сиыр цепенінің өмірлік циклі

Пәндер