Ультрадыбыстың фармацияда қолданылуы

Презентация қосу

Тақырып: Ультрадыбыс.Ультрадыбыстың фармацияда
қолданылуы
Орындаған: Құрбанбек Д.Л.
Тобы: ФӨТ 103Б
Қабылдаған: Маханбетова М.А.
Жоспар
• Кіріспе
• Негізгі бөлім
• Ультрадыбыстың табиғатта таралуы;
• Ультрадыбыстың фармацияда қолданылуы;
• Ультрадыбыстың әсері;
• Қорытынды
• Пайданылған әдебиеттер
Кіріспе
Ультрадыбыс. Ультрадыбыстың қолданылуы және
ерекшелігі
• Ультрадыбыс (лат.ultra – шектен тыс, үстінде және дыбыс) –
адам құлағына естілмейтін жиілігі 20 кГц-тен жоғары
серпімді толқындар. Ультрадыбысты жануарлар
(жарғанаттар, балықтар, жәндіктер) қабылдай алады.
• Ультрадыбыстар физикалық және технологиялық
әдістерде кеңінен қолданылып отыр. Бұл дыбыстарды
адамдар арнайы құралдардың көмегімен естиді және
қабылдай алады.

• Ультрадыбыс толқындарының басты ерекшелігі — оларды
дыбыс көзінен белгілі бір бағытта таралатындай етіп
бағыттауға болады.
Ультрадыбыстың табиғатта таралуы
• Медицинада ультрадыбыс адам денесін ультрадыбыстық тексеру
(сканерлеу) үшін пайдаланылады. Сүйек, май және бұлшық еттер
ультрадыбысты түрліше шағылдырады. Электр импульстеріне
түрлендірілген бұл шағылған толқындар экранда кескін береді.
• Ультрадыбыстық тексеру жолымен сырқат адамның денесіндегі
әртүрлі ауытқулар — қатерлі ісіктер, дене мүшелері пішінінің
өзгерулері анықталады.
• Ультрадыбыстың көмегімен тастар ұнтакталады, металдарды және
аса қатты материалдарды кесу және дәнекерлеу жүзеге асырылады.
• Алайда ультрадыбысты адамның ұзақ уақыт бойы қабылдауы жүйке
жүйесіне әсер етеді, қанның құрамының, сапасының және қысымының
өзгеруін, бас ауруын тудырады, құлақ та естімей қалуы мүмкін.
• Ультрадыбыстарды дельфиндер, иттер, жарқанаттар және басқа да
тіршілік иелері шығарады.
Ультрадыбыстың фармацияда қолданылуы
Фармацияда ультрадыбысты экстракцияда,ерітуде,эмульсияларды
дайындауда,микрогранулаларды өндіруде,стерилизациялауда және
фонофорезде,ампулаларды өндіруде,ультрадыбыс зат молекуласымен сұйық
фаза арқылы тікелей байланыста болады.
• Айту кету керек,ультрадыбыс механохимиялық реакциялардың пайда
болуының жалғыз көзі емес,ультрадыбысты қоршаған ортаға әсер ететін
фактор ретінде қарастыра отырып,оған зат молекуласымен болатын барлық
өзгерістерді жатқызуға болады.
• Кез келген технологиялық процесс дәрілік заттардың химиялық тұрақтылығын
бұзбаса,фармацияда кеңінен қолданылады.Осы тұрғыдан
алғанда,ульрадыбыстық толқындар өте ерекше.Кейбір дәрі-дәрмектер өз
әсерін жоғалтады,басқалары бейтараптықты сақтайды; ал
басқалары,керісінше,емдік белсенділікке ие болады.Жоғарыда айтылғандай
ультрадыбыс кез келген ортадан өтіп,қалыпты жағдайда ауыспалы қысым
жасайды.Нәтижесінде еріткіш молекулалары,дәрілік заттар,әр түрлі бөлшектер
мен сұйықтықтағы қоспалар толқын жиілігімен қозғалысын қайталауы керек.
Ультрадыбыстың әсері
• Ультрадыбыс толқындарының механикалық-динамикалық, физикалық-
химиялық және жылулық әсерлері болады. Осыларды жеке-жеке нақты
білгеннің зияны жоқ.
•
Ультрадыбыс толқындарының биологиялық әсерлерін қарастырғанда
акустикалық қысымның үлкен роль атқаратынын ескерген жөн. Ультрадыбыс
тербелісінің жиілігі көп болған сайын, оның толқын ұзындығы қысқара береді
де, қысым түйіндері біріне-бірі жақын орналасып, ультрадыбыстың
механикалық әсері арта түседі. Зерттеулерге қарағанда клеткаға
ультрадыбыспен әсер еткенде оның сырты бүтін болғанымен ішінің үлкен
өзгеріске ұшырайтыны белгілі болып отыр. Ультрадыбыс әсерінен клетка
өтімділігі арта түседі. Цитоплазмада микроағындардың пайда болуы
ультрадыбыстың механикалық әсерін дәлелдейді. Ультрадыбыс
шығарғышпен клетканың кішкене бір ауданына әсер еткенде оның, яғни
клетканың ішінде өзгерістер пайда болады. Сонымен үлкен қысымды
ультрадыбыс пен микроағындар қосылып, механикалық-динамикалық әсер
етеді.
Қорытынды
• Яғни оған ультрадыбыспен қатынаста болатын уақыт ұзақтығының қысқаруы,
дистанционды басқаруларды қолдану, электромагниттік толқындардан дыбыстарды
шектейтін экрандарды қолданулар, жеке басының қорғаныс заттарын қолдану
жатады. Ультрадыбыспен қолдардың байланысын үзу мүмкін болмаған жағдайларда
резиналы перчаткаларды қолданады. Құралдардаың шектейтін қол саптары болу
керек. Кезеңді түрде 12 айда бір рет, жұмыс басталғаннан кейін алғашқы 36 айда бір
рет медициналық қараудан өту керек. Барлық тексерушілерге суықтық сынамасын,
вибрациялық сезімталдықтарын тексеру керек. Шеткі тамырлардың ангиоспазмы,
Рейно ауруы, облитерирлеуші эндартериит, шеткі жүйке жүйеснің сүлелі аурулары
ультрадыбыспен байланыста болатын жұмыстанр үшін медициналық қарсы көрсеткіш
болып табылады
Пайдаланылған әдебиеттер
• https://kk.wikipedia.org/wiki/%
D0%A3%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D0%
B1%D1%8B%D1%81
• https://surak.baribar.kz/411269/
• https://stud.kz/referat/show/62271

Ұқсас жұмыстар

Мырыш - ІІБ топ элементі

Ультрадыбыс - адам құлағы естімейтін, жиілігі

Қатты көбіктер

Химиялық стерилизация

РЕНТГЕН ТҮТІГІ

Ультрадыбыстық жұтылу

Химиялық заттардың тазалығы мен оларды тазалау әдістері

Кешенді қосылыстар

Инфрадыбыстың биологиялық әсері

Аэрозольдер туралы түсінік

Пәндер