Нейротропты вирус

Презентация қосу

Құтыруықты диффузды
преципитация әдісімен
балау.
• Құтыру – орталық ми-жүйке жүйесін
зақымдайтын аса қауіпті жұқпалы ауру.
Бұл індетпен адам және барлық мал
түлігі ауырады. Індет қоздырғышы сау
адамға және малға құтырған иттен,
қасқырдан, түлкіден, қарсақтан,
мысықтан сілекей арқылы жұғады.
Аурудың тез өршуі жарақаттың тереңдігі
мен ондағы вирус тың мөлшеріне тығыз
байланысты.
• Этиологиясы. Қоздырғышы – Neuroryctes rabid –
рабдовирус тұқымдастығына жататын вирус, оқ
тәрізді пішінімен сипатталған. Нейротропты
вирус. Вирустың аминоқышқылдарының
құрылымы және кезектік орналасуы желанның
нейротоксиніне ұқсайды. Вирионның көлемі нм,
құрамында РНҚ бар. Суық құтыру вирусын
өлтірмейді, қатырғанда тіптен қасиетін поймай
айлар, жилдар бойы сақталады. Жоғары
температураға сезімтал - 50° - 1 сағатта, 55° мин.,
100°- 2 мин. Кептіруге, ультрафиолетке, күн
сәулесіне төзімділігі аз. Сулема, лизол, карбон
қышқылы, хлорамин вирус ты жояды, ал
этанолдың әсеріне төзімді. Вирус жилықанды
жануарлар, құстар үшін патогеннді. Вирустың 2
түрі бар – далалық және фиксацияланған.
Фиксацияланған вирус сілекей мен берілмейді,
тіндік торшаларда, тауық эмбрионында көбееді,
вакцина алу ушін қолданады. Құтыру вирусының
вируленттілігі әр турлі – қасқыр мен иттің вирус
вируленттілігі жоғары: жилқы, сиыр, қой, адам
вирусының вируленттілігі – төмен.
Аурудың қоздырғышы вирус болып
табылады, ал жұқпа көзі және
жұқпа қоры –жұқтырылған мал.
Вирус ауру басталғанша дейін 8-10
күннің ішінде жұқпалы сілекеймен
білінеді. Вирус қаңғыма иттерде
айналып, мысықтар мен ауыл
шаруашылық малдарында
таралады. Таралу механизмі –
қарым-қатынас арқылы, адам
әдеттегідей мал қапқан кезде,
құтыру ауруымен ауыратын
науқастардың сілекейінен
таралады. Аэрогенді таралу жолы
да ықтимал ( жарғанаттар
мекендейтін үңгірлерде, зертхана
ішіндегі жұқтыру), тамақтан және
трансмиссивтік – жәндіктердің
шағуы арқылы. Дәрігерлерге кеш
қаралу, егу тәртібінің бұзулу,
егулердің аяқталмау салдарынан
• Патогенезі. 1. Жұқтыру статусы.
2. Қоздырғыш организме енгеннен соң жүйке
жолдарымен, периневральді кеңестік бойынша
ОЖЖ-не жетіп сұр затына жена лады. Вирустың
таралу жилдамдылығы 3 мм/сағ.
3. Көбею статусы – вирус мидың, жұлынның
нейрондарында көбееді. ОЖЖ зақымдап –
энцефалит демиды.
4. Нейрогендік диссеминация - периневральды
жолдарымен перифериялық жүйке жүйесіне
тарап септиневрит шақырады. Периневральды
жордан басқа, лимфогенді және гематогенді
жолдарымен бүкіл организме тарайды.
5. Сілекей безіне жетіп жүйкелік ганглийлерінде
жабысып – фиксацияланады, сілекей арқылы
бөлінеді.
6. ОЖЖде дегенеративті өзгерістер дамып
параличтердің әсерінен ауру өліммен
аяқталады.
• Патанатомиясы. Жедел іріңді емс
шашыранды энцефаломиелит.
• ОЖЖ-де рабиялық түйіндер – ұсақ тамырлар
төңірегінде мезенхимальды-гликозиды
инфильтрата пайда болады.
• Жүйке жасушаларында, әсіресе гипокампта
(cілекей бөлетін және тістейтін орталықтардың
қасында) арнайы цитоплазматикалық
қосындылар – Бабеш-Негри денешіктері
анықталады.
• Ішкі ағзаларда гиперемия, қанға толық толпы,
нүктелік қан құйылуы анықталады.
• Клиникасы. Құтурыдың кезеңдері: Жасырың
кезең -10 күннен 1 жилға дейін
• (1-3 ай) Продромальды кезең –депрессия
кезеңі
• -1-3 күн Қозу кезеңі
• -2-3 күн Паралитикалық (терминальды) кезең
сағат
• Құтырудың ерекше белгілері: Гидрофобия
• Аэрофобия,
• фотофобия,
• Акустикофобия
• Психомоторлы қозу Сиалорея Параличтер –
салданулар (өлудің алдында)
Алдын-ала диагноз індеттік жэне клиникапық белгілері бойынша
қойылады. Осы жердегі және көршілес территориядағы індеттік
жағдай ескеріледі. Анамнезі бойынша кұтырған немесе күдікті
жабайы жыртқыштар мен иттің қапқаны немесе жанасқаны
анықталады. Клиникалық белгілерінің ең маңыздысы - ешбір
себеисіз өшпенділік білдіруі, денесінің салдануы. Клиникалық-
індеттанулық диагноз адамдар мен жануарларға ауру жұғуын
сақтандыратын жедел шаралар жүргізуге негіз болады, бірак
оны лаборатория лық зерттеу арқылы түпкілікті анықтау
керек.Зертханаға малдың басын, ұсақ жануардың өлексесін
тұтастай жібереді. Өлексе мен басты екі қабат полиэгилен
қапшықпен металл контейнерге не- месе су өткізбейтін ыдысқа
салып, ал миды (жаңадан алынған немесе 30-50% глицеринмен
консервіленген) мұқият жабылған банкіге салып, жәшікпен
жеткізеді.
Зертханада миды микроскоппен қарап, Бабеш-Негри денешіктерін
іздейді. Олар табылмаса да құтырыққа тексеру тоқталмайды.
Құтырық антиге- нін табу үшін диффузиялық преципитация
реакциясы (ДПР) қойылады, бұл реакциямен шіріген миды да
тексеруте болады. Оның нәтижесі теріс болғанда да құтырық емес
деген қорытынды жасалмайды. Мұндай жағдайда флуорес-
ценциялаушы антидене әдісі қолданылады. Материапды құтырық
вирусына тексеру үшін енесінің бауырынан шықпаған ақ
тышқанның баласына немесе үй қоянына биосынама қояды. Бөлініп
алынган вирусты айқындау үшін тышқанды пайдаланып
бейтараптау реакциясын қояды.
Құтырықты Ауески ауруынан ажырату керек. Соңғысы кезінде
жануарда өшпенділік байқалмайды, тэбеті бүзылмайды, жағы
салбырамайды. Иттің обасынан ажырату керек. Оба аса жұғымтал,
жазылуы мүмкін. Құтырған жылқы делбеге ұқсас.Делбе кезінде
кілегей қабықтары сарғаяды, өшпенділігі жоқ, кейбір ауырған
жануарлар жазылады. Кейда уланған, тышқаншық тиген малдар
құтырыққа күдік тудырады. Бірақ, ондай жағдайда құтырыққа тән
салдану болмайды. Жоғарыда айтылған лабораториялық
зерттеулер ауруды дұрыс балауға мүмкіндік тудырады.
• Қорытынды
• Құтыру сирек кездесетін ауру болғанымен адам үшін
абсолютті летальды инфекция. Дүние жүзінде
құтырудан жил сайын адам өлімге ұшырайды және 1
млн жануарлар өледі.
• Бұл ауру ежелгі замннан белгілі. Клиникасын
К.Цельс анықтаған. Л.Пастер 1885 ж. құтырған
жануарлар тістеген адамдарға вакцина еңгізген ж.
В.Бабеш, 1903 ж. А.Негри құтырудан өлген
жануарлардың ми клеткаларының цитоплазмасында
оксифильды қосындыларды анықтаған – олар
Бабеш-Негри денешіктері деп аталады –
ретроспективті диагноз қоюға өте маңызды ж.
П.Ремленже аурудың вирус тық этиология сын
дәлеледеген.
Студенттерге арналған сұрақтар:
1.Құтырық ауруына сипаттама
беріңіз.
2.Қоздырушысын атаңыз.
3. Құтырықтың таралуы.
4. Аурудың алдын алу жолдары.

Ұқсас жұмыстар

Вирустардың ерекшіліктері

Антигендік құрылымы

Альфавирустар тұқымдастығы

Аурудың дамуы мен сыртқы белгілері

Психоактивті зат

Гипотензивті дәрілер

Вирустық және антивирустық программалар

Антивирустар және антивирустық программалар

Вирустардың клеткаға енуі

КОМПЬЮТЕРЛІК ВИРУСТАР ТУРАЛЫ

Пәндер