Сұлбалар туралы жалпы түсінік

Презентация қосу

Сұлбалар туралы
жалпы түсінік

Электр сұлбалар
Сұлба бұйымның құрама бөліктерін және
олардың арасындағы байланыстарды шартты
түрде кескіндейтін не белгілейтін құрылымдық
құжат болғандықтан; бұйымды жобалау, жасау,
реттеу, бақылау, жөндеу және пайдалану кезінде
қолданылатын негізгі құжат болып саналады.
Өнеркәсіптің барлық салаларындағы
бұйымдардың сұлбаларын орындауда қойылатын
жалпы талаптар МЕСТ 2.701-84 стандарттың
ережесіне сәйкес орындалады.
Негізгі атқаратын міндетіне байланысты
сұлбалар 10 түрге және 8 типке бөлінеді.
Сұлбалардың түрлері кириллица алфавитінің бас
әріпімен белгіленеді. Олар: электрлік – Э,
гидравликалық – Г, пневматикалық – П, газдық –
Х, кинематикалық – К, вакуумдық – В, оптикалық
– Л, энергетикалық – Р, бөлу – Е, құрастырма - С.
Сұлбалардың типтері араб санымен белгіленеді.
Олар: құрылымдық-1, функционалдық-2,
принциптік - 3, құрамдық (монтаждау) - 4, іске
қосу - 5, жалпы - 6, орналасу - 7, біріктірілген - 0.
Құрылымдық сұлба бұйымның негізгі
функционалдық бөліктерін, олардың міндеті мен
өзара байланысын анықтайды және пайдалану
(эксплуатация) кезінде бұйыммен жалпы түрде
танысу үшін қолданылады.

Функционалдық сұлба бұйымның жекеленген
функционалдық тізбегінде немесе тұтастай алғанда
бұйымда жүріп жататын белгілі құбылыстарды
анықтайды. Бұндай сұлба бұйымдардың жұмыс
істеу принципін оқуда оларды ретке келтіруде,
тексеруде және жөндеуде қолданылады.
Іске қосу сұлбасы бұйымның сырттай іске
қосылуын көрсетеді. Бұл сұлба бұйымның іске
қосылуын орындауда және пайдалануда қажет.

Жалпы сұлба белгілі бір эксплуатациялық қызмет
атқаратын бірнеше бұйымның өзара байланысын
анықтайды, ол монтаждау және жобалау кезінде
қолданылады.
Орналастыру сұлбасы бұйымды құрайтын
бөліктердің салыстырмалы орналасуын, қажет
болған сымдарды, бұрамдарды, кабельдерді
көрсетеді. Конструкторлық құжаттарды,
бұйымдарды жасағанда және пайдаланғанда осы
сұлбаның қажеттілігі туындайды.

Біріккен сұлба жекеленген жағдайда бір
графикалық құжатта бір бұйым үшін сұлбаның екі
типін орындауға рұқсат етіледі.
Элементтер түрлерінің мысалдары Код Элементтер түрлерінің мысалдары Код
Құрылғы. Жалпы мәні А Әр түрлі элементтер: Е
Электрлік емес шамаларды электр түрлендіргіштері В қыздыру элементі ЕК
(генераторлар мен қоректендіру көздерінен басқа); жарықтандыру шамы EL
аналогты және көп разрядты түрлендіргіштер;
көрсетуге немесе өлшеуге арналған датчиктер: пиропатрон ЕТ
Ажыратқыштар, сақтандырғыштар, қорғау F
құрылғылары:
жедел әрекет ету тогы бойынша дискретті қорғаныс FA
громкоговоритель ВА элементі
магнитострикциялық элемент ВВ инерциялық әрекет тогы бойынша дискретті қорғаныс FP
иондаушы сәулелену детекторы BD элементі
балқымалы сақтандырғыш FU
сельсин-приемник BE кернеу бойынша дискретті қорғаныс элементі, FV
телефон (капсюль) BF разрядтаушы
сельсин-датчик ВС Генераторлар, қуат көздері: G
тепловой датчик ВК батарея GB
фотоэлемент BL Индикациялық және сигналдық құрылғылар: H
микрофон ВМ
датчик давления ВР прибор звуковой сигнализации НА
пьезоэлемент BQ индикатор символьный на
датчик частоты вращения (тахогенератор) BR прибор световой сигнализации HL
Реле, контакторы, пускатели: K
звукосниматель BS реле токовое КА
датчик скорости BV реле указательное KH
Конденсаторы C реле электротепловое KK
Схемы интегральные, микросборки: D контактор, магнитный пускатель KM
схема интегральная аналоговая DA реле времени KT
схема интегральная цифровая. DD реле напряжения KV
Приборы измерительные: Р Устройства связи. Преобразователи электрических U
амперметр РА величин в электрические:
счетчик импульсов PC

частотомер PF модулятор UV
счетчик активной энергии PI демодулятор UR
счетчик реактивной энергии РК дискриминатор VI
омметр PR преобразователь частоты, инвертор, генератор частоты, UZ
Регистрирующий прибор: PS выпрямитель
часы, измеритель времени, действия РТ Приборы электровакуумные и полупроводниковые: V
вольтметр. PV
ваттметр PW диод, стабилитрон VD
Выключатели и разъединители в силовых цепях: Q прибор электровакуумный VL
транзистор VT
выключатель автоматический QF тиристор VS
короткозамыкатель QK Линии и элементы СВЧ. Антенны: W
разъединитель QS ответвитель WE
Резисторы: R короткозамыкатель WK
терморезистор RK вентиль WS
потенциометр RP трансформатор, фазовращатель WT
шунт измерительный RS аттенюатор WU
варистор RU антенна WA
Устройства коммутационные в цепях управления, S Соединения контактные: X
сигнализации и измерительных: токосъемник, контакт скользящий ХА
штырь ХР
выключатель или переключатель SA гнездо XS
выключатель кнопочный SB соединение разборное XT
выключатель автоматический SF соединитель высокочастотный XW
выключатель, срабатывающий от различных Устройства механические с электромагнитным Y
воздействий: приводом:
Уровня SL электромагнит YA
Примеры видов элементов Код Примеры видов элементов Код
давления SP тормоз с электромагнитным приводом YB
SQ
положения (путевой)
частоты вращения SR муфта с электромагнитным приводом YC
температуры SK
Трансформаторы, T электромагнитный патрон или плита YH
автотрансформаторы:
трансформатор тока ТА Устройства оконечные, фильтры, Z
электромагнитный стабилизатор TS ограничители
трансформатор напряжения TV
Сурет 1. Тізбектегі симметриялы кедергісі бар қысқа
тұйықталған роторлы индукциялық қозғалтқышты басқару
схемасы
Сурет 2. Тізбектегі симметриялы кедергісі бар
қысқа тұйықталған роторлы индукциялық
қозғалтқышты басқару схемасы
Сурет 3. Ток функциясындағы фазалық
роторы бар асинхронды қозғалтқышты
басқару схемасы

Ұқсас жұмыстар

Эталондар мен тексеру сұлбалары

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сертификациялау жүйесі НАНДЫ, НАН-ТОҚАШ, МАКАРОН ӨНІМДЕРІН, АШЫТҚЫНЫ СЕРТИФИКАЦИЯЛАУДЫҢ ТӘРТІБІ

АВТОМАТТЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІН ЖІКТЕУ

Эксперименттік сыныптардың оқушылар иходиагностикалық жұмыстарды өткізу

ӘЛЕУМЕТТІК ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ҮРДІСТЕРДІ МОДЕЛЬДЕУ

Электродинамика курсындағы пәнаралық байланыс

АЛМАТЫ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ ФАКУЛЬТЕТ ТАҒАМ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ

Көпірлі крандар және трассаның геометриялық траекториясын анықтау

КӨПІР - КОММУТАТОР

Халықаралық МЭК стандарттары

Пәндер