ВЕТЕРИНАРЛЫҚ - САНИТАРЛЫҚ ШАРАЛАР

Презентация қосу

Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті
Ветеринария факультеті
“Биологиялық қауіпсіздік” кафедрасы

ТАҚЫРЫБЫ:
«КҮЙІСТІЛЕР АС ҚОРЫТУ ЖҮЙЕСІНІҢ
СТРОНГИЛЯТОЗДАРЫ. ГЕМОНХОЗДЫ, НЕМАТОДИРОЗДЫ,
ХАБЕРТИОЗДЫ, БУНОСТОМОЗДЫ ЖӘНЕ Т.Б.
СТРОНГИЛЯТОЗДАРДЫ БАЛАУ, ОЛАРҒА ҚАРСЫ
ВЕТЕРИНАРЛЫҚ-САНИТАРЛЫҚ ШАРАЛАР»

Орындаған:Қалибекқызы Г.
Тобы: ВС-417
Тексерген:Усмангалиева С.С.
Стронгилятоздар асқазан-ішек жолдарының әртүрлі
бөліктеріне әсер ететін геогельминттерге жататын
нематодтар тудыратын ірі және ұсақ малдың паразиттік
ауруларының тобы. Ірі қара малдың нәжісін
микроскопиялық диагностикалау кезінде ішек
стронгиляттарының анықталған жұмыртқаларының нақты
түрлерін анықтау мүмкін емес, бірақ осы топтың әртүрлі
өкілдерінің патогенділігі әртүрлі. Аурулардың бұл тобы ең
көп таралған антигельминтикалық препараттармен оңай
емделеді және алдын алады.
Стронгиляталардың ерiндерi жоқ, ауыз қуысы не
саяз, не ауқымды терең болады, кейде түбiнде
тiстерi кездеседi. Еркектерiнiң артқы бөлiгiнде
қоңырау тәрiздi шағылысу немесе құйрық
бұлтығы (бурсасы) болады. Екi тең спикуласының
ұзындығы мен құрылымы алуан түрлi болып
келедi. Бәтек дененiң орта не алдыңғы жағында
орналасқан. Жұмыртқалары жұқа қабықпен
қапталған. Гео-және биогельминттер.
Стронгилятоздар бойынша стационарлық қолайсыз
шаруашылықтарда, ең алдымен, жануарларды азықтандыру және
ұстау жағдайлары жақсартылуы керек, өйткені малды толық
тамақтандыру және қалыпты орналастыру жағдайында
стронгилятоздар көп жағдайда асимптоматикалық болып табылады.
Мал қораларынан қой қорасын шаруашылықтағы инвазияның негізгі
резервуары ретінде күн сайын және мұқият жинау және оны көң
қоймаларында биотермиялық стерильдеу қажет.
Малды жайылымға шығарғанға дейін жайылымға стерильденген
күйіс қайырушылар түсуі үшін бірнеше рет дегельминтизация
жүргізіледі. Бұл шараны мұқият орындау фермадағы
стронгилятоздарды жою үшін жеткілікті, өйткені қатал қысы бар
көптеген аудандарда жайылымда личинкалар қора кезеңінде
толығымен өледі.
Күйістілер гемонхозы
Нaemonchus
Ақтық иесі – ірі қара, қой мен ешкі Орналасатын жері – ұлтабар
Түрлері-Haemonchus contortus,H.placei,H. Similis Таралатын жері –
барлық жерде
Haemonchus – күніне 5000 – 15000 жұмыртқа бөледі
Қоздырушысы- Haemonchus contortus- қой ешкі ,ірі қара ,түйе т.б.
Кейбір жабайы күйістілер ұлтабарында мекендейді. Бұл құрт жіңішке
қыл тәрізді, қызғылт түсті нематода, тұрқы 2,5 см(еркегі) , 3,5 см
(ұрғашысы) дейн жетеді. Ауыз қуысы өте тар, түбінде жалғыз тісі
бар. Еркегінің құйрығы жағында үш бөлімнен құралған жыныс
бұлтығы білініп тұрады. Сыртқы екеуі үлкен, ортасындағы кішірек.
Сырт белгілері: Дертке шалдыққан қозы мен тоқтының жеп-
шөпке тәбеті төмендейді. Салмағы азаяды,алқымы ісінеді,
іші біресе өтіп,біресе қатады,кейде түлік жатқан орнынан
тұра алмай көтерем болады, әлсірейді, көпке ұзамай өледі.
Өлекседегі өзгерістер:Өлекседен қаны аздық және
көтеремдегі білінеді. Ұлтабардың кілегейлі қабығында
көптеген қанталау ошақтары бар. Қатпары қалыңдаған, ал
іші қызғылт түсті сұйыққа және жүздеген не мыңдаған
құрттарға толған.Құрсақ қуысында сарғыш сұйық жиналған.
Анықтау әдістері:Клиникалық белгілері,Маусымдық
ауру,Патологиялық өзгерістеріне,Капрологиялық әдістермен.
Күйістілер нематодирозын балау, ветсан шаралары
Нематодироз – қойлардың және басқа күйіс қайыратын малдардың
жұмыр құрттар тудыратын ауру. Өлім 80-90 % қозылар арасында.
Қоздырғышы - үй және кейбiр жабайы күйiс қайыратындардың ащы
iшегiн мекендейтiн жiп тәрiздi жұмыр құрт - Nematodirus туысының
әралуан түрлерi. Бұлар жiңiшке түстi болады, басы мен өңешiнiң
алдыңғы жағында дененiң сыртқы қабығынан (кутикуладан) құралған
дөңгеленген жалбағайы (визикуласы) бар, одан артқа қарай
бүйiрлерiнiң сырты сызықшалармен қоршалған, ауыз қуысы
кiшкентай, жалғыз тiсi көрiнiп тұрады.
Клиникалық анықтау. Нематодироздың сырт белгiлерi тек
өзiне тән болып келмейдi, ол көбiнесе iшек-қарын
гельминтоздарының көрiнiстерiне ұқсайды.
Бұл дерт жiтi, созылмалы және жасырын түрде өтедi.
Өлекседегi өзгерiстер. Қозы өте арықтаған, аузының және
мұрнының кiлегей қабығы бозарған. Оны сойып
қарағанда ащы iшек қалыңдап, оның кiлегей қабығы
қанталап iсiнген және қатпарланған. Iшiнен кiлегей
арасынан 700 - ден 3000 - ға дейiн нематодирлер
табылады. Жас өлексе iшегiнiң қан тамырлары айқын,
iшiндегi нематодирлер қызыл түстi.
Емі.
1. Нафтамол 0,3-0,5 гр/кг, суға езіп.
2. Микрокапсулды нафтамол 0,2 гр.
3. Панакор 1 гр 50 кг салмаққа.
4. Тетримизол 0,2-0,3 гр 1 кг салмағына.
5. Нельверм 15 мг 1 кг салmаққа, порошок немесе 10
пайызды ерітінді. 6. Цидектин 1 мл 50 кг салмаққа, тері
астына егеді.
7. Авимек 1 мл 50 кг салмаққа
Алдын алу. Жоспарлы дегельминтизация бірінші шілдеден
бастап, бір рет, кез келген ангигелминттермен жүргізіледі.
Күйістілер хабертиозын балау, вет сан шаралар
Chabertia ovinae – қой, iрi қара және кейбiр жабайы (қодас, бұғы т.б.)
күйiстiлердiң бүйенi мен тоқ iшегiн мекеңдейтін iрi құрттар. Олардың
тұрқы 1,3-2,6 см, ақсары түстi, денесiнiң жуандығы басынан
құйрығына дейiн бiркелкi. Басы төмен қарай сәл қисайған, дамыған
ауыз қуысы шар сияқты, көптеген ұсақ тiстерi бар. Ауыз тесiгi екi
қатар орналасқан ұшы үшкiр жапырақшалармен көмкерiлген. Құйрық
бұлтығы қысқа, қоңыр түстi, жолақ сызықты, спикулалары жiптей жi
ңiшке, рулегі бар.
Хабертиоз барлық жерде тараған, бiрақ ол қой шаруашылығы
өркеңдеген өлкелерде жиi тiркеледi. Хабертиоз көбнесе Қазақстанның
оңтүстiк және солтүстiк-шығыс өңiрлерiнде жиi кездеседi. Гельминтоз
қойдың жасына қарамай, барлығын зақымдайды, бiрақ клиникалық
түрi көбiнесе жас малда байқалады.
Қолайсыз шаруашылықта фенотиазинмен алдын - ала
дегельминтизацияны регулярлы өткізу керек. Жайлау
мерзімінде малды күн сайын жеткілікті фенотиазинның 1
бөлімінен және азық тұздың 9 бөлімінен тұратын
қосымшамен азықтандырады. Осы шаралармен бірге
қозыларды ересек қойлардан бөлек бағады. ҚазҒЗВИ
ұсынысы бойынша Қазақстанның оңтүстігінде ересек
құрттардан жануарларды арылту үшін қаңтарда, наурызда
және қазанда, оңтүстік-шығыста - қаңтарда, сәуірде және
қазанда, оңтүстік- батыста - наурызда, маусымда және
қыркүйекте дегельминтизация жүргізілуі.
Буностомоздар - жіті және созылмалы ағымдарында ауыру
малдың қоңы төмендеуі және асқорыту жүйесі
функциясының бұзылуы белгілерімен сипатталатын
күйістілердің нематодозы. Қоздырғышы үй және кейбiр тағы
күйiс қайыратындардың ащы iшегiн мекеңдейтін -
Bunostomum phlebotomum (Railliet,1900) және B.
trigonocephalum (Rud.,1808) деген жұмыр құрттар. Бұлардың
бiрiншi түрi көбiнесе қойда, екіншiсi - iрi қарада
ұшырасады. Бұлар iрi гельминттер, басы
кiшкене, жоғары қарай бір жағына қисайған. Тұрқы 1,2-2,5
см-ге дейiн жетедi. Шар секiлдi ауыз қуысы ( капсуласы )
түбiнде, екi жақ шетiне таман, жарты айға ұқсас екi тiсi бар.
Жоталы өзекшесi бар.
Өлексе көтерем, iшектiң кiлегей қабығы
қабынған, қаптаған нүктелiк қанталаулар
байқалады, кейбiр жерлерiн күлдiреген жаралар
басқан. Ағза қуысы сұйық қан мен құрттарға
толған. Балау зардапты балаңқұрттарға қарай
нәтижеленді. Өлген малда ағзаларды жарып
сойғанда табылған буностомдар ауруды
растайды.
Балау және емі - зардапты балаңқұрттарға қарай
нәтижеленді. Өлген малда ағзаларды жарып
сойғанда табылған буностомдар ауруды
растайды. Қойларды дегельминтизациялауға
фенотиазин 1г/кг дозада, нафтамон, нилверм
гемонхоздағы дозада, альбендазол, альбен,
альвет, панакур және т.б. тағайындалады.
И.Таразинаның (1963) деректері бойынша
тиабендазолдың азықпен 50мг/кг дозада
берілген мөлшері өте жоғары тиімді.
Назар
аударғандарыңызға
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Ветеринария мамандығы

Ауру ошағын жою бойынша жоспарды қадағалау

Ауру және сау малдың етін анықтау

Жаңа сойылған және ауру малдың етін тексеру

Қалалық ветеринариялық қызметті ұйымдастыру

Жаңа сойылған және ауру малдың етін анықтау

Қазақстан Республикасындағы ветеринария саласы

ЖАНУАРЛАРДЫ ТАСЫМАЛДАУҒА ДАЙЫНДАУ БАРЫСЫ

Өндірістегі санитариялық - гигиеналық және микробиологиялық бақылаудың негізгі міндеттері

Жұқпалы аурулармен күресудің және олардан аумақты қорғаудың негізгі шарттары

Пәндер